Colin Campbell hil da, ‘Peak Oil’ fenomenoa iragarri zuen geologoa

  • 91 urterekin azaroaren 13an hil da Colin Campbell azken urteak eman zituen Irlandako bere etxean. Maila handiko geologoa, berak sortu zuen “petrolioaren gailurra” (‘Peak Oil’) kontzeptua, laburki adierazten duena petrolio ekoizpenak laster jo behar zuela goia, urritzen hasiko zela eta amaitua dela petrolio merkearen aroa. Hari zor zaio energia-krisiaren analisietan aitzindaria izan den Petrolioaren Gailurra Ikertzeko Elkartea (ASPO, ingelesezko sigletan) sortu izana.


2022ko azaroaren 20an - 17:35
Azken eguneraketa: 2022-11-21 07:05
Colin Campbell 2006an, Italian emandako hitzaldi batean. (Argazkia: Wikipedia).

2007an petrolioaren gailurra azaltzera joanik, baso bete garagardo eskuetan hasi omen zuen hitzaldia: “Oso teoria xinplea da, garagardoa edaten duen edonork uler dezake. Hasieran basoa beteta dago eta amaierarako hustu egiten da; zenbat eta azkarrago edaten duzun, azkarrago amaitzen da”. Zailak erraz azaltzeko gai zen geologo hark sortu zuen geroztik txit ezagun egin den “Peak Oil” kontzeptua, eta baita Petrolioaren Gailurra Ikertzeko Elkartea (ASPO).

Kornuallesen (Britainia Handia) 1931n jaioa, Campbellek 1957an lortu zuen Geologian doktoretza, Borneo uhartean egindako landa-lan batean oinarrituta. Shell multinazionalak kontratatu zuen esplorazioko geologotzat, hartatik beste multinazional batera –Texaco– jauzi egin eta arroken ikerketan hasi zen Hego Amerikan.

Bere lana zelarik leku bakoitzeko petrolio hobien datu historikoak aztertu eta horien etorkizuneko ekoizpenak aurreikustea, laster egin zuen topo petrolio ekoizpenaren mugekin. Campbellen aurretik M. King Hubbertek 1956an aurreikusia zuen Amerikako Estatu Batuetan petrolio ekoizpenak goia joko zuela 1965 eta 1970an, eta hala gertatu zen 1970ean.

Munduko petrolio ekoizpenaz 2004an ASPOk egindako aurreikuspenen grafikoa. 

Hubberten ideiaren gainean baina analisian mundu osoa sartuz, 1998an bi idatzi erreferentziazko argitaratu zituen Campbellek: “Datorkigun petrolio krisia” (The Coming Oil Crisis) –Jean Laherrèrekin batera– eta  "Petrolio merkearen amaiera" (The End of Cheap Oil). Horietan defenditzen zuen ez petrolioa halako urte baterako erabat agortuko zenik, baizik eta lurpetik gero eta petrolio gehiago atera eta kontsumitzeko joerak goia joko zuela, petrolio produkzioa urritzen hasiko zela eta horrek sekulako eragina izango zuela ekonomian bezala gizarte egituretan ere, garapen eredua krisi larrian jarriz.

Campbellek espero zuen petrolioaren gailur globala gertatuko zela XXI. mendeko lehen hamarkada amaiera aldean. 2008an Bartzelonan egin zuen ASPO elkarteak munduko batzarra –ARGIAk "ASPO Bartzelonan: petrolio urriko aroan sartu gara" kronikan bildu zuenez– mende honetako lehen ekonomia krisia handia lehertze betean zegoela, eta zenbait adituk lotu zuen petrolioak jada goia jo izanarekin. Baina bitartean, zerbait gertatua zen energiaren merkatuan,  Richard Heinbergek “Resilience”-n idatzi duenez: ohiko petrolioaren ekoizpenak bere hazkundea eten arren, ‘fracking’ teknologiari esker bestelako petrolio eta gasak hasi ziren ekoizten, ‘peak oil’ fenomenoa atzeratuz.

Egia da ‘fracking’-ak gero eta itxura handiagoa daukala petrolioaren krisia  larria atzeratzeko adabaki batena, 2022an fracking eta bestelako gas eta petrolio ez-konbentzionalen artean jada ez dute lortzen munduko petrolio ekoizpen osoari erori gabe eustea. Egia den bezala Campbellek munduko petrolioaren gailurrari ezarritako epean huts egin bazuen, askoz gehiago egin dutela huts bitarteko gehiagorekin –eta multinazionalen eta gobernuen bermearekin– Energiaren Nazioarteko Agentziak  eta abarrek egindako beste aurreikuspenek; horiek baino gehiago hurbildu zaizkio ASPOren eta Laherrèreren aurreikuspenak. Alabaina, 'fracking'-ak petroliozaleen artean sortutako euforiak kolpe hilgarria eman zion ASPO elkarteari, Ugo Bardik The Seneca Effect blogean idatzi berri duenez: “2010az geroztik, publikoak galdu zuen interesa petrolioaren gailurrean. Jendeak erraz ahazten ditu egia kezkagarriak, askoz nahiago ditu gezur erosoak. Horixe da gertatu zena. ASPO ez da inoiz hil ofizialki, baina asko apaldu da hasieran erakutsi zuen indarretik”.

