GIBaren infekzioa kontrolatzeko neurriak ezarriko ditu Jaurlaritzak, datuen gorakada ikusita
Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburu Gotzone Sagarduik adierazi du GIBak osasun-arazoa izaten jarraitzen duela, eta larriago bihurtzen dutela “diskriminazioak eta gizarte-estigmak”. Prebentziorako, iragarri du 2022-2030 aldirako plan estrategikoa aurkeztuko dutela.
Abenduaren 1an GIBaren nazioarteko eguna da. GIBa —Giza Immunoeskasiaren Birusa— gaixotasun kronikoa da, eta garrantzitsua da garaiz detektatu eta tratatzea. Lakuako Osasun sailburu Gotzone Sagarduik aurreratu du Osasun Sailak eta Osakidetzak plan estrategikoa aurkeztuko dutela 2022-2030 aldirako, GIBaren eta sexu-transmisiozko beste gaixotasun batzuen infekzioak ekiditeko eta kontrolatzeko.
Planaren helburu nagusien artean daude diagnostiko goiztiarra sustatzea, tratamendu goiztiarra, infekzioaren kronikotasuna maneiatzea eta diskriminaziorik gabe GIBa duten pertsonen bizi-kalitatea hobetzea.
Sagarduik adierazi duenez, berandu egiten dira Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan urteroko diagnostikoen %50 baino gehiago, jada immunitate-sistemak kalte nabarmenak jasan dituenean. Gogorarazi du Osakidetzak GIBez kutxatutako 6.273 pertsona artatu zituela iaz, eta honek 18 milioi euro baino gehiagoko gastua suposatu zuela, %5,5 gehiago 2021arekin alderatuta.
Nafarroan, GIBa detektatzeko test azkarrak
Naizek jaso duenez, Nafarroan 38 diagnostiko berri erregistratu ziren 2022an, eta GIBarekin bizi direnen kopurua 1.257 pertsonara igo da urte amaieran. Azpimarratzekoa da %72 44 urtetik gorako gizonak direla.
Arazoari aurre egite aldera, COFNAk —Osasun Departamentua eta Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak— martxan jarri du farmazietan GIBa goiz detektatzeko programa. Iruñeko, Tuterako eta Lizarrako hamabi farmaziak GIBaren proba azkarrak eskainiko dituzte 2023ko azaroaren 28tik 2024ko martxora bitartean, bost eurotan. COFNAko presidente Alberto Mantillak adierazi du programak diagnostiko berantiarrak eta sexu-transmisiozko gaixotasunak murriztea duela helburu. Halaber, azaldu du proba egiten dutenei konfidentzialtasuna eta aholkularitza egokia bermatuko zaiela.
Gazteen joera Espainian
Espainiako Control enpresak egindako barometro baten arabera, Espainiako gazteen %40ak ez du preserbatiborik erabiltzen sexuan zehar eta %92k ez du erabiltzen aho-sexuan, Noticias de Navarra-k jakitera eman duenez. Halaber, %70ak ez du sekula GIBaren probarik egin. Datuen arabera, %40ak beste antisorgailu batzuk erabiltzen ditu, %29ak argudiatu du sentsibilitatea galtzen dela preserbatiboarekin, eta %18ak adierazi du eszitazio unea eteten dela.
Hamar gaztetatik lauk adierazi dute ez dela ohikoa sexu-harremanak izaten dituzten pertsonen osasun egoera ezagutzea. Control Españako ordezkari Irene Asenjok adierazi du sexu-heziketa dela “gakoa” infekzioak ekiditeko: “Gure konpromisoa da gazteen sexualitatea modu seguruan bizi nahi duten pertsona guztien ongizatea zaintzea, eta, horretarako, lan egitea beren beharretara egokitzen diren produktu seguruen dibulgazioaren eta seux-kontzientziazioaren arloan ere”.
Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu.
Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]
Azkenaldian osasun publikoaren egoera kaxkarra justifikatzeko erakunde publikoek gero eta sarriago aipatzen dute mediku eta espezialisten premia dagoela. Ez omen dago eskaria asetzeko nahikoa langilerik. Eusko Jaurlaritzak ardura osoa Espainiako Osasun Ministerioari egozten dio,... [+]
Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]
Eskualdeko ospitaleko zerbitzua ixtearen ondoren, ez dira Donostiako Ospitalean ere artatzen. Haurren larrialdietako arreta gabezia ere dirau. Lehen mailako arretako pediatria kolapsatuta dago eta ez dago haur-psikiatrarik.
Hori da Munduko Osasun Erakundeak iragarri berri duen zenbaki ikaragarria. Horregatik, osasun arloko profesionalen CPTS taldeak prebentzio kanpaina berria plazatu berri du, publiko handia asaldatzeko.
Civio fundazioak salatu duenez, Osakidetzak darabilen AA sistema batek (Quantus Skin) kontratuan agindutakoa baino askoz efikazia gutxiago dauka. 1.6 milioi euroko inbertsioa da, larruazalaren melanoma minbiziak detektatzea du helburu, eta bere emaitzak eskatu zuen %85eko... [+]
Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.
Plataformak jakinarazi du Bidasoako ospitalean zerbitzua maiatzean itxi zenetik, Donostiako ospitalean ez direla "arreta egokia" ematen ari, kontsulta asko bertan behera uzten ari baitira "alternatibarik gabe". Maiatzean ESK sindikatuak salatu zuen larrialdi... [+]
541. urtean izurriak Bizantziar Inperioa astindu zuen. Historian erregistratutako lehen pandemiatzat jotzen da, eta luzaroan historialariek uste izan dute Afrikako ipar-mendebaldean izan zuela jatorria.
Baina berriki The Journal of Interdisciplinary History aldizkarian... [+]
Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]
2023tik 2024ra erregistratutako kasuak aztertu ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Arreta berezia jartzen dute haurtzaroan, zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta errazagoa delako hepatitisa kronifikatzea.
GIB / HIESA kasuak mantendu dira, baina klamidia, gonorrea eta sifilis kasuak bikoiztu dira. "Osasun publikoko arazo" direla ohartarazi du Jaurlaritzako Osasun sailburuak, "gorakada nabarmena" izan baitute.