AZKEN ORDUKOAK KLASIKO ARTEAN

Bere sorreratik, Bilboko Arte Ederretako museoa museo historikoa izan da, iraganeko adierazpen artistikoak erakutsi dituena. Azken hiru urtetan jasan dituen berritze lanek ez dute, hala ere, bere itxura soilik aldatu. Berritze lanak edukietara ere iritsi dira eta horren lekuko da «Gaur, hemen, orain» erakusketa. Bertan Guadalupe Echeverria eta Bartomeu Marí komisarioek aukeratutako 22 euskal artista garaikideren 30 bat lan bildu dituzte.

Artelanok, bildu baino gehiago, zabaldu egin dituztela esan beharko genuke hala ere, erakusketari areto berezi bat eskaini beharrean, artelanak museo osoan zehar barreiatu baitituzte. Modu honetan Arte Ederretakoa bezalako museo orain arte «tradizional» batek bere erakusketa politika birplanteatzen du.
Bisitariak ere bere jarrera aldatu behar du ezinbestez, lanik berrienak pieza klasikoen aldamenean ikustera behartuta baitago. Modu horretan, areto batera sartu eta mende askotako lanak izango ditu batera begien aurrean. Arraroa geratzen da, eta zaila agian, ikuslea eskema honetara ez dagoelako ohituta.
Erakusketaren tituluari erreparatuz (1966ko «Orain, Gaur, Hemen» berritzailean oinarrituta dago, hitzen ordena aldatuta ere) galdera bat datorkigu gogora. Artelanak oraingoak direla zalantzarik ez dago. Gizartearen gaurkotasunarekin ere lotura estua dute lan hauetako askok. Baina hemengoak al dira? Erakusketako 22 artistak Euskal Herrian jaioak dira, baina euskal artea egiten al dute? Ukaezina da nazioarteko eraginek euren sormenean eragin handia duela. Guadalupe Echevarria komisarioetako baten esanetan, kanpoko eragin hori da hautatutako artisten lanen oinarrietako bat. Eta hala ere Euskal Herriko egoera politikoa eta soziala beste oinarrietako bat dela dio.
Baina bisitariarentzat ezaugarririk nabarmenena erabilitako euskarri berriena izango da seguruenik. Artea desmaterializatzen ari den honetan, euskal artistek ekoizpen prozesu berriak erabili dituzte. Horrela Jon Mikel Euba, Itziar Okariz edo Sergio Pregok, esaterako, bideoa erabili dute euren artelanen euskarri gisa. Argazkiei dagokienez ere denetik ikus daiteke: Mikel Eskuariazak argazkia era konbentzionalenean erabiltzen duen bitartean, Dario Urzayk euskarri digitalak erabiltzen ditu bere argazkiak manipulatzeko; Gema Intxaustik, berriz, sinpletasunera jo eta fotomatoi soil bat erabili du bere lanerako. Beste batzuek euskarri desberdinak nahasten dituzte obra batean. Ana Laura Alaezek, adibidez, irudiak eta musika nahasten ditu bere DVDetan eta Txomin Badiolak egitura material erreal baten barruan bideoa eta soinua sartu ditu.
Museo tradizionalaren kontzeptua aldatzen laguntzen duten lanak daude erakusketan, museoaren eraikina bera gainditzen dutenak. Jose Luis Moraza gasteiztarrak, «Fanal» izenburupean, hainbat farola kokatu ditu museoaren inguruan, eta oraindik ere beste batzuk falta zaizkio jartzeko, erakusketak irauten duen denbora tartean garatzen joango den lana baita. Pello Irazuk aldiz museoko lorategi sinple eta serioan kolore biziz betetako banku bat ezarri eta «Sweet dream» izena ipini dio.
Museotik irtetean, bisitari batek «Gaur, Hemen, Orain» erakusketa zein aretotan dagoen galdetu dio sarrerak hartzen dituen gizonari. «Museo osoan zehar sakabanatuta» erantzun dio museoko langileak. «Orduan, museo osoa ikusi beharko dut, ezta?». Ez dirudi bisitaria oso pozik dagoenik. Erakusketa berritzailea baita edukiz eta egituraz eta horrek bere arriskuak ditu

Artisten zerrenda
Juan Aizpitarte (Donostia, 1974)
Ana Laura Alaez (Bilbo, 1964)

J. R. Amondarain (Donostia, 1964)

Ibon Aranberri (Eibar, 1969)

Txomin Badiola (Bilbo, 1957)
Roberto Bergado (Bilbo, 1968)
Inazio Escudero (Bilbo, 1972)
Mikel Eskuariaza (Bilbo, 1969)
Jon Mikel Euba (Bilbo, 1967)
Asier Perez (Bilbo, 1970)
Gema Intxausti (Gernika, 1966)
Pello Irazu (Andoain, 1963)
Asier Mendizabal (Ordizia, 1973)
Juan Luis Moraza (Gasteiz, 1960)
Begoña Muñoz (Iruñea, 1970)
Itziar Okariz (Donostia, 1965)
Txuspo Poyo (Altsasu, 1963)
Sergio Prego (Hondarribia, 1969)
F. Ruiz de Infante (Gasteiz, 1966)
Iñaki Saez (Bilbo, 1971)
Dario Urzay (Bilbo, 1958)
Azucena Vieites (Donostia, 1967)


Azkenak
Aroztegiko epaiketaren kronika (bosgarren eguna)
Frogarik gabe, zigor eskaera gogorra auzipetuen gainean

Fiskalak eta akusazio partikularrak zazpi auzipetuen zigor eskaerak berretsi dituzte, 46 hilabeteko kartzela zigorra eta 56.000 euro enpresei egindako kalteen ordain gisa. Auzipetuen abokatuek absoluzioa eskatu dute. Epailearen eskuetan geratu da erabakia.


Arabako zentral fotovoltaikorik handienari baimena eman dio Espainiako Gobernuak

231.000 panel jarriko dituzte, Arabako hego-mendebaldeko ehun hektareatan zehar: Armiñonen. EUskal Herriko bigarren eguzki parke handiena izango da.


2025-05-23 | Gedar
Preso politikoei harrerak egitea debekatzen saiatuko dira berriz Espainiako Estatuan

PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.


2025-05-23 | ARGIA
Arantxa Tapia fitxatu duen enpresak diseinatuko du Jaurlaritzaren mila milioi euroko inbertsioa

Maiatzaren 22an EAEko Legebiltzarrak mila milioi euro zorpetzeko lege proiektua onartu du “zientzian, teknologian, enpresan eta industria sektorean eragiteko”. Naiz hedabideak jakitera eman duenez, Eusko Jaurlaritzak KPMG Asesores SL enpresari eskatu dio plana... [+]


2025-05-23 | Irutxuloko Hitza
Aldi baterako alokairu kontratuen “iruzurra” salatu du Donostiako Stop Kaleratzeakek

Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.


Netanyahuk dio ‘Palestina askatu’ dela gaur egungo ‘Heil Hitler’

Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Israelgo Gobernuak zuzenean lotu ditu Washingtongo erasoak eta  Europako zenbait gobernuburuk Gazako sarraskiaren aurka egindako adierazpenak.


Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


Eibarko Udalak jai batzordeari jarritako oztopoak salatu dituzte

Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]


2025-05-23 | Elhuyar
Ipar globaleko konpainia gutxi batzuk dira baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazken arduradun nagusiak

Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]


“Arau askorekin jaten ikasten badugu, agian ez ditugu gorputzaren beharrak nabarituko”

Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.


Aroztegiko epaiketaren kronika (laugarren eguna)
Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.


Eguneraketa berriak daude