Hersturan goxo
Baina Anak merkatuaren esparruan kokatu du norberaren erabakitzeko gaitasuna –edo gaitasun eza–. Anaren testuaren irakurketa bihurri bat eginez ematen du errobot hutsak garela, marketinlarien konspirazio globalaren mendeko. Eta gauzak ez dira hain sinpleak. Edo gu ez gara hain sinpleak.
Hau kasualitatea, hain zuzen ere, asteburu honetako kontsumoaren testuinguruan, beti ezetz esaten nuen garaia ekarri dut gogora. Urtean behin edo ikusten dudan ikasle garaiko lagun batekin izan naiz, eta elkarrekin, barre egin diogu garaiko gure obsesio horri: ahalik eta gutxien kontsumitzea ahalik eta gutxien gastatzeko.
Egia da artean ez genuela diru askorik, baina gure egoera ez zen desesperatua eta hala izan balitz ere, gurasoen laguntza lortzea bagenuen, telefono-dei xume baten bitartez. Baina ez gastatzea, edo ahalik eta gutxien gastatzea, benetako erronka bihurtu zen, are gure arteko lehiaketa gaia ere. “Zuk zenbat gastatu duzu gaur?”. “Nik zazpi!”. “Ba nik sei eta erdi, izorrai!”.
Kafetegietan, azukre paketetxoak ebasten genituen. Komun publikoetan, beti saiatzen ginen komuneko paper rolloren bat poltsan sartzen. Supermerkatuan, iraungitzear zeuden produktuen sailera jotzen genuen zuzenean, jakiak eta edariak prezio erdira eskuratu ahal zirelako bertan. Happy hour bat ospatzen zuten tabernen mapa ondo ezagutzen genuen, baita neskentzako doako sarrera eskaintzen zuten diskoteketako ordutegiak ere. Behin barruan geundela, dantzan jartzen ginen eta ez zitzaigun inoiz bururatu edariren bat eskatzea. Deskontu-kupoi eta doako muestren erreginak bihurtu ginen.
“Zuk zenbat gastatu duzu?”. “Nik ezer ez! Ezagun baten lehengusuaren auzoak nahi ez zituen jertse bi pasa dizkit!”. “Hori suertea zurea!”. Ez gastatzea helburu bihurtu zen eta helburua beteta, aparteko satisfazioa lortzen genuen.
Ordutik ia hamarkada bat pasa da, baina uste dut antzeko irrikaren bat hor nonbaiten gelditu zaidala, gaur egun neure buruari gutiziaren bat oparitzen diodanean –hau nire lagunari ere aitortu diot– azkura ttiki bat sentitzen baitut kontzientzian, neure esentziaren bat traizionatzen ibiliko banintz bezala. Lagunak esan dit berari ez zaiola horrelakorik gertatzen eta ea txoratuta ote nagoen. Zerbezak nork ordainduko dituen deliberatzen egon gara segituan.
Ez dut esango marketinak ez duela inongo eraginik nigan, kontsumo gizartearen bazter batean gotortu naizela eta gizarte likidoaren jarioak apenas bustitzen nauela bien bitartean. Baina badakit, behar izanez gero, ez nukeela berebiziko arazorik izango minimoen pean bizitzeko, iraungitako janaria jateko eta hirugarren eskuko jertseak janzteko. Eta areago, plazera ere lortuko nuke erronkarekin. Batez ere, lehiatzeko norbait izango banu alboan.
Bide batez esanda, zerbezak nik ordaindu nituen azkenean.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]