Agorra

Tere Irastortza
Tere Irastorza
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Abuztua, udaren erdian, opor-hilabete bihurtu da. Denok, derrigor, atze-aurrerako omen gara, eta abuztukoa lasaitzeko, egoteko, ez ezer egiteko txanda dugu; gure gizartean, orain, ba omen dago-eta aisialdirako denbora.

Garaiek, aldiek eta denborak gizarteari ematen dizkioten lanak izan ere! Itxura batera, berezko sena uzten joan den neurrian, gizakia denborak obsesionatuta bizi da. Horregatik edo, denbora menderatzeko ahaleginari eman dio mendebaldeko kulturak denborarik baliotsuena. Horretarako, urtaroak aurrena, hilabeteak gero, aste eta jaiak hurrena, eta azkenean, egunak eta eguneko orduak nola eta zertan eman zehazten eta gizartea horren arabera antolatzen egokitu dira orduak, egunak, urteak eta mendeak. Gure artean Joannes Etxeberrikoa izango zen ordu profano eta sakratuak bereizi ordez, ordu guztiak sakratu bihurtzeko ahaleginean gehien tematu zen idazlea.

Egun, ordea, batzuen aisialdiak beste batzuen lanaldia osatzen du eta, aste eta jaien banaketa mundu sakralizatutik bereizteko ahaleginean dabiltza aspaldian gure agintariak. Orain aisia zesuma egotearen sinonimo bihurtu da, eta aisialdia, berriz, norberak nahi –behar omen– duena besteek opatuko diguten aro ekonomiko, errepikagarri gertatu den aukera-multzo batzuen arabera.

Batzuek, aldi honetako turistifikazio prozesuaz aritzerakoan, Thorstein Veblenen klase astidunaz aritzeari ekin diote, gure gizarte industrialak besteak baino asti gehiago sortu izan balu bezala. Baina 1899an argitara emandako liburu honek ez du fitsik esaten turistei buruz, nahiz eta luze-zabal jo, kontsumoa ikur-sozial gisara erabiltzen duen giza-taldeaz, eta lan-mundutik urrundu den klaseaz.

Jardun, Veblen, zientziagile eta intelektualez jardun zen, haien deskribapena eginez. Eta gaur-gaurko begiekin bete-betean asmatu zuelakoan nago. Izan ere, orokorrean agintetik eragindako komunikabideetatik sortutako gorroto, mendeku eta beldur egoera honetan (gaixotasunak, langabezia, estatuaren desintegrazioa...) intelektualtzat daukagun klasearen deskribapena zehatza gertatzen da: ez dago denbora berririk aditzeko ez sortzeko irrikarik, ez dago astia ez duten klaseekiko identifikaziorik. Aldiz, oraingo klase astitsuak ere produkzio baliabide, baliabide estetiko eta ikasketa baliabideen kontrolari eusten dio, bere etengabeko eta isilune gabeko jardunean.

Horregatik ere, arituan-arituan, guztion astialdiak xurgatu eta guztion baitatik sor daitekeen ur-xume edo ur-emaria agortzear dagoela ematen zuen bero-sapa egun hauetan. Horregatik ere abuztua, opor garaia baino gehiago agor edo agorril iruditu zait, eta euskal jendea, asti-egarriz errepikagarri bihurtu diren egoeretara egokituz, norantza gabeko turista taldea.

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude