Esaten direnak eta esan-gabeak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Adibide batek “gizonezko batzuk emakumezko asko baino berritsuagoak dira”, dio hiztegian, hitzei itsatsita doazen estereotipoak agerian utziz.
Estereotipoetan beti dago zerbait egiatik. Horregatik, posible da emakumeoi parte handiagoa egokitu izana eguneroko bizitzaren soinu-bandan. Eta baliteke nagusi izaten segitzen duen sexuen araberako rol-banaketan andreoi esleitu izana, hein handiagoan, hizkuntzaren funtzio fatikoa, komunikazio-zubiak eta bideak zabalik jarraitzen direla bermatzea xede duen hori. Eginkizun pragmatikoa eta funtsezkoa, dudarik gabe –pertsonen zaintza edo gizarte-balioen iraupena bezala–, baina emakumeok funtzio erreferentzialaren muina den gizarte-diskurtso nagusitik urruntzen gaituena: emakume askori aditu diet kexu gizonek beren hitzak kontuan hartzen ez dituztelako, eta horri buruzko eztabaidetan gizonek beti esaten dute emakumeen hitz-jario etengabeak bultzatzen dituela haien hitzei kasu ez egitera!
Diskurtsoak motz gelditzen dira. Maiz, hitz hanpatsuak astintzen dituzte, ezer esan gabe genero-indarkeria ahalbidetzen duen substratuaz
Emakumeen aurkako indarkeria (tratu txarrak, eraso sexistak…) gizarte-diskurtso nagusiaren parte bihurtu da (hain da agerikoa biolentzia hori, non ezinezkoa baita ja itsuarena egitea), eta indarkeria horren arbuioa nahitaezko osagaia da, zorionez, gehienetan gizon diren ordezkari politikoen hitzetan. Eskertzekoa da hori, baita azkenotan eraso sexistei aurre egiteko erakunde askok hartutako jarrera komunikatibo irmo eta argia ere –erasoak gertatu ahala haien berri ematea, adibidez, balantzeetako datu estatistiko huts bihurtzen utzi gabe–.
Hargatik, diskurtsoak motz gelditzen dira. Maiz, hitz hanpatsuak astintzen dituzte (“legearen pisua” edo “gizartearen arbuioa” kasu), ezer esan gabe genero-indarkeria ahalbidetzen duen substratuaz (horretaz, feministak baino ez dira mintzatzen, eta diskurtso nagusitik baztertzen zaie ia beti). Ez dira aipatzen emakumeoi emakume garen aldetik hainbat gizonek gizon-rola baliatuz egiten dizkiguten gauza lotsagarriak. Andre gehienok gertaera bat baino gehiago daukagu kontatzeko: hitz batzuk izan daitezke, begirada bat edo, uste baino sarriago, eraso fisikoa. Lotsaturik, isilpean gordetzen ditugu halakoak, eta hamarkadak igaro daitezke ezer esaten ausartu arte. Oharkabean pasatzen diren gertaera “arinak” dira, legearen pisuak edo gizartearen arbuioak zigortzen ez dituztenak, eta agenda politikoetan edo diskurtsoetan tokirik ez daukatenak.
Andreok hasi behar dugu halakoak azaleratzen, jendaurrean kontatzen. Eredu izan daiteke Miren Agur Meaberen Galtzerdi zuriak kontakizuna (Berria, 2016-08-14). Hitz hanpatsu askok baino hobe islatzen ditu emakume askok eta askok bizitakoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]