Aresti eta Zea Mays

  • MIKEL IBARGUREN ::Joan da negua

    Susa

    orrialdeak ::90

    prezioa ::13.50€

Joan da negua
Joan da negua
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Negua igaro dela gaztigatzen digute Gabriel Arestik eta Zea Mays taldekoek poema liburua zabaldu eta berehala. Halako haize epel bat sartzen da orduan, iratzarri egiten da poetaren kontzientzia: “gure birikak esnatu berri dira/ barrunbe suminduotan/ ahanzturaren periferietan”. Lerrook irakurrikeran berritu egin zait Deserriko karrikak (Susa, 2002) irakurri nueneko sentipena: idazkera lehorra eta kiribil bakoa da Ibargurenena, hausnarketarako joera handia dauka, absentziaren gaiaren zapore mikatza dakar, eta mekanika bat ia-ia antipoetikoa.

Isiltasunak, minbiziak eta hasieraren zein amaieraren gai eternoek gurutzatzen dute Joan da negua. Idazleak berak esana da arrangurei eta sentipen gordinenei jarri dizkiela hitzak, baina tonu baikorrean. Alegia, berak bizi izan duen “barruko negu hori” joan dela, eta horren aldarri litzatekeela liburua.

Ez dakit. Mingostasuna ezagutu duenaren tristezia kontagiatzen du liburuak –batzuetan liluratu ere bai–, baina orokorrean huts egiten du, nire ustez. Ez dauka zintzotasunarekin zerikusirik –zeina esan barik doan–, baizik eta sinesgarritasunarekin. Artifizial xamarra bihurtzen du irakurketa irudien doitasun faltak: “ez da inor ageri argiaren haraindian/ ebakuatu egin dituzte begiradak/ begiak husteko abisua eman ostean”. Liburuko lehen zati moteleko pasarte honen antzekoek liburutik “irten arazi” egin naute sarri. Hitzen nahaste arraroek –begiradak ebakuatu–, subjekturik ezak, erredundantziak… hustasun sentsazioa eragin didate, kontrakoa eragin beharrean.

Joan da neguan usnatzen diren baikortasun malenkoniatsua edo baretutako ezkortasuna erretorikan galtzen dira, finean. “Ez dakit zure periferiara/ trenik etortzen den paisaiak ekartzera” edo “taupaden denbora minerala” eta antzeko sinestesiekin liburuaren funtsa den bizitzaren poesiatik urruntzen da idazkera. Egunerokotik beldur unibertsalei zentzua aurkitzen ahalegindu diren autoreak asko izan dira, baina lortu dutenak gutxi batzuk bakarrik. Buruarekin baino areago bihotzarekin idazten ahalegindu izan direnak iritsi dira hizkuntzaren muga horietara, eta beharbada Ibargureni falta izan zaio zerbait polito esateko berba iradokitzaileak beste leku batzuetan ere bilatzea. Subkontzienteari kasu gehiago egiten dieten zoroek arrisku handia hartzen dute, baina eurek gutxienez, noizean behin, aurkitzen dute diskurtsoa. Joan da neguan, hori bai hori, egon badagoen eta barrunta daitekeen emozioa hitzek eurek hozten dute maiz.

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude