"Arte garaikidea ez da nahitaezkoa"


2010ko maiatzaren 12an
Lourdes Fernandez
Lourdes FernandezIFEMA
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
ARCO periyaren buru zeramatzan lau urte. Etsi berri du.

Krisi garaian, kultura erosteari uzten omen zaio lehenik.


Pena da, barneratuago beharko genuke kultura, krisiak hain eragin handia izan ez dezan. Baina ez da hala. Arte garaikidearen arazoa hauxe duzu: ez dela nahitaezko ondasuna.

Apeta burgesa?


Kultura, eta artea partikularki, beharrarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik erosten dira, ez bada ezagutza eta pasioarengatik. Bai eta inbertsio produktu gisa duten baloreagatik ere.

Horregatik 1,6 milioi euro Bacon baten truke!


Merkatuaren legea da hori. Eskaintza eta eskaria.

Hau da, artean denak balio duela, baina denak ez duela balio berdin…


Ez nuke hori esango. Denak ez du balio berdin eta denak ez du balio. Pentsalari hark zioen bezala, bizitza artea baino garrantzitsuagoa dela erakusten digun guztia da artea.

Nahiz eta ezer ulertu ez.


Ulertzeak ezagutzea eskatzen du. Eta ezagutzak laguntzen digu arte garaikidearen zirrikituak hobeki antzematen eta harekin elkarbizitzen.

Kexu gara gero, artea elitista dela…


Artea ez da elitista. Gutxiengo batentzako jarduna bai, baina ez elitearentzat, artera gerturatu eta berau ulertu eta partekatu nahi duen ororentzat baizik. Jende gehiago hurbilduko balitz, gehiengo handiarentzat litzateke artea. Baina garaikidetasunak berezkoa duenez zailtasuna, elitista dirudi.

Merkatu batek, artearena izan edo beste zerbaitena, badakigu zertarako balio duen. Baina arteak?


Bizitzeko. Interpretazio erabat desberdinetatik errealitatera gerturatzeko. Eta negozio sistema bat sortzeko, noski, kulturako gainontzeko adierazpenek (liburuak, zinemak, antzerkiak) egiten duten bezala.


Euskal artista bat aipatzeko eskatu eta Oteiza esango dute gehienek, Chillida Vocentoko irakurleek.


Oteiza eta Chillida baitira euskal artista handienak, hain zuzen. Haiek sortu zuten egoera berdingabea herri honetan, eztabaidaezina da hori.


Eta kito, hor bukatzen da ipuina?


Ez ba, artista ugari dago. Bere burua saltzen ez dakiten arren –sortzaileak dira nagusiki–, saltzen dute beren lana eta obra. Eta behar ditugu. Ez ahantzi: artistarik gabe ez legoke arterik.

Azkenak
Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Bilboko Udalak muntatu gabeko eszenatokia, mehatxuak eta kronika faltsu bat

Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.


Israelek Espainiako Vueltan parte hartzeko eskubidea daukala esan du txapelketaren zuzendariak

Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.


Jon Sarasua
“Ikusi behar dugu zenbateraino komeni zaigun sententzia judizialen akzio-erreakzio jokoan sartzea”

Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]


Komunikazioa errazteko eta mintzamenaren errehabilitazioa lantzeko IA-Speak tresna garatzen ari dira Nafarroan

Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.


Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Eguneraketa berriak daude