Gure artistak gaur eta hemen


1971ko ekainaren 27an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Javier Arocena pintoreari elkarrizketa

Gure artistak gaur eta hemen
Javier Arocena Echeverria pintoreaz elkarrizketa
Javier Arocena egun eta gure artean dugun irudizko (figuratibo) pintore onenetako bat dugu. Bere pintura, tinkoa eta humanista kutsuaz azaltzen zaiku. Nere iritziz garrantzi handiko gizona dugunez, onuragarri liteke bere pausoi banan bana jarraitzea. Bere aita bezain gizon trebe, zintzo eta apala.
Jabier Arocena Echeverria, 1935garren urtean Donostian jaio zen. Bakarkako lehenengo azalketa edo exposizioa 1955garren urtean du egina Donostian. Arrezkero Bilon, Iruiñean, Eibarren, Gasteizen, Zaragozan eta Paben ditu eginak. "Ur taldean" dugu Tapia, bizkarrondo eta Gracenearekin batean. Bere lan-ekintzak oso sarituak izan dira, eta, batez ere gure artean.
Bizitza garaiaren isiltasunean galdera hau (beste batzuekin egin dedan bezalaxe) egin dizkiot.
- Esaidazu Arocena, artistak ere, beste edozein taldek bezelaxe, gizartean sartu, xertatu behar duzuela esan ohi da, nabarmen eta buhame eta betiko bakarti izaten aspertuta zaudetela, langileekin, periodistekin integratu egin behar duzuela... Zergatik, bada, urruntzen duzue zeuen burua?
- J.A. Horrelako zedozer ba dala uste dut, baina jakin nahi nuke nor den desintegrazio honen sorkaria. Ni ziur nago desintegrazio bat ba dela eta guztiok ikus dezakegula. Gu ez gara marjinatzen; marjintu egiten gaituzte.
- Euskal Eskolari zer deritzazu? Euskal-Pinturarik ba ahal dago edo ezan ahal da? Eman zeure pentsaera.
- J.A. Gure artean askotan hitzegin dugu Euskal-Pintura bat bazitekean ala ez. Nahiz eta maiz honen bizia ukatu, denok dadukagun gogoak euskal eskola bat sortzera eraman behar gaitu. Askok, arte abstrakto dalako horri euskal izen berezi bat ukatzen diote; baina bestek, arte absetrakto talde hortan sarturik dagoenez, beren ekintzetan euskal izaea bat ukatzen diote; baina bestek, arte absetrakto talde hortan sarturik dagoenez, beren ekintzetan euskal izaea bat eman eta lortzen du.
- Eta zu zerorri nola bizi zara? Pozik ahal zaude? Zuen taldea ongi bizi ahal da? Kuadro hauek dirurik ekartzen ahal dizue?
- J.A. Pozik naiz, baina horrek ez du esan nahi nik nahi dudan guztia lortu dudanik. Nire salmentak ez didate bizitzeko hainbat ematen. Esan genezake, nire salmentak oraingoz, sari betegarriak besterik ez direla.
-. Euskal artistek, herriari, orain bizi den sare sozial-ekonomiko honetan koordinadetan ezer ematen diotela uste ahal duzu?
- J.A. Egungo egoeran oso saila dela iruditzen zait jendetza handiarentzat arteak zer-esanik edukitzea. Populu honek izen eta fama batzuk besterik ez ditu ezagutzen. Autore hauen ekintzak ez die axolarik eta ez da harritzekoa horrela izatea, zeren eta ulert-maila baterako ez dute behin ere bitartekorik izan.
- Adizu, Arocena, zuek egiten ari zeratena, herriak jaso eta ulertzen duela uste ahal duzu?
- J.A. Ezetz uste dut. Beren aldetik ez da arreta askorik ikusten gure arte-lanak ulertzeko. Gehienek, pintura, apaingarritzat bakarrik hartzen dute.
- Nola adieraziko zenioke herriko bat zure artea, zein begiz ikusaraziko?
- J.A. Erantzuna zaila da, alafede. Era berri batzuk aurkeztu genitzake, baina beti bezala txatxukeria ustel batean gelditzeko arriskua ba dugu.
- Eta amaitzeko, Arocena: zer deritzazu gaurko euskal pinturaren egoerari? Izenak.
- J.A. Onuragarria izango litzake pintoreak bere lana ikusmira zabalagoaz eta ziurtasun gehiagoz egitea. Hau delata, ontzat hartzen dut Gorka Oteitza jaunaren ideia, hots, gure artean estetika-heziketa baterako unibertsitatea bat sortzea.
Edorta Kortadi
17

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakAROZENA3
PertsonaiazAROZENA3
EgileezKORTADI1Kultura

Azkenak
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Espainiako Gobernuak ondorioztatu du itzalaldiaren errua Red Eléctrica de Españak eta argindar konpainiek dutela

Itzalaldiaren ondoren sortutako komiteak eginiko txostena aurkeztu du astearte gauean Sara Aagesen Trantsizio Ekologikorako ministroak. Horren arabera, "hainbat faktoreren batasunaren" ondorioz sisteman gehiegizko tentsioa izan zen, kate erreakzio gisa. Txostenak... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


Eguneraketa berriak daude