Ogasunaren ezkutuko amnistia
Espainiako Gobernuak diru beltza %10eko interesarekin zuritzeko ezarri duen amnistia fiskala lehendik ere bazegoen nolabait. Ogasunak askotan nahiago izaten du iruzurgileekin diruaren itzulketa adostea auzitegietara jotzea baino, eraginkorragoa delakoan.
Hego Euskal Herriko ogasun gehienek garbi adierazi dute ez dutela aplikatuko Espainiako Gobernuak agindu duen amnistia fiskala. Diru beltza erregularizatzeko aukera eman du Rajoyren Gobernuak, %10eko interesa baino ez kobratuz. Modu horretan, 2.500 milioi euro eskuratu nahi ditu azaroaren 30erako. Foru administrazioetatik iruzurgileak saritzea leporatu diote Espainiako Gobernuari, Bizkaiko ahaldun nagusiak, esaterako, “etikoki onartezina, politika defendaezina eta sozialki bidegabea” dela adierazi zuen.
Baina egiaz, amnistia fiskal moduko bat jada aplikatzen dute ogasunek, iruzurgileekin dirua itzultzeko neurriak hitzartzen dituzten heinean. Kasu larrienetan kartzela saihesteko akordio lotsagarriak izan dira gainera. Esaterako, hortxe dugu Praxair multinazionalaren adibidea. Espainiako Ogasunari 164 milioi euroko iruzurra egin ziola onartu zuen; bada, 13 zerga delitu egin arren, bere arduradunak ez ziren kartzelatik pasa, administrazioarekin hitzartu eta gero 264 milioi euro ordainduko zituztela. Ez dago dirua edukitzea bezalakorik. Gure herrietako “ohiko gaizkileei” aplikatzen zaien politikarekin erabat kontraesanean dago hori: biltegi batean lapurtzen duenari lapurreta leporatzen diote, eta isuna ordaintzea ez da nahikoa espetxea saihesteko. Zuzenean kartzelara joango da.
Espainiako legedia –eta honenbestez Hego Euskal Herrikoa– oso lasaia da zerga delituei dagokienez –PPk esku artean duen lege proiektua barne–. Herrialde askotan, esaterako Alemanian, AEBetan eta Herbehereetan, iruzur egiteko asmoa hartzen da kontuan delitua den hala ez erabakitzeko, ez diru kopurua. Aldiz, Espainiako Estatuan 120.000 eurotik bera ez dago zerga deliturik, eginbidea ez betetzea baizik, eta horrek isuna ekar dezake, baina ez kartzela zigorra.
Iruzur fiskalak egoera larria sortu du. Hego Euskal Herrian urtero 13.000 milioi euroko iruzurra gertatzen dela kalkulatu izan da, BPGaren %15-20 inguru. Azken urteetan foru ogasunek ardura handia izan dute iruzurra pertsegitzeko: Gipuzkoak 2011n 312 milioi euro azaleratu zituen, Bizkaiak 560 milioi euro, Arabak 96 milioi euro eta Nafarroak 88 milioi (2011ko abuztura arteko datua). Guztira: 1.056 milioi euro.
Jakina, azaleratutako iruzurraren zenbakiak oso txikiak dira, kalkuluen arabera saihestutako 13.000 milioiekin alderatuta. Administrazioen arteko koordinaziorik eza izan daiteke arazoaren arrazoietako bat.
Espainiako Estatuak 2010ean 3.000 aberatsen kontuak atzeman zituen Suizan, zer gertatu da haiekin? Eta horien artean dauden 300dik gora euskal herritarrekin? Eta banku batean zeuden 6.000 milioi euroekin? Espainian sektoreko ordezkari gehien biltzen duen Ogasun Ikuskarien Erakundearen arabera, “fiskoak, kasuak zuzenean auzitegietara eraman ordez, zenbateko horien borondatezko erregularizatzea eskatzea eskandaluzko faboritismoa da”. Haien ustez, Ogasunaren jokaerak “zerga amnistiaren” kutsua du. Bada, azaroaren 30ean PPren amnistia fiskal “ofiziala” amaitzen denean, amnistia fiskal ezkutuko honek segituko du.
2023an B1 maila eskatu zuen udalak kale garbitzailea posturako, baina horren kontrako epaiak eman zituten Donostiako Administrazioarekiko Auzien 2. eta 3. zenbakiko epaitegiek. Epai horien aurkako helegiteak atzera bota dituzte orain. Hizkuntza eskubideen urraketei... [+]
Ibilbideari saria jasoko du Zenbat Gara-k, eta Proiektuari saria Kanaldude telebistak. Sari banaketa ekainaren 3an izango da, Bilboko Kafe Antzokian.
José Alberto Mujica, gerrillari tupamaro eta Uruguaiko presidente izandakoa, astearte honetan hil da, minbizi baten ondorioz. 89 urte zituen eta txakurrarekin batera bere etxebizitzan lurperatzeko argibideak utzi zituen. “Nire zikloa amaitu da”.
Ekopol ikerketa-taldeko Jon Iñaki Sasia Santos, Gorka Bueno Mendieta eta Iker Etxano Gandariasbeitia kideek Amalur EIS ingurumen-informazioko sistema aurkeztu dute. Egileek azaldu dutenez, sistema horrek ingurumen-inpaktuak kalkulatzen ditu, Kutsatzaileen Isuri eta... [+]
Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
Euskal Herriko hainbat arlotako 196 pertsona ezagunek Aroztegiako auzipetuen aldeko manifestua aurkeztu dute Iruñean astearte goizean. Errepresioa eta Aroztegiako proiektuak ordezkatzen duen garapen eredua salatu dituzte. Astelehenean hasiko den epaiketa salatzeko ekintzak... [+]
Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]
Espainiako sei pertsonaren gorpuak identifikatu dituzte. Urduñako desobiratze lanak 2024ko abenduak amaitu ziren eta guztira 93 pertsonaren gorputzak berreskuratu zituzten. Aurkikuntza berriekin, hamazazpi pertsona dira jada identifikatu dituztenak.
Hemezortzi hilabeteko kartzela zigorra ezarri dio epaitegiak, baina ez du zigorra bete beharko. Azken hamarkadan, dozenatik gora emakumek salatu dute aktore frantziarraren sexu erasoen biktima izan direla. 2021ean Les volets verts filmaren grabaketan eraso ziela salatu zuten bi... [+]
Green Capital Development enpresak bi urte izango ditu proiektua egikaritzeko, baina aurretik jarduera edota obra udal baimenak eskuratu beharko ditu.
“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.
AEBen bitartekaritzarekin larunbatean adostutako su-etenak badirudi bi aldeen arteko tentsioa murriztu duela. Halere, Narendra Modi presidenteak ohartarazi du Indiak ez dituela ekintza militarrak amaitu, baizik eta "eten tarte baterako". Islamabadeko eta New Delhiko... [+]
Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.