Giza eskubideen urraketak, gerrak, indarkeriak eta arraza, erlijioa edota generoa dela medio, jazarpenak bultzatuta milioika pertsonak behartuta ihes egin behar izan du sorterritik. 2020an, 82,4 milioi lagun izan ziren, 2019an baino %4 gehiago, eta zifrak gorantz doaz, ACNUR Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariaren Bulegoaren azken datuen arabera. Gainera, ihes egin ostean ere, askori ia ezinezkoa zaio jasoko duen herrialde bat aurkitzea. Espainiako Estatuan asilo eskaeren %5a baino ez zuiten onartu 2020an.

Errefuxiatuen eta bortxaz desplazatuen bi heren baino gehiago bost herrialdetik datoz: Siria, 6,7 milioi (%27); Venezuela, 4 milioi (%16); Afganistan, 2,6 milioi (%11); Hegoaldeko Sudan, 2,2 milioi (%9); eta Myanmar, 1,1 milioi (5%). ACNURen 2021eko datuen arabera, 82,4 milioi desplazatuetatik 48 milioi barne desplazatuak dira. Hau da, arazoak dituzten herrialde horietan bertan gelditzen dira, estatuaren barneko mugetatik lekualdatuz. Era berean, %86 inguruko herrialdeetara lekualdatzen da, kilometro gutxira.

Hori kontuan izanda, ez da harritzekoa Europako herrialde gutxi izatea migratzaileen hartzaile nagusi. Alemania da kontinentean asiloa eskatzen dutenen gehiengoaren helmuga, 1,2 milioi lekualdaturena. Baina oso atzetik dago gainerako helmugekin alderatuz gero: Turkiak 3,7 milioi desplazaturi ematen die asiloa; Kolonbiak 1,7 miliori; eta Pakistan eta Ugandak, bakoitzak 1,4 miliori. 

Gelditzeko trabak ere asko dira. Errefuxiatu estatusa lortzea zaila da, eta asiloa eskatzen dutenetatik gutxik lortzen du onespena. Espainiako Estatuan 88.000 eskaera egin zituzten 2020an. CEARen arabera, 1.767 Bizkaian, 674 Araban eta 644 Gipuzkoan. Nafarroan, berriz, 2020ko urtarriletik ekainera artean, 417 izan ziren. Halere, Espainiko Estatuko eskaera guztietatik %95 bota ziren atzera.

Desplazatu gehienak kolonbiarrak, venezuelarrak, nikaraguarrak eta hondurastarrak izan ziren. Baina beste hainbat Mediterraneotik heldu ziren. Kanariar-Uharteetako ibilbidea jarraitzen dute askok. Hego Euskal Herriko muga gainditzeko, Irundik zeharkatzen saiatzen dira beste hainbat. Orotara, 850 hildako egon ziren bidean.   

Errefuxiatuen Nazioarteko Eguna

Bortxazko desplazatuek ibilbidean sufritzen dituzten arriskuak salatzeko eta konponbidea bilatzeko asmoz, ekainaren 20an ospatuko da Errefuxiatuen Nazioarteko Eguna. "Izan gaitez babesleku" lelopean, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hainbat erakundek mobilizaziora deitu du igandean. Gasteizen, Andre Maria Zuriaren plazan egingo dute manifestazioa, Bilbon Arriaga plazatik irtengo da eta Donostian, Aquariumetik, besteak beste.