Crohn-en gaitzak jota, gero eta jende gazteagoa

  • Crohn-en gaixotasuna gaitz autoimmune kronikoa da, heste-traktuaren hantura eragiten duena. Hesteetako gaixotasun inflamatorioen taldean –oraindik ondo zehaztu gabe dagoen taldea, dena esatera– sartzen da, kolitis ultzerosoarekin batera, eta Europar Batasunean eta Ameriketako Estatu Batuetan milioitik gora dira gaitz horrek jota daudenak.
Adin guztietako pertsonak jasan dezakete gaixotasuna, kasu gehienak gaztetxo eta gazteetan ematen diren arren. Hasiera 15-40 urte bitartean kokatzen da, normalean, eta horregatik gaixo horien bizimoduan eragin oso negatiboa izan dezake. Ohiko sintomak tripako mina, beherakoa, gorakoa, buxadurak, eta apetitu nahiz pisu galera dira batik bat. Gaixotasunak baditu puri-purian egoten deneko piztualdiak –broteak esaten zaie– eta aldi motelagoak, ia sintomarik gabekoak. Txandakatze horiek asko aldatzen dira, gainera, kasuan-kasuan.

Gaitzaren eboluzioan, Crohn-ak jota dauden lautik hiruk, gutxienez, tratamendu kirurgikoa behar izaten dute, bai gaitzaren beraren konplikazioak direla-eta bai tratamendu farmakologikoak erresistentziak izaten dituelako. Gaixotasun honen arriskurik handiena da gero eta gazteagotan atzematen ari dela. Eta horrek, jakina, gaixoen bizimoduari gero eta lehenago erasaten dio: lanerako oztopoak agertzen dira, baita ikasketak garaiz bukatzeko ere.

Tratamenduaren helburua gaixotasunaren piztualdiak saihestea da, bereziki, eta agertzen direnean iraupena laburtu eta sintomak murriztea. Hauek dira aukeran dauden tratamendu mota nagusiak:

Farmakologikoa.
Glukokortikoideak edo botika immunoezabatzaileak, estae baterako, eraginkorrak dira, baina kontu handiz erabiltzekoak.

Kirurgikoa. Erasandako heste-zatia erauziz. Epe laburrera sintomak desagertu arren, gaitza berriro agertu ohi da.

Dietetikoa. Karbohidrato gutxiko dieta eraginkorra izan daiteke, baina esperientzia handirik ez dago, oraindik, neurri honi dagokionean.

Behazuna birxurgatzekoa. Etengabeko sabel-hustuketak baztertzeko.

Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude