Crohn-en gaitzak jota, gero eta jende gazteagoa
- Crohn-en gaixotasuna gaitz autoimmune kronikoa da, heste-traktuaren hantura eragiten duena. Hesteetako gaixotasun inflamatorioen taldean –oraindik ondo zehaztu gabe dagoen taldea, dena esatera– sartzen da, kolitis ultzerosoarekin batera, eta Europar Batasunean eta Ameriketako Estatu Batuetan milioitik gora dira gaitz horrek jota daudenak.
Gaitzaren eboluzioan, Crohn-ak jota dauden lautik hiruk, gutxienez, tratamendu kirurgikoa behar izaten dute, bai gaitzaren beraren konplikazioak direla-eta bai tratamendu farmakologikoak erresistentziak izaten dituelako. Gaixotasun honen arriskurik handiena da gero eta gazteagotan atzematen ari dela. Eta horrek, jakina, gaixoen bizimoduari gero eta lehenago erasaten dio: lanerako oztopoak agertzen dira, baita ikasketak garaiz bukatzeko ere.
Tratamenduaren helburua gaixotasunaren piztualdiak saihestea da, bereziki, eta agertzen direnean iraupena laburtu eta sintomak murriztea. Hauek dira aukeran dauden tratamendu mota nagusiak:
Farmakologikoa. Glukokortikoideak edo botika immunoezabatzaileak, estae baterako, eraginkorrak dira, baina kontu handiz erabiltzekoak.
Kirurgikoa. Erasandako heste-zatia erauziz. Epe laburrera sintomak desagertu arren, gaitza berriro agertu ohi da.
Dietetikoa. Karbohidrato gutxiko dieta eraginkorra izan daiteke, baina esperientzia handirik ez dago, oraindik, neurri honi dagokionean.
Behazuna birxurgatzekoa. Etengabeko sabel-hustuketak baztertzeko.
Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.
Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]
San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.
Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]
Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.
Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]