“Untoreak” eta mozalaren legea
“L’untore! dagli! dagli! dagli all’untore!”
(“Koipeztatzailea! Jo eta su koipeztatzailearekin!”)
Alessandro Manzoni, I promessi sposi (“Ezkongaiak”), 1827
Italiar guztiek ezagutzen duten obraren pasarte horrekin hasi zuen Giorgio Agambenek bere Contagio artikulua: “Koronabirusaren epidemia deituriko honekin Italian zabaldu nahi den izuaren ondorio zitalenetako bat kutsaduraren ideia bera da, gobernuak hartutako aparteko larrialdi-neurrien oinarrian dagoena. Ideiak, medikuntza hipokratikoarekin zerikusirik ez zuenak, 1500 eta 1600 bitartean Italiako hiri batzuk suntsitu zituzten izurrietan izan zuen lehen aitzindari inkontzientea. Untorearen irudia da, Manzonik betikotzen duena, bai eleberrian, bai Storia della colonna infame (Zutabe doilorraren istorioa) saiakeran. Gobernuaren azken neurriek gizabanako bakoitza kutsatu potentzial bihurtzen dute, terrorismoaz arduratzen direnek herritar bakoitza terrorista potentzialtzat hartzen duten bezalaxe. Analogia hain da argia, ezen aginduak betetzen ez dituen kutsatu potentziala, kartzelarekin da zigortua. Bereziki ikusezina da eramaile osasuntsu edo goiztiarraren irudia. Eramaile osasuntsu horrek jende ugari kutsatu ahal duelako, haren aurrean defentsarik gabe daudelarik”.
Hor gabiltza geu ere “normaltasun berrira” eta “txertoaren zain” gauden honetan: denok elkarren zelatari nork betetzen edo hausten dituen agintariek edo norberak ezinbestekotzat jotzen dituen arauak. Gerra sasoietan bezala, sintoma paranoikoak garatzen.
Mozala –musukoa, nahi baduzue, maskara– objektu bereizgarri egin zaigun honetan (trafiko espekulatzaileko produktu, osasun eta beste hainbat langileen babes tresna ezinbesteko, garraio publiko eta beste hainbat lekutan derrigorrezko, eta aire librean ibiltzeko gero eta gomendagarriagoa), ezin ahantzi urtetan eta hamarkadatan sustatu dugun eztabaida sutsua: “Onargarria al da emakume islamiarrak aurpegia eta gorputza –burka, burkini, niqab, txador, al-amira, hijab, xaila…– estalita gure artean ibiltzea? Zer da estalki horiekin estaltzen dutena; zeren edo noren izenean; zeren edo noren aurka; zeren edo noren aginduz?”. Entzuna dugu Txinan lintxamenduak gertatu direla pandemia hedatu ondoren, norbait kalean mozalik gabe zebilelako… Ez dira txantxetarako kontuak.
Bestalde, asko kexatu gara azken bost urteetan Espainiako gobernuak indarrean jarri zuen mozal-legeagatik, hemengo poliziek hain gogo onez bete arazi dutena, “eskumen autonomikoetan interferentziagatik” agintarien protestarik gabe. Baina, harrigarriki, badirudi denok gaudela prest onartzeko zerbait are badaezpadakoa, eta justifikazio zientifiko edo arrazional oso zalantzagarria duena. Modazko diseinatzaileak hasi dira haien bilduma berrietarako prestatzen: horra azken muga beldurgarria.
Orain gutxi arte diskriminatzailea eta arbuiagarria zena, otzanki onartzen dugu kutun magiko baten modura. “Infernua besteak zirela” aspaldian genekien, baina hilabete batzuk lehenagoko begirada batez harrituko gintuen obedientzia-bulkada batez, urrunago nahi dugu iritsi oraingoan: “Ez ukitu, ez besarkatu, ez hurbildu; ezta zure burua ere, zeu baitzara duzun etsairik zitalena!”.
Gogoratzen al duzue ez horren aspaldian hedatu zen “besarkadak musutruk” kanpaina xelebrea? Daramagun bidetik segitzen badugu, berehala hasiko dira zurrumurruak: badirela leizeak eta oihanetako leku ezkutuak non jendea elkartzen den legeak hautsi eta elkarri eskua emateko, edo besarkatzeko edo musukatzeko… Eta ondo baino hobeto dakigu denok zertan amaitzen diren kontu lizun horiek guztiak!
Ikusi:
Maskara eraginkorra al da birusetatik babesteko?
"Ez jarri maskararik haurrei, umeen beldur diren helduek jar dezatela"
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]