Agorra

Tere Irastortza
Tere Irastorza
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Abuztua, udaren erdian, opor-hilabete bihurtu da. Denok, derrigor, atze-aurrerako omen gara, eta abuztukoa lasaitzeko, egoteko, ez ezer egiteko txanda dugu; gure gizartean, orain, ba omen dago-eta aisialdirako denbora.

Garaiek, aldiek eta denborak gizarteari ematen dizkioten lanak izan ere! Itxura batera, berezko sena uzten joan den neurrian, gizakia denborak obsesionatuta bizi da. Horregatik edo, denbora menderatzeko ahaleginari eman dio mendebaldeko kulturak denborarik baliotsuena. Horretarako, urtaroak aurrena, hilabeteak gero, aste eta jaiak hurrena, eta azkenean, egunak eta eguneko orduak nola eta zertan eman zehazten eta gizartea horren arabera antolatzen egokitu dira orduak, egunak, urteak eta mendeak. Gure artean Joannes Etxeberrikoa izango zen ordu profano eta sakratuak bereizi ordez, ordu guztiak sakratu bihurtzeko ahaleginean gehien tematu zen idazlea.

Egun, ordea, batzuen aisialdiak beste batzuen lanaldia osatzen du eta, aste eta jaien banaketa mundu sakralizatutik bereizteko ahaleginean dabiltza aspaldian gure agintariak. Orain aisia zesuma egotearen sinonimo bihurtu da, eta aisialdia, berriz, norberak nahi –behar omen– duena besteek opatuko diguten aro ekonomiko, errepikagarri gertatu den aukera-multzo batzuen arabera.

Batzuek, aldi honetako turistifikazio prozesuaz aritzerakoan, Thorstein Veblenen klase astidunaz aritzeari ekin diote, gure gizarte industrialak besteak baino asti gehiago sortu izan balu bezala. Baina 1899an argitara emandako liburu honek ez du fitsik esaten turistei buruz, nahiz eta luze-zabal jo, kontsumoa ikur-sozial gisara erabiltzen duen giza-taldeaz, eta lan-mundutik urrundu den klaseaz.

Jardun, Veblen, zientziagile eta intelektualez jardun zen, haien deskribapena eginez. Eta gaur-gaurko begiekin bete-betean asmatu zuelakoan nago. Izan ere, orokorrean agintetik eragindako komunikabideetatik sortutako gorroto, mendeku eta beldur egoera honetan (gaixotasunak, langabezia, estatuaren desintegrazioa...) intelektualtzat daukagun klasearen deskribapena zehatza gertatzen da: ez dago denbora berririk aditzeko ez sortzeko irrikarik, ez dago astia ez duten klaseekiko identifikaziorik. Aldiz, oraingo klase astitsuak ere produkzio baliabide, baliabide estetiko eta ikasketa baliabideen kontrolari eusten dio, bere etengabeko eta isilune gabeko jardunean.

Horregatik ere, arituan-arituan, guztion astialdiak xurgatu eta guztion baitatik sor daitekeen ur-xume edo ur-emaria agortzear dagoela ematen zuen bero-sapa egun hauetan. Horregatik ere abuztua, opor garaia baino gehiago agor edo agorril iruditu zait, eta euskal jendea, asti-egarriz errepikagarri bihurtu diren egoeretara egokituz, norantza gabeko turista taldea.

Azkenak
PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Qumrameko biribilkiak eta AA

Qumrameko biribilkiek eta Itsaso Hileko Eskuizbribuek (K.a. III-K.o. I) judaismoaren eta kristautasunaren garapenari buruzko informazio eta interpretazio asko eragin ditu aurkitu zituztenetik. Berriki AA erabiltzen duen Enoch datazio sistemaren bidez, izkribu zaharrenak uste... [+]


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Eguneraketa berriak daude