Hiru belaunaldi eta desio bat
Izen edo ideia horrekin zabaldu da EHUko Udako Ikastaroetan euskal zineari eskaini zaion tartea. Euskal txiolarien munduari esker izen dut horren berri. Eta irakurtzen dudanak gogoetarako bidea eman didanez, hona, Zinemaldia gainera erori baino lehen, gaiari buruzko nire ohartxoak.
Aldez aurretik, naziotasuna edota hizkuntza direla-eta, film bati ematen dioten diruari buruzkoa: euskal zinea zer den eztabaidatzen denean, iritzi adina definizio dago, baina nik ikusi eta ikasi dudanez, naziotasuna eta hizkuntza dira gai nagusiak. Normalean diruak hizkuntza markatzen du gainera. Eta merkataritza-ontziekin gertatzen den bezala, baliteke baten bat Panamako banderapean nabigatzea ere.
– 80ko hamarkadakoak dira aro honen hastapen urteak. Poli-milien diruaren mitoaz aparte, sosak Madrildik eta Euskaditik zetozen. Eta zuzendariak, euskal jatorrikoak baziren ere, kanpotik. Olea, Uribe, Ezeiza... gehienak, ezen baziren ere bertokoak, Armendáriz, Berasategi. Eta gehienak ere, etorri ziren tokitik joan ziren. Hurrengo hamarkadetan bezala badira ikusezinak ere, Anjel Lertxundi bezala, eta ekoizle batzuk. Eta haiei zor zaie hamarkada horretan ekoiztu zen euskarazko zinearen gehiena. Zinemaldiaren Sail Nagusian Antxon Ezeizaren Ke arteko egunak lehiatu zen. Nik figurante lanak egin nituen pare bat pelikulatan.
– 90ekoa euskarazko zinearentzat hamarkadarik eskasena izan zen. Zuzendariak bertokoak ziren eta generoak eta autoretza lantzen hasi ziren. Ulloa, Urbizu, Medem... Baina euskaraz ia ezer ez. Guggenheim Bilbao Museoa egin ondoren geratu zen dirua, Euskal Mediaren bitartez negoziatuak, eta Madrilekoa, berriz ere, izan ziren diru iturri nagusiak. Zuzendari gehienak hemendik joan ziren. Euskararengatik izan zela esan zuten Ikastaroan, baina garai hartan ez zegoen filmetan euskara babesten zuen araudirik. Nik pare bat pelikula egin nuen eta ez nintzen joan.
– 2000koa hamarkadarik oparoena da. Euskarazko zinearentzat finantzabide lerro propioak sortzen dira eta horrek fruituak eman ditu, hizkuntzaren trataeran isla dutenak. Diferentziaz, euskaraz gehien ekoiztu den garaia da. Euren lana bertan garatu nahi izan duten zuzendariei (Altuna, Esnal, Garaño, Goenaga, Almandoz...) eta ekoizleei esker. Hogeitaka urte eta gero, berriz ere, euskal film (Loreak) bateko protagonistek Sail Ofizialeko alfonbra gorria zapalduko dute. Niri estrenaldian egotea gustatuko litzaidake, alboko atetik sartu behar badut ere.
Eta orain desioa: ez pasatzea beste hogeitaka urte hurrengora arte, eta ni hor nonbait ibiltzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]
Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.
Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]
Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]
Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.
Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]
Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]
Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]
Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.
Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]