Ilerik? Ez, eskerrik asko

Depilazioa K.a. IV. mendetik aurrera
Depilazioa K.a. IV. mendetik aurrera
Erroma, K.o. II. mendea. Adriano enperadore izendatu zutenetik inperioko moda aldatu egin zen: gizonezkoengan, joera berria bizarra izatea zen. Baina horren aurretik erromatarrek bizarra moztu ohi zuten. Eta ez ziren aurpegiko nahiz gorputz osoko ileak kentzen lehenak izan.

Gizakiak, ebakitzeko tresnak asmatu zituztenetik, ileak mozten edo kentzen hasi ziren. Esaterako, Danimarkan K.a. 1500-1200 urteen inguruko kobrezko labana aurkitu dute: irudi mitologikoak dauzka grabatuta, eta ilea mozteko erabiltzen zutela uste dute adituek.

Hori baino lehen, K.a. 3000. urtetik aurrera, gutxi gorabehera, antzinako Egiptoko apaizek buruko ile guztiak kentzen zituzten sistematikoki. Gero, Alexander Handiak aurpegia eta burua ilez garbi izateko ohitura zabaldu zuen bere agindupeko soldaduen artean. Arrazoia ez zen ez estetikoa, ezta errituala ere, praktikoa baizik: ile guztiak moztuta, gatazkan, etsaiek ez zuten Alexanderren soldaduei ileetatik tiratzeko aukerarik izango. K. a. IV. mende inguruan izan zen hori.

Ordurako, Indian hasiak ziren depilazio kontuetan. Gizonezkoen artean, bizarra eta buruko ilea erabat moztea zen ohitura. Gainera, metrosexual hitza agertu baino 25 mende lehenago, bularreko eta pubiseko ileak ere depilatzen zituzten. Indiar emakumeek buruko ilea luzatzen uzten zuten, baina hanketakoak depilatu ohi zituzten.

Antzinako Erroman, Adrianok ile-zaletasuna ezarri baino lehen, gizonezkoak bizarra moztuta ibili ohi ziren. Lehen bizartegiek K.a. II. mendean zabaldu zituzten ateak, Siziliako bizargin trebeenak inperioaren hiriburura iritsi zirenean. Garai hartako ohiturari jarraiki, gizonezkoek 21 urte betetzen zituztenean mozten zuten bizarra lehenengo aldiz, eta festa berezia antolatzen zuten horren karietara. Emakumezkoek, aldiz, bekaineko ileak pintzaz kendu ohi zituzten, eta landare pozoitsuak erabiltzen zituzten depilatzeko krema moduan.

Euskal Herrian ere ilea kendu eta kendu ibili ziren luzaroan. XV. eta XVI. mendeetan, emakume ezkongabeek burua soilduta eraman ohi zuten, burukoari eusteko luzatzen uzten zituzten ile-xerlo batzuk salbu.

Ileen aurkako borroka mingarria inoiz baino biziagoa denean, aspaldiko kontua dela jakiteak kontsolatuko al gaitu?

Azkenak
2024-09-23 | Bertsozale.eus
Eli Pagola Apezetxea nagusitu da Elgoibarren

Final-laurdenetako txartela lortu du Pagolak. Hurrengo saioak datorren asteburuan izango dira, Hondarribian eta Andoainen.


2024-09-23 | Bertsozale.eus
Oihana Arana Cardenalek bildu ditu puntu gehien Lazkaon

Hirugarren final-zortzirena irabaztearekin bat, zuzenean sailkatu da final-laurdenetara Arana.


Israelek beste mediku palestinar bat hil du torturapean

Azken urtean Gazan gutxienez 60 pertsona hil dituzte sionistek torturapean, horietariko hiru medikuak, eta beste 1.000 osasun langile baino gehiago hil dituzte, Gazako Osasun Ministerioaren arabera. Osasun sistemaren aurkako eraso “sistematiko eta berariazkoa” salatu... [+]


Trenetik salto egin nahi

Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.


2024-09-23 | Nagore Zaldua
Adiorik ez, J.

A ze fauna! atalaren lehen denboraldian, olatuz-olatu hainbat  itsas izaki aurkeztu dizkizuet txoko honen traineruko kareletik. Ordea, bigarren denboraldiko nire lehen artikulua lagun bati gorazarre egin eta bere lanaren garrantzia  azpimarratzeko erabili nahi dut:... [+]


2024-09-23 | Garazi Zabaleta
Birika permakultura
“Lurra lantzen hasi aurreko diseinua gakoa da permakulturan”

2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]


2024-09-23 | Estitxu Eizagirre
"Ilargia eta landareak" 2025eko agendaren aurkezpena
Landareei eta piztiei buruzko hitzaldia, ilustrazioak eta bertsoak Tolosan irailaren 26an

Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]


Komunikazio-bitartekarien I. topaketak
“Komunikazio zailtasunak dituzten pertsonen beharrak ia ezezagunak zaizkigu”

Ikusgarritasun txikia dute gure gizartean komunikazio zailtasunak dituzten pertsonek eta bizi dituzten oztopoek. Ezezaguna da esparru horretan aritzeko formatzen diren komunikazio-bitartekarien lana: zailtasunak dituzten pertsonek beren gaitasunak garatu ditzaten laguntzen dute,... [+]


Gaztetxe eta gazte asanbladen topaketak:
“Azken urteotako desadostasunek gaztetxeen eraldaketarako gaitasuna eta erakargarritasuna murriztu dute”

Euskal Herri mailako topaketak antolatu dituzte hainbat gaztetxe eta gazte asanbladatako gazteek urriaren 19rako, Leitzan (Nafarroa). Mugimenduaren egoeraz eta egitekoez hausnartu, elkarren artean saretu, eta borrokarako indartzea dute helburu. Idatziz erantzun diete ARGIAren... [+]


2024-09-23 | Jakoba Errekondo
Sagardoaren kurkubitatik plastikora

Plastikoan bilduta saltzen dizkigute zuritutako sagarra, mandarina, ahuakatea eta abar. Eta ez gaitu lotsagorritzen.


2024-09-23 | Garazi Zabaleta
Bero latzaren aurrean hiriak birnaturalizatzeko beharra

Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]


Sail Ofiziala. 2.eguna
Mus jarraituan


Eguneraketa berriak daude