Zein animaliago?
Michael Morpurgo ::Gerrako Zaldia
Itzultzailea::Koro Navarro.
Erein, Batera saila, 2012
Egia esan, ez dut liburuaz gozatu eta ez dut arrazoia guztiz argi. Ez dakit istorioa, itzulpena, kontatzeko modua, nire kontzentrazio falta, edota denen arteko nahasketa moduko bat izan ote den amaierara kostata heltzeko faktorea. Edozein kasutan, harritua naiz, izugarri maite baitut Lehen Mundu Gerra garaian kokatzen den literatura, eta baliteke hura izatea eleberrian aurrera egiteko ene interesik behinena. Bestela, kontatzen den gazte eta zaldi baten arteko istorio xamurra astunegi suertatu zait.
Hala eta guztiz ere, Gerrako zaldia eraikitzeko, idazleak baliatu duen material berridatzi eta etengabe erabiliari, ikuspegi originala gaineratu diola iruditu zait. Izan ere, mundua markaturik utziko duen Gerra Handia bezalako basakeria eta, orduko ez-inoren lur babesgabean, honek eragindako zabor ikaragarriaren lur mortua gogora dakarkigu planteamendu pertsonal eta berezi xamar batetik abiatuta: nola bizi zuten zaldiek Gerra Handia? Zein da Joey zaldiak gordetzen duen orduko kaosaren memoria? Non izan zen zaldien heriotza-tasa altuena? Zenbatekoa?
Jakina galdera erretorikoak direla, baina ez erantzunik ez dutelako, baizik eta erantzuna bilatu nahi izan ez zaielako. Alegia, planteatzerik ere inori bururatu izan ez zaiolako. Jakin nahi duenarentzat “zaldirik ez bada muniziorik ez da […] zaldirik ez bada, urik ez da fronteko gizonentzako, zaldien mende dago armada osoaren bizimodua” (138. orr). Ene kasuan, hauxe izan da Morpurgok oparitu didan gerraz hausnartzeko ikuspegi berria. Hortaz, 14ko gerra (eta noski, gerra oro) bezalako erokeria izugarrian, non giza bizitzak zera garrantzitsuena bilakatzen diren, animaliez galdetzea ez da batere inozoa. Izan ere, bada animaliak eta gizakiak batu ahal izango dituen galdera (erretoriko? Erantzun ezinezko?) bat: zergatik eta zertarako gerra?
Erantzuna jakin ezin eta, hala ere, parte hartzera behartu dituzten zaldien protagonismoak gerraren absurdoa agerian uzten du. Baina gizonen jakin nahi ezak eta planteatu ahal izanak, absurdoa areagotu egiten du: nola hil lezake gizon batek beste bat, eta jakin ez egiaz zergatik hiltzen duen? (102. orr).
Xamurtasunaz gain, ideia solte interesgarriak topa daitezke liburu honetan. Horiengatik, bada, merezi du irakurtzea
Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]
Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]
Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]
6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.
Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]
Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.
Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]
Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.
.jpg)
Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.
Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]
Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko.
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]