Konstituzioaren erreforma
Estatu eredua liberalizatzea eta birzentralizatzea, hori da erreforma honek bilatzen duena. M15 mugimenduak egindako parte-hartze politikoaren aldeko aldarriei ezin zieten erantzun gordinagorik eman Estatuko bi alderdi nagusiek: ukiezina zen konstituzioa urjentziaz erreformatu –hasierako kontzentzua bera hautsita–, erreferenduma alboratuta. Haatik, ekimenaren bizkortasuna aurrekontu egonkortasunaren aldeko erreforma konstituzionalaren edukiak inolako eragin praktikorik izango ez duenean.
Badira hiru arrazoi baieztapen hau egiaztatzen dutenak. Hasteko, aurrekontuaren egonkortasun “estrukturala” aipatzen da testuan, ekonomia zikloarekin lotzen ez dena alegia. Definizio hau Europako Egonkortasun eta Hazkunde Itunetik aldendu egiten da, zeinak defizit publiko “osoa” %3 gainditzea debekatzen duen. Esan beharrik ez dago itun europarraren baldintza Espainiako Estatuan lege organikoz exijituko den defizit estrukturalaren %0,4 baino zorrotzagoa dela. Estatuko betekizunak, beraz, lehengo itun europarrari men egin beharko dio. Honela, espainiar lege berriaren eragin praktikoa ezereztatu egingo da hasieratik.
Bestetik, urjentziaz onartutako erreformak 2020ko urtea du aplikaziorako urtemuga. Zaila dirudi aurretik egonkortasuna erdiestea, hazkunderako dauden igurikimenak edo espektatibak oso eskasak direlako. Areago, egonkortasuna lortzeko politika fiskal oso murrizgarria jarri beharko dute indarrean eta, jakina, honek hazkunde tasan eragin negatiboa izango du. Ondorioz ekonomia susperraldia gehiago atzeratuko da. Esan gabe doa, neurri zorrotzenak prestazio sozialen murrizketa gehigarrien bidetik etorriko direla atzeraldia berrindartuz gero gastu publikoaren osagai ziklikoa igo ez dadin.
Eta azkenik, aipatu dudan bezala Europa mailan antzeko betekizuna indarrean egon arren ez da errespetatua izan. Esaterako, Alemaniak eta Frantziak ere ez zuten egonkortasun baldintza hori bete joan den hamarkadan hainbat urtez.
Berrikuntza eta eragin praktiko bakarra zera da: Autonomia elkarteak egonkortasunaren mugaren betekizunera zuzenki behartuta geratuko dira lege organikoak horretara behartuta. Eta honek bete-betean eragiten dio Euskal Herriko berezko erregimen fiskalari. Kontzertu ekonomikoa zein hitzarmena eta aurrekontu politika Espainiako araudiaren menpe geratuko dira aurrerantzean, beren izaera bilaterala auzitan jarrita.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]