Tradicionalmente, a firma dun convenio sectorial é sinónimo de paz social, e a miúdo supón un período de reflexión e valoración dos acordos alcanzados. Tras a firma do convenio colectivo en xullo, iniciouse un novo ciclo para o sector da intervención social en Bizkaia. A partir dese momento, abrirase unha xanela de oportunidade para reformular o modelo sectorial e evitar no futuro o acceso ao canellón sen saída.

ESK valora moi positivamente o acordo dentro dos límites do sistema actual, materializando uns fitos que parecían non ser previamente alcanzados, e facémolo na mesma medida en relación cos debates e reflexións xurdidos ao longo do proceso.

Tras dous anos e medio de conflito laboral, a debilidade das costuras que mostra un modelo global de subcontratación das responsabilidades públicas ha permitido unha profunda reflexión do persoal de intervención social.

Esta análise vén dun salto cualitativo nos temas clave, e aínda que se trata dunha valoración subxectiva, considerámolos claves para a evolución do sector. Por unha banda, visibilizar, mobilizar e conseguir o sentimento de identidade dos e as traballadoras, que nos fortalece nas loitas do futuro. Doutra banda, como elemento fundamental a destacar, o debate de fondo que se xerou nas asembleas organizadas sobre o fin do modelo actual, e a necesidade dun cambio de visión no sector, subliñando claramente a publicidade do sector.

ESK iniciou esta negociación coa convicción de que era necesario facer público o sector, e tras o proceso negociador e a firma do convenio, ratificámonos, non só desde o punto de vista político, senón desde a convicción de que a publificación é a única forma de dar viabilidade técnica ao sector se queremos ofrecer condicións laborais equiparables ao ámbito público.

O modelo actual baséase en trasladar esta responsabilidade pública ás entidades privadas, sen financiamento público suficiente, cunha patronal que colabora coa administración e non é exixente. En consecuencia, a falta de responsabilidade polos servizos supón limitacións inaceptables para os profesionais do sector, na súa maioría mulleres, e para os usuarios dos servizos.

Como dixemos, estamos ante unha subcontratación xeneralizada das responsabilidades públicas. Esta subcontratación foi realizada por varias organizacións e, na maioría dos casos, creáronse para pór en marcha, mediante o voluntariado, os servizos necesarios para a comunidade que a administración non cumpría. Décadas máis tarde, convertéronse en institucións utilizadas pola propia administración para evitar responsabilidades na calidade do servizo, abaratar custos e mirar cara a outro lado as necesidades permanentes que se deben satisfacer.

As necesidades e dereitos das innumerables persoas da terceira idade, mozas, persoas autóctonas e migrantes, persoas en situación de extrema vulnerabilidade, persoas en situación de dependencia, mulleres vítimas de violencia de xénero e persoas que sobreviviron, entre outros moitos colectivos que en diferentes momentos da súa vida necesitan axuda e protección para poder vivir de forma digna.

Reiteramos que as tarefas que se realizan dentro do sector da intervención social son públicas, están financiadas pola administración, pero cada vez son máis as entidades privadas que as xestionan. Non se trata dunha opinión, senón dunha realidade que arroxa datos preocupantes, xa que o 90% dos servizos son de titularidade pública, aínda que a maioría son de titularidade privada, xa que das 600 empresas públicas existentes, só 10 son privadas.

O obxectivo último deste modelo parece ser a realización dun negocio de coidados, o que supón un empeoramento das condicións de traballo, un menosprezo do traballo profesional, e fai aínda máis evidente a escasa relevancia que para a propia administración teñen os dereitos de moitos colectivos que atendemos.

Como verdadeira alternativa á transición cara a un modelo público, é fundamental cambiar o papel que xogan as entidades, loitando polos escasos fondos que as institucións pon en "competición", cara a un papel reivindicativo que é fundamental fronte á falta de compromiso da administración. Onde quedaron as pretensións de moitas organizacións que xurdiron co obxectivo de desaparecer unha vez que a administración logrou asumir a súa responsabilidade?

Desde a experiencia de ESK no sector da Intervención Social, comezou unha aposta que nos une e únenos máis no futuro: a aposta pola prestación de servizos de calidade co persoal público. Como traballadores, sentimos que este proceso nos fortaleceu e fixemos alianzas que achegan valor e fannos máis visibles ao noso traballo de coidado. Desde o mundo feminista apoiáronnos e apoiado en todo momento, porque entre outras moitas reivindicacións compartimos unha fundamental, un sistema público de coidados que garanta os dereitos das nosas persoas e das persoas que atendemos.

Este é un camiño aberto neste proceso de concertación que imos desenvolver nos próximos anos, é a nosa proposta sectorial, e como traballadores do sector e militantes de ESK seguiremos implicándonos ao máximo para conseguilo.

Silvia Urquijo Ortega e Ederra Zabala Urrutia, traballadores da intervención social e delegados do sindicato ESK