"Kaixo, guapa"
Asko hedatu da Hollaback! delakoak, kaleko sexu jazarpenaren kontrako sareak, New Yorken grabatutako bideoa. Neska bat paseatzen doa, hamar orduz, eta ehun gizonek baino gehiagok zer edo zer esaten diote: “Kaixo, guapa”, “Bejondeizula”, “Nire telefonoa nahi duzu?”, “Egun ona pasa”. Neska ezezagun bati kalean “guapa” esatea, berez eraso sexista al da? Edo, agian, New Yorkeko biztanleak oso jatorrak izatearen adierazlea da bideoan jasotakoa?
Horrelako zalantzak argitzeko gakoa “inbertsio legea” da: egoerari buelta eman eta ea sinesgarria den hausnartu. Bideokoa gizona balitz ehun ezezagunen komentarioak jasoko al lituzke? Are gehiago, posible litzake beste egun batean ehun emakumek neska horri “egun on” esatea? Erantzuna ezetz borobila baldin bada, argi dago sexismoak badaukala zer ikusirik. Emakumeak gara etengabe ezezagunen komentarioak entzun behar ditugunak, eta gizon izateagatik jasotako heziketari egotzi behar diogu horrelako atrebentzia.
Behinola, Bilbotik oinez nindoan norbaitekin telefonoz diskutitzen, erdi negarrez, eta nire aldamenean pasa zen gizonak “qué guapa” bota zidan. Hori da eguneroko kaleko jazarpen matxistaren ezaugarrietariko bat: enpatia falta. Matxistari bost axola ea umore onez nabilen, ea ezezagunekin hitz egiteko interesik dudan edota nire amama hil berri den. Eta askotan horrelako komentarioak gure sorbaldetan egiten dira, edo gauez kalean bakarrik goazela, hala gure gorputzean urduritasuna eta ikara sartuz. Helburua ez baita gurekin harreman zintzoa hastea, euren gizontasuna berrestea baizik.
“Piropeoa” sexu indarkeriarekin lotuta dago. Ez ditugu begirada eta komentarioak bakarrik pairatzen. Gure gorputzak publikoak eta erabilgarriak diren aurreiritzitik abiatuta, matxistek zilegi ikusten dute gure ipurdia edo alua kalean, tabernan zein autobusean ukitzea. Eta guk maiz horrelako erasoen aurrean sumindura irentsi eta ezin ezer egitea sentitzen dugu.
Ondarroako feministek sexu jazarpenaren kontrako muralak margotu zituzten herrian: “Nire gorputzak eztau bir zure iritzirik”, “Beste behin guapa dihar ein eta ostikada bat emongo dotzut ahuan”. Bigarren horrek eztabaida piztu zuen: askok esan zuten neurrigabea zela “guapa” bati eraso fisiko batekin erantzutearen mehatxua. Kontua ez da gertakari isolatu bakoitza epaitzea, testuinguruan kokatzea baizik: gure gizartean, gizon askok uste dute emakumeei euren gorputza edo janzkerari buruz komentarioak egiteko eskubidea daukatela, eta horrek ez duela minik egiten, edo are okerrago, eskertu behar dugula, ederrak garenaren seinalea delako. Emakumeok dinamika hori etsipenez eramaten ikasi dugu eta erantzuten badugu esajeratuak eta oldarkorrak izatea leporatuko digute. Horrekin apurtu nahi dute feminista ondarroarren mezuek.
Emakumeen artean kaleko jazarpen matxistari aurre egiteko beharra gero eta hedatuagoa dago, baina falta handia sentitzen dut gizonek ligatzeko duten ereduarekiko (auto)kritika falta. Ni taberna batean lagunekin dantzan ari banaiz eta tipo bati begiradarik bota ez badiot, zergatik uste du ideia ona dela nire parranda saioa etetea eta besterik gabe nirekin ligatzen saiatzea? Enpatia da niretzat hitz klabea, mutil gazteekin landu beharrekoa. Eta oso garrantzitsua deritzot gizon berdin zaleek momentuan lagunei adierazi diezaietela “piropeoa” ohitura deitoragarria dela, horrelako jarrerak txalotu edo ez ikusiarena egin ordez.
Oraindik ere ozen gogoratu behar dugu gure gorputza ez dela gizon matxistaren gozamenerako objektua, eta kaleak eta gaua gureak ere badirela.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
On the night of April 28, the terraces of Barcelona’s Badal Rambla were crowded; unrefrigerated beers were served, but people seemed happy. “If the end of the world has to come, let it catch us with joy,” a neighbor told me. For more than ten hours the electricity had... [+]
Talentu faltaren mamua da azkenaldian ekonomiaren ikuspegi kapitalista hegemonikotik ezarri nahi diguten eta denek ontzat eman behar dugun ideia nagusietako bat. Arazo artifiziala da, eta ikuspegi oso elitistatik, gure egunerokoan ez dagoen denon arazo bihurtu nahi... [+]
They hadn't seen each other for years. They didn't meet each other on the street. Looking at the situation from the outside, they seemed to be just two acquaintances. Behind them, far behind, are those intense years of early youth, where they were friends of the same gang. Where... [+]
Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]
At the moment, and up to the head, a huge exhibition on Artificial Intelligence is on display at the Galerie nationale du Jeu de Paume in Paris, with the title: The world according to Artificial Intelligence. This exhibition presents a series of contemporary works of art, among... [+]
Yours is not ecology, yours is ideology.” You have the words of the head of the Spanish opposition, this time with the excuse of the blackout. What it means to distort the word ideology; energy transition and/or energy policy because, as the word says, it is pure politics. The... [+]
In the local library, I participate in an open space around technology. The other day there were two women who wanted to learn how to use the Arduino plate to create a robotics project for children, one a programmer, the other a cheerleader like me. The three of us set off. I... [+]
A group of gunmen beat up two young men in a barbershop. They’ve been locked in to prevent security cameras on San Francisco Street from filming police abuses, but they probably didn’t expect that this business also had a security camera. LUZ has published a video of the... [+]
After the beginning of the rehabilitation work of the Reception Center for International Protection in the Arana neighborhood of Vitoria-Gasteiz, we have seen the need to reposition ourselves publicly as occupied and concerned neighbors and to make the Basque Country a true host... [+]
A few weeks ago, the President of the European Union, Ursula von der Leyen, reported on the need for military spending of eight hundred billion euros. This expenditure is said to be in response to a military threat to which Europe is exposed, and it has been confirmed that there... [+]
I have to clean two different places at the same time. Not an ordinary cleanliness, but something that forces us to explore in a different way the landscapes that surround us in our day to day, which also makes us move the structures within ourselves along with the external... [+]