Inkesta soziolinguistikoaren zenbaki gorriak
Baina hasi eta berehala konturatu naiz 2008ko inkestak balio konparatibo handirik ez duela 2003ko inkestarekiko. Zaila da bi inkesten artean alderaketa sistematikoa egitea biek galdetegi desberdina izan baitute oinarri. Gainera, 2008ko inkestak ez dio inolako erreferentziarik egin aurrekoari, lehenago Nafarroako egoera soziolinguistikoa behin ere ikertua izan ez bailitzan. Deus ez du erran egoeraren aldaketaren gainean, joeren gainean, euskararen biziberritzea agertzen duten datuez edo egoeraren egonkortasuna salatzen dutenez. Nahita ez zaio eman inkestari inolako erreferentzia diakronikorik? Nahita agertu da euskararen egoera argazki bat bezala, eta ez dinamikoa den prozesu baten une gisa? Ni baiezkoan nago.
Bertzalde, inkestak galdemodu zentzugaberen bat ere badu, euskal hizkuntza komunitatearen errealitatea ez ezagutzetik soilik planteatzen ahal dena. Adibidez, Nafarroatik kanpo jaiotakoen hizkuntza-profila eta erabilera aztertu ditu, bereizi gabe kanpotar hori Tolosakoa edo Quitokoa den.
Dena dela, zenbait datu alderagarri kausitu dugu bost urteren buruan euskararen egoera Nafarroan nola aldatu den ikusteko: 2003tik 2008 bitartean, 15 urtetik gorako nafarren artean euskaraz ongi hitz egiten dutenak %10,5 izatetik %11,9 izatera pasatu dira. 15 eta 24 urte tarteko gazteak hartzen baditugu, ia %20 dira egun euskaraz ongi egiten dutenak. Baikor izateko modukoa dirudi.
Baina, 15 eta 24 urteko gazteen hizkuntza gaitasuna eremuka aztertzen badugu ikus dezakegu 2003an eremu euskalduneko gazteen %86,4k ongi egiten zuela euskaraz eta 2008an, aldiz, %78,3k baino ez. Hau da, bost urtetan 8,1 puntu galdu du eremu euskalduneko gazteen euskararen gaitasunak. Bertze modu batez erratea legoke, Nafarroako eremu euskalduneko 15 eta 24 urteko gazteak bost urtetan 8,1 puntutan erdaldunago dira. Eremu mistoan ere adin tarte horretako gazteen hizkuntza gaitasunak 0,5 egin du behera.
Niri bederen, inkesta horrek intuizio bat zenbaki bihurtu dit, zenbaki gorria.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]