Euskarak ere, independentzia
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Haserre dabil euskaldungoa azken egun hauetan, ez dakit zein epaitegik euskararen inguruan hartutako erabaki batek euskal hiztunon eskubideak urratzen dituela, bidegabekeria dela, eta txor-txor-txor, betiko matraka. Niri, zer esango dizuet, gero eta astunagoa egiten zait ohiko diskurtso biktimista hori, iruditzen zaidalako albiste ere ez litzatekeela izan behar guretzat euskaldunon kontrako espainolen –edo frantsesen– enegarren iraina. Are gutiago, harridura edo asaldurarako arrazoi.
Mendeak dira jadanik frantsesak eta espainolak etxean sartu zitzaizkigula bortxaz, eta gure gaineko aginte makila eskuan, azpiratuta dutela Euskal Herria. Bi estatu menderatzaile horien atzaparretan erori izana da herri bezala pairatzen dugun egoera latz ororen iturburua, beraientzat nahi dutelako gure herria, eta errotik erauzi behar dutelako horretarako euskal nortasunaren usaina duen guzia, gu erabat kolonizatzerainoko asimilazio prozesu gupidagabea martxan ezarriz.
Euskararen arazoa, Euskal Herriaren suntsipenerako antolatua den estrategia horren testuinguruan kokatu behar dugu. Euskal Herriari gertatzen zaionaren sintoma gisa baizik ezin ditugulako aztertu gure euskalduntasunaren sinbolo direnei gertatzen zaien guzia. Euskara, herriaren hats eta arima den neurrian, nazionalismo inperialistaren erasoen lehen jomuga da, gure hizkuntza nazionala izanik, beste nazio bat garela garbien erakusten duen ezaugarria delako.
Kontrakoa esaten badigute ere –eta hobeki sinets diezaiegun, baita azkenaldian euskaraz esan ere– euskara desagerrarazi egin nahi lukete, eta datuen arabera, eraginkortasun handiz ari dira xedea burutzen. Zergatik dira bestela hemen espainola eta frantsesa derrigorrez ikasi beharreko hizkuntza bakarrak? Nola esplikatzen duzue frantsesa izatea, eta ez euskara, frantziar okupaziopeko euskaldun guziek dakiten hizkuntza bakarra, edo espainola, espainiar okupaziopekoen kasuan? Oso hizkuntza erakargarriak direlako? Guk biziki hizkuntza polita dugu, Europako zaharrenetakoa, altxor tipi bat… Baina hautu pertsonala izaten segitzen du hargatik euskarak, borondatezko keinu, sentimenduen eremuko kontu hutsa.
Ez. Agintea espainol eta frantsesen esku dagoela, beren hizkuntzak inposatu ahal izateko adina botere dutela, eta horretarako beharrezkoa den egitura politiko gorenaren jabe ere badirela –estatua–. Horiexek dira arrazoiak. Guk, ordea, meneko izaten segitzen dugu gurean, eta zapalkuntza horretatik ateratzeko beharko genukeen gure estatua aktibatu eta elikatu ordez, botere arrotzaren sukurtsalak baino ez diren instituzio autonomikoetan gabiltza agintariarena egitera jolasten, posible balitz bezala horietan, Euskal Herriarentzat benetan eraginkorra izango den politika egitea.
Hizkuntzen ustezko elkarbizitza gauzatzeko ezarri diguten jokaleku tranpati eta interesatuan, zer justizia klase aurkituko du euskarak? Antzua da egiten diguten astakeriengatik kexu, gurekiko errukiaren eskakizunean oinarritzea hizkuntzaren aldeko mugimenduaren funtsa. Hizkuntzaren etorkizuna bermatzeko gakoa ez datzalako hiztunen eskubideen urraketen salaketan eta hizkuntza-politika eraginkorragoen eskakizun hutsean. Euskararen heriotza erabat saihets dezakeen botika eraginkor bakarra Euskal Herriak independentzia berreskuratzea baldin bada, zertan ari gara beste bide ilun eta faltsuetan denbora eta energia xahutzen? Eta garrantzitsuagoa dena, zergatik?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]