Hiri Buruzagian behar zuen. Altzai eta Lakarriko herritarrek Iruñeko Baluarten eman zuten pasa den igandean Joana Etxartek idatzi Joanikot pastorala. Testuan nonahi ageri da geure imajinarioa. Bai, Iruñean behar zuen.
Euriak eragotzi zuen karrika-ingurua. Ezin izan genuen Arberoako Joan Frantziako ataritik Baluartera promenatzen ikusi. 1521ean Donibane Garazin atxilo hartu eta Iruñean laurdenkatu zuten Joanikot kapitaina, eta, patuaren kiribilak, konkistatzaileek XVI. mendean eraiki bastioian haragitu zen geure imajinarioa Arberoako Joan eta emazte Oztako Maiaren eskutik.
"Joanikot izan zen erruduna". Aldamenekoa mintzo zait, nonbait pastoralaren sujeta gogoan semeari Joanes paratu zioten. Liburuxka lagun, nonahi atzeman ditugu Nafarroa Garaiari eta bereziki Iruñeari egindako erreferentziak, horietako batzuk geure iruditerian berriki txertatu direnak, Jerusalem galdua kasurako. Bestalde, pastorala honen geografia marrazten ahalegindu gara, eta esanguratsua oso begitandu zaigu Arberoa-Ozta-Tebas ardatzarena.
"Prozesu hori ikusia dut". Artxiborako tirria du lagunak eta patua ageri da berriz ere, pastoral batean, Altzai-Lakarrin, Mañuetan edota Etxalarren, prozesua da gakoetako bat, prozesua da berritasun gutxien ametitzen duena, eta Nafarroako Konkista ikertzean prozesuak, epaiketak izan dira informazio iturririk behinena. Etxarteren balizko iturriak zerrendatzen ahalegindu gara, baina berehala uxatu dugu ariketa, afera ez baita Altzai-Lakarrikoek J. M. Lakarraren liburuak ezagutzen ote dituzten, Pedro Esarte edota Peio Monteanoren ikerketen berri ote duten... Joanikot pastorala historian murgiltzeko era gustagarria ere izan daiteke, eta pasa den igandean Iruñeko Baluarten,epaiketa guzien gainetik, imajinarioa garaile atera zen.
"Hori oparia egin digutena!" Ez diot berehala ulertu, Iruñar jente fierrak estribilloaz ohartarazi dit lagunak, godaleta eskuan kantatzeko moduko ereserkia iruditu zaio Joanesen aitari, hurrengo Sanferminak izanen ditu gogoan, menturaz txikitoak.
"Horiek feriatu behar ditut". Arizale baten galtzak ditu aipagai. Diseinu kontuetan iaioa da bera, arizaleen arropa merkaturatzea proposatzen ari ote den otu zait. Ez zen munta txikiko berritasuna izanen. Berrikuntza izan dugu hizpide, bera alde, osotoro alde, eta 2014ko maiatzaren 17an Etxekopar-Lougaroten Ederlezi pastoralaren kari gertatu pasadizoa ekarri du gogora.
Larunbata da, bazkalondoan ari gara Iruñeko Duguna taldearen egoitzan, ipar-haizea lagun ezin izan ditugu eszenatokia edertzen duten oihalak ezarri. Ordubete falta da pastorala Iruñeko Burgoen plazan eman dezaten. J. Christophe mahaitik altxatu eta kanpora joan da, behin karrikan espaloiaren goiko aldea hobetsi du luzaketak egiteko tenorean, nire presentziaz ohartu eta Iruñeko Artxibategi Nagusiari begira baieztapenetik duen galdera egin dit: "Hor al dira geure paperak?".
Bai, bertan dira geure paperak.
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Azken aukera asteburu honetan 'Inexa de Gaxen' pastorala ikusteko.
Lehen aldiz ekainean antzeztu zuten Inesa de Gaxen pastorala, Bastidan (Nafarroa Beherea). Izan zuen arrakasta ikusita, xarnegutarrek irailean berriz biziberrituko dute Gaxengo Inesaren historia, irailaren 21 eta 22an, Bardozen (Lapurdi). 1.000 sarrera jarri dituzte salgai... [+]
Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]
Julia Fernandez Zabaleta emakume aitzindariaren bizitza ezagutzera ematen duen pastorala larunbatean estreinatuko da, San Frantzisko eskolako jolastokian.
Aurtengo urtea emankorra izango da pastoralei dagokionez, lau pastoral emango baitira; bi Zuberoan eta beste bi Zuberoatik kanpo: Iruñean (Nafarroa) eta Xarneguko (Lapurdi-Nafarroa Beherea) zonaldean. Gure herriko lau historia ezagutaraziko dira oholtzan antzerki,... [+]
Zantxo Azkarra, Etxahun Irurik idatzitako pastorala Gotaine-Iribarnen emana izan zen 1963an. Jean-Michel Guilcher etnologo-ikerlaria, lan berezi bat egin nahian, Jean-Pierre Gestin bretoindar zinegilearekin Gotainera hurbildu zen eta pastorala filmatu zuen baina urteak pasa eta... [+]
Badira 30 urte ez dela pastoralik izan Muskildin. 2017an 'Hur Xenda' ikusgarria taularatu zuten eta urte bat berantago herriko gazteek maskaradak antolatu zituzten. Pastoral honen bidez, XX. mendeko emazte baten bizia ezagutarazi nahi izan dute, engaiatua eta balore... [+]
Pier Paul Berzaitzek idatzia eta 2016an Atharratzen emana. Mendiko laborantzaren alde eta mendi eskualdeko bizi balditzen hobetzeko borrokalaria izan zen Pitrau, Xiberoan eta Pirinioetatik haratago ere bai.
Argazkia: Séverine Dabadie
Johañe Bordaxarrek idatzia eta Larrainen filmatua 2011n.
Xenda Berriak elkartearen eskutik hiru aldiz eman da aurten Simone Veil pastorala Muskildin. Emanaldi guztiak jendetsuak izan dira eta Kanaldudek bigarren emankizunaren egun osoa bildu du iruditan: emanaldiaren prestaketak, kantaldiak, dantzak, bazkaria eta eguneko une... [+]
Azken mustrakak gelditzen dira muskildiarrek publikoaren aitzinean Simone Veil pastorala eskaini aurretik. Aurten hiru hitzordu nagusi antolatuak dira herriko pentze batean uztailaren 24an eta 31n igandez eta abuztuaren 6an larunbatez.
Orain arte herritarrak Etxartea... [+]
