Foxe Antonio Urbieta, Pelolarien Maixua


1970ko ekainaren 14an
Foxe Antonio Urbieta, Pelolarien Maixua
14 Urte Durangoko Frontoien.- Txinoek Pelota-Apusturak Maite Dituzte.
Joan zan astean Joxe Antonio Urbieta Durangon arkitu genuan. Baiñan ez uste beti emen izan dala. Bere bizian mundu guztian izan dala esan diteke, frontoi famatua ren bidea jarraituaz. Bide luze eta gauz arrigarriz betetakoa.
–1929-gn urtean Egipton, El Cairon jokatzen ari giñala, gure enpresarioak Txinara joan bear genuela esan zigun. Lurralde aietan ogei urte inguruan izan giñan, Shangai eta Tien-Shin' eko frontoietan. Manilara ere joaten giñan.
–Frontoiak betetzen aal ziran lurralde aletan?
–Lertzeko moduan. Eta txinoek egiten zituzten aposturak galantak ziran. Jendeak txinoak oso «otzak» dirala pentsatzen du, baiñan ez da orrela. Poltsiko beroa gustokoa dute.
–Zenbat pelotari ziñaten Shan gai, Tien-Shin eta Manilan?
–Talde ederra biltzen giñan: eun lagun inguru. Beren artean Billabonako Itxaso anaiak, Andres Aramendi eta baita donostiar batzuk ere.
Mundu guzian zear ibilli ondoren 50 urtekin Joxe Antonio Durango gelditu zan azkenean, frontoi-maixu bezela, mutikoeri zestapunta kirol bikaiña erakusten.
–Frontoi ontatik, orain arte, 84 pelotari profesionalak irten dira,. eta orain ludi guzian jokatzen ari dira, Ameriketan, batez ere.
–Zenbat ikasle dituzute orair, bertan?
–44 mutil, 11 urtectatik 17'raño koak. Emen ikaskirunak bukatzcan leenengo saltoa ematen dute Kanarias edo Mallorkan jokatuaz Et andik Ameriketara, Miami eta Floridara geienak.
–Zer kondizio bear dira kiroi ontarako?
–Begi onak batez ere, reflejo biziak eta fo;malak izatea. Kirol onek sakrifizioa eskatzen du txikitandik. Nere ikasleak, mutikoak, goizeko 6'15 tan frontoian izan bear dute, eta emendik kolejiora joan. Neguan au egitea gogorra da.
–Nolakoak dira leenengo ikaskizunak?
–Bi edo iru illabete barru, mutillak frontoi trabeska jokatzen du, eta ondoren frontoi luzera joaten dira. Ordu beteko entrenamentoak dituzte. Astean iru bider.
–Itzegin dezagun diru kontuaz.
–Gaurko pelotariak Ameriketan diru asko irabazten dute. Lau illaboteko denboraldeak izaten dira, eta 600.000 pezta irabazten dituzte bakoltzcan. Eta orreri 6.000 dolarko propinak (420.000 pezta) geitzen ba dizkiogu, irabazketak ondo xamar gelditzen dira.
–Oiek dira propinak, oiek! Nola eman diteke ainbeste?
–Aurten Miamiko frontoian egin diran aposturak 30 milloi dolarekoak izan dira.
–Orrela nik ere propinak emango nituzke! Eta zuek zenbat irabazten zenuten?
–Gure denboretan, 1925-gn urtean, illeko (100 leun) dolar irabazten genitun. Orain gutxi dirudi baiñan dolar alekin gauza asko egiten ziran. Ala ere, gaurko pelotariak askoz geiago irabazten dute.
–Gazte bat diru askokin zintzoa izatea... zaillada ez aal da?
–Oraingo pelotariak gu baiño geiago pentsatzen dute gauza oietaz, eta bere diruari obeto kontu egiten diote. Diru orrari askoz geiago ateratzen diote. Guk irabazten genun diruak bat batean iges egiten zun. Orain ez da ola. Geienak ezkondu egiten dira, eta bere sendian jartzen dute dirua.
–Orain pozik aal zaude emen dezun lanakin?
–Bai noski, nere lana dalako.
–Ez aal dezu noizik eta bein zestorik artzen?
–Ez. 63 urte ditut. Ori gazteentzako da. Eta geiñera, 45 urte jokatzen ari eta gero, aski det.
Itz auekin bukatu genun itzaldia. An utzi nuen Joxe Mari, frontoiatzeko gela batean, zesto pilla baten artean, milla oroimenen artean.

XABIER ARCELUS
10

GaiezKirolaPilotaBesteak
PertsonaiazURBIETA3
EgileezARCELUS1Kirola

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


Eguneraketa berriak daude