Aitzol Aramaio, Un poco de chocolate (Tusitala y mundo ficción)

Sentimenduak eta iritziak nahas-mahas ditut Aitzol Aramaio zinegilearen Un poco de chocolate filmaz idaztean. Baliteke, filmaren jatorrizko lan literarioak (SPrako tranbia) utzi zizkidan arrasto nahasiek filmari buruzko sentipen antzekoak eragin izana. Egiari zor, liburuak ez ninduen liluratu –ez dut gustatu ez zitzaidala esan nahi–, haatik, ez zen izango liburuaren eskasiaz, nire eskasiaz baizik. Iritziak iritzi, gustuak gustu, betiere.

Filmaren izena ez da SPrako tranbia, ezta Kirmen Uribe idazleak filma euskaraz balitz izenda zezakeen Ontza bat txokolate ere. Kirmen Uriberi ondo ulertzera, eta egia bada, jatorrizko hizkuntzatik –poesia denean behintzat– beste hizkuntzara itzultze jardunbidean beste obra bat sortzen dela, kasuon, euskarazkoa eta gaztelaniazkoa, bi liburu dira. Eta, izan ere, SPrako tranbia literatura poetikoa da.

Aitzol Aramaiok euskarazko edo gaztelaniazko liburuan oinarritu al du filma? Edo bietan? Berbak eta itaunak. Nik ez dut erdarazko bertsioa irakurri edonola ere.

Dena dela, aitor dut, Aitzol Aramaiok nik buruan nuen istorioaren egitura lausoa (bir)eraikitzen eta argitzen lagundu dit. Demagun, Un poco de chocolate euskarazko istorioan oinarritua dela. Nik irakurri nuena istorio surrealistek ehundutako istorioa zen. Neronek oso-osorik hauteman ez nuen mundu surrealista hura, errealitatera ekarri du Aramaiok. Alegia, Unai Elorriagak eraiki zuen istorioa surrealistagoa zen Aramaiok zeluloidean eskaini diguna baino. Edo nik hauteman ahal izan dudana baino. Areago Aitzolen filmaren hezurdura Elorriagaren eleberriaren hezurdura baino aiseago barneratu dut. Beharbada, irakurle motza naizen aldetik, eta txokolatea horren gustukoa izaki, filmarekin gehiago gozatu dut liburuarekin baino.

Un poco de chocolate dastatzen hasi eta lehen sekuentziek apur bat aztoratu ninduten. Marcos pertsonaia herriko plazara iristean kameraren –Marcosen begirada– dardarizoa desegokia begitandu zitzaidan. Badakit Marcos noraezean zebilela munduan, baina hasierako mugimendu dudazkoek zinez aztoratu ninduten.

Filmaren eszenografia gustatu zait, zinez gustatu ere. Pertsonaia nagusiek sentipen desberdinak sorrarazi dizkidate alabaina. Hector Alterioren eta Julieta Serranoren interpretazioak egokiak atzeman ditut. Beren eskarmentua eta talentua neurri-neurrikoak dira Lucasen eta Mariaren larruan sartzeko. SPrako tranbia edo Un poco de chocolate asmatu zirenerako pertsonaia hauen baitan zeuden bi aktore puska hauek, ia inork berauetan sartzen lagundu edo zuzendu beharrik gabe. Nolabait esanda hau ere.

Ezin gauza bera esan Daniel Brühl (Marcos) eta Barbara Goenagaren (Roma) rolei buruz, lehenaren kasuan bereziki. Zuzendari zailduago baten eskarmentua eta gidaritza hartu dut faltan euren interpretazioetan. Bon, nire sentipenak besterik ez dira. Euskal zinema amiñi bat ezagututa Aitzolen lana oso duina iruditu zait. Ea hurrengoan Ontza bat txokolate dastatzeko parada dugun! Ummmm...