Lan eskubideen urraketa larria
Bilboko lau eta bost izarretako NH eta Barceló-Nervión hoteletako gela garbitzaileek, Grupo Constant zerbitzu enpresak kontratatuak, greba mugagabea abiatu zuten azaroaren 2an, lege iruzurrean oinarritutako lan-kontratuen praktikekin amaitu eta Constanti exijitzeko bete dezala Bizkaiko ostalaritzako hitzarmena, 2018ko irailean argitaratua, Bizkaiko beste hotel batzuk egiten duten moduan. Horrela abusuzko ratioekin eta soldata miserableekin amaitzea lortuko zuten langile hauek, gaur egun garbitutako gelako 2,5 euro besterik ez baitute kobratzen (hilean 800 eurotik beherako soldata, pagak barne).
Horren aurrean, Lan Ikuskaritzak egindako arau hausteen aktak jasotzen duen moduan, hotel kateek, era koordinatuan, Cor Outsourcing enpresa kontratatu zuten greban diren pertsona guztiak ordezkatzeko. Ordezkatze hau greban dauden langileek eskatzen duten soldata baina kostu handiagoarekin egin zen, eta NHren kasuan, pertsonak Iruñetik ekarri zituen, hotelean bertan ostatu emanez, grebaren eragina deuseztatu asmoz.
Lan Ikuskaritzak ondorioztatzen duen moduan, Konstituzio Auzitegiaren sententzietan oinarrituta, ezin da egon oinarrizko eskubideak indarrik gabe uzten dituen espaziorik. Horregatik, eta grebalariak defendatzen dituen ELA sindikatuak abian jarri dituen auzibide legalak gora-behera (lau enpresei oinarrizko eskubideen urraketa leporatu die), gertatutakoaren larritasuna salatzea ezinbestekotzat jotzen dut. Are gehiago, Eusko
Jaurlaritzaren Lan Zuzendaritzak azaroaren 22an alde guztiak elkartzeko deitu zuen bileran Cor Outsourcing-ek azaltzeari uko egin zionean, enpresaren fede txarra agerian utziz.
Izan ere, oinarrian sektoreko Hitzarmen Kolektiboa ez betetzea badago ere, lan baldintza prekarioak eragiten dituena hoteletako gelak garbitzea bezalako lanbide feminizatu batean. Horri gehitu behar zaio langileek duten presio bide legala, greba alegia, ukatzea, garbitzaileak ordezkatuz.
Hori dela eta, berriki egin diren Bizkaiko Kanpuseko Batzarrean eta EHUko Gobernu Kontseiluan eskatu dut hotel hauetan gelak gehiago ez erreserbatzea gatazkak dirauen bitartean, bai grebak eragiten duen zerbitzu kaskarragoagatik, bai eta EHUk babesten dituen baloreengatik ere, hain zuzen, gizon eta emakumeen arteko parekidetasuna, lan baldintza duinak, eta kasu guztietan, oinarrizko eskubideen errespetua. Baita ere proposatzen dut hurrengo kontratazioen baldintza pleguetan sar dadila oinarrizko eskubideak urratzeagatik zigortuta dauden enpresak kontratatzeko debekua, gizarte ardura korporatiboak eskatzen duen moduan.
* Ángel Elías Ortega Zuzenbidean doktorea eta EHUko Lan Harremanak eta Gizarte Laguntza Fakultateko dekanoa da
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]
Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan. Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]