Petrolio ekoizpenaren gailurraren garapenaz egindako aurreikuspenak, tartean ASPOrena. Grafikoan nabarmentzekoa da Colin Campbellekin hainbat lan sinatutako Jean Laherrèrek jada zuzentzen zuela ASPOren hipotesia eta BP petrolio multinazionalarena asko hurbiltzen zaiela biei. (Irudia: Espainiako ASPO).

2022an sekula baino ageriago dago mundua energia krisi betean dagoela, eta horren ondorioak ere modu xehean azalduak zituen Colin Campbellek: “Bankuek beren gordailuetan zeukaten dirua baino gehiago utzi zuten maileguetan, sinetsita gaurko zorraren bermea biharko hazkundea dela. Baina ez dute ikusi hazkundea egoteko baldintza dela energia, nagusiki petrolioan oinarritutako energia, gero eta gehiago eta merke egotea. Eta, beraz, laburbilduz, Petrolioaren Gailurrak esan nahi du zorra usteldu egin dela”.

Richard Heinberg energian adituak “Resilience”-n idatzi duenez, “Campbellek gizadiaren eta bere etorkizunaren ikuspegi filosofikoa zuen. Erregai fosiletatik aterata energia-iturri alternatiboetarako trantsizio mirakuluzkorik ez zuen espero. Aitzitik, sinetsita zeukan tokatuko zitzaigula sufritzea berriro energia gutxiagorekin bizi beharra, gauza mingarria eta ikasgaiz betea”.

Colin Campbell bere aurkezpen famatuan, petrolioaren gailurra azaltzen edan ahala garagardoz husten doan basoarekin. (Argazkia: Ugo Bardi) 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Energia krisia
Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Plangintza demokratikorik gabe itzalaldien menpe jarraituko dugu

Gero eta nabarmenagoa da Espainiako Estatuak ez duela planifikazio demokratikorik energiaren arloan. Duela gutxi jasan dugun itzalaldia adibide garbia da, baina ez da bakarra. Energia berriztagarrien kontrolik gabeko eta lurralde askotan gehiegizko hedapena da beste adibide... [+]


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Itzalaldiaren jatorria: instalazio fotovoltaikoak, arloko enpresa pribatuak eta azpiegitura elektrikoaren gabeziak?

Red Eléctrica de Españak zibererasoaren aukera erabat baztertu du, eta bi instalazio fotovoltaikoetan jarri du begirada. “Operadore pribatuei erantzukizunak eskatuko dizkiegu eta berriro ez gertatzeko beharrezko neurriak aktibatuko ditugu”, adierazi du... [+]


Itzalaldiak agerian utzi duena

Hedabideetan nahiko aipatu dira asteleheneko itzalaldiak gizartean eragin dituen ondorioak, baina nahikoa aipatu al da gertakari horrek agerian uzten duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bizirauteko energiarekiko dugun menpekotasuna eta azken urteetan gertatzen ari den zerbitzu... [+]


“Energiaren %60 galdu dugu bost segundoan, ez dakigu zergatik”

Egunak argitzerako itzuli da argindarra ia-ia leku guztietara. Euskal Herrian baino atzeratuago egin du Espainiako Estatuko lekurik gehienetan, baita Portugalen ere. Normaltasun itxura gaur Euskal Herrian, baina goizeko lehen orduan ez dira funtzionatzen ari aldirietako trenak... [+]


Argindarra itzuli da Euskal Herriko lekurik gehienetara, baina normaltasunera itzultzeko “orduak edo egunak” beharko dira

Gaueko 21:00etarako, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako %85era itzuli da hornidura energetikoa, eta Nafarroan, berriz, %50era. Egoera okerragoa bizi dute Espainian eta Portugalen: hurrenez hurren, argindarra lurraldearen %25era eta %10era iritsi da.

Sare elektrikoa erabat erori da... [+]


Munduko energia kontsumoaren igoera eragin dute industriaren, AAren datu-zentroen eta bero boladen areagotzeek 2024an

Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa... [+]


Lurraldeko harrapariak eta energia-mendekotasuna dutenak Arabako hegoaldean jarri dira

Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]


2027an ixten hasi behar diren zentral nuklearrak mantentzeko eskatu diote Iberdrolak eta Endesak Espainiako Gobernuari

Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


Adimen Artifiziala bultzatzeko historiako inbertsio handiena iragarri du Trumpek

Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.


Europako ekialdea errusiar gasik gabe utzi du Ukrainak, Gazpromekin hautsita

Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


Eguneraketa berriak daude