Estatu arrotzaren zerbitzariak

  • Eraikuntza historikoak dira Estatuak, eta ez ideia edo teoria abstraktuen gauzatzea edo haragitzea; hori dela eta gertatzen da, hain zuzen ere, Zuzenbide Estatu edota Ongizatearen Estatu bezalako kontzeptu eder orokorren azpian, aldiz, zuzenbidearekin zerikusi gutxi duten Estatu baldar, arrotz eta zapaltzaileak jasan behar izatea. Estatu jakobino frantziarrak eta Estatu inkisidore espainiarrak gutxi dute zuzenbidetik eta demokraziatik, euskal herritarron begietatik begira behintzat. Hala eta guztiz ere, abstrakziorako eta metafisikarako joera nabarmena duen kultura eta pentsamendu ofizial europarrak errazegi kontsideratuko ditu canon demokratikoaren barruan, egiten dutena egiten dutela ere.
Karmelo Landa
Karmelo LandaIñigo Azkona
Estatu espainiarrari kostatu egin zaio, hala eta guztiz, label demokratiko ofizial hori eskuratzen, eta berandu samar dabil denbora historikoetan. Hasteko, jaiotza ilun eta makabroa izan zuen, judu eta arabiarren aurkako eraso luzea tartean, baita Ameriketako lurralde zabalen konkista odoltsua eta ondorengo inperioko lurren galera progresiboa, penintsula iberiarraren eremura murriztuta gelditu eta honi eusteko ere inkisizioa, gerrak eta herrien aurkako sarraskiak etengabe antolatuz, mendeak joan eta mende berriak etorri. Estatu espainiarrak ez du bere eraketa historikoan iraultza berritzailerik ezagutu; aitzitik, erreakziorik beltzena suertatu da beti garaile eta Estatu-kudeatzaile; Estatuaren gobernurako kasta meneratzaileak beti sortu dira transakzio eta txikimainen bidetik, eta horrela, garai historiko berri bakoitzeko, Estatua berritu ordez, aurreko instituzio, gobernatzeko modu, ideologia eta usadiorik ilun eta atzerakoienak betikotu egin ditu. Prozesu historiko zehatz horretatik sortu eta gaur ezagutzen dugun Estatu espainiarra halakoa da, beraz, bere aginte-erakunde guzti-guztiak ideologia eta jarrera benetan atzerakoi, zaharkitu, itxi eta anakronikoa nabarmentzen dutela.
Bestelako itxura eman beharrez, egia da Zuzenbide Estatuaren titulua eskuratu zuela Europako eta nazioarteko erakunde ofizialen eskutik, horretarako egokia zen Konstituzioaren testua moldatuz eta abar. Baina Europarako balio izan ziona ez zaio, aldiz, Euskal Herrirako baliagarri gertatu: Konstituzioa bera kuestionatua da euskaldunon artean, eta are okerrago, orain arte Estatu espainiarraren euskarri nagusia izan duen oligarkia bizkaitarra ere –garai bateko neguritikoek ordezkatzen zutena–, neurri handi batean disolbatu egin zaio eta eragin soziala galdu du ia erabat, frankismoaren aldeko apustu sutsua egin eta gero, erregimen frankistarekin batera desakreditatu ondoren.

Baina Estatu horrek ezinbestean behar du gure artean bere zerbitzura jarriko den klase berri hori, eta aurrekoa galtzean, non eta agintari jeltzale bizkaitar batzuen artean aurkitu berri du errelebo preziatua. Paradoxa badirudi ere, jeltzaleen agintaritza bizkaitarraren inguruan sortu den talde faktikoak eskaintzen dio gaur Estatu espainiarrari euskarria. Talde honek, Imazen edo Urkulluren ordezkaritza publikoaren azpitik, bermatzen du Estatuarekiko ituna, honek ziurtatzen baitio autonomia paktatu edo berrituaren gainetik ere beti bermatuko duela Estatu osoaren batasun politikoa. Horregatik, Imaz erretiratuta ere, kokatu nahi dute talde horretako partaide den Urkullu zuzendaritzan; horregatik adostu dute txosten politiko berria, erabakitzeko eskubidea desnaturalizatu eta Estatuarekin berarekin adostutako karikatura bihurtuz; horretarako deitu zuen Imazek, krisiaren erdian, Erregearen etxera, Zapateroren telefonora eta enpresari espainiarren agintaritzara, lasaitasuna eskainiz. Hemen jokoan dagoena ez da, beraz, alderdi baten zuzendaritzaren osaketa. Beste hau da alternatiba: ala Estatu espainiar ilun hori lagundu, edo geure Estatu propiora doan bide historikoari hasera praktikoa eman.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude