Makina bat kontu


Itsas dortoken iparrorratza

Dortokek milaka kilometro egiten dituzte itsasoan zehar arrautzak jartzeko lekura ailegatu ahal izateko. Europako hainbat herritako ikerlariek dortokek nabigatzeko duten sistema aztertu dute eta adierazi dutenez, Lurraren eremu magnetikoa erabiltzen dute gidari gisa.

Saiakuntzan Chelonia Mydas espezieko hainbat dortoken segimendua egin dute. Horretarako aleetako batzuk itsasoaren erdian utzi zituzten arrautzen jarlekuetatik urrun samar eta emaitza interesgarriak eskuratu zituzten. Horien artean itsas korronteen eragina ere neurtu zuten eta horrela ikusi zuten korronte batzuek, batez ere dortoken norabide gurutzatuetatik etortzen zirenek, bere bideetatik ateratzen zituztela dortokak; askotan ehunka kilometrora zegoen hondartzara ailegatzeko milaka kilometro egiten zituztela ohartu ziren. Beraz, alboko korronteen eragina zuzentzeko ez zuten ahalmenik; hau ez da gertatzen txori migratzaileekin, horiek ia etenik gabe joaten baitira bere posizioa zuzentzen.

Badirudi, beraz, dortokek Lurraren eremu magnetikoa neurri handi batean erabiltzen dutela, baina beste hainbat elementurekin osatuz, hala nola, usaimenarekin.
Hori bai, dortokak askatutako lekuan askatu, beti ailegatzen ziren helburura, nahiz eta batzuetan aurkako norantzan aritu.

Saiakuntzak aurten jarraituko du eta horretarako beste espezie batzuk ere erabiliko dira.


Elektronika malgua

Standford eta Kaliforniako unibertsitateetako ikerlari talde batek bide berri bat zabaldu dio egungo elektronikari.

Egun ezagutzen ditugun txipak pieza zurrunak dira, nahiz eta nahi bezain txikiak izan, baina aipatu unibertsitateko ikerlariek trantsistore organikoetan (karbonozkoak) oinarritutako piezak aztertu eta garatu dituzte.

Ez da lehen aldia bide hori ikertzen dena, baina orain arteko emaitzak kaxkarrak izan dira. Aldiz, berriki argitara emandako artikulu batean beldurrik gabe tolestu daitezkeen trantsistoreen berri ematen dute eta beren propietateak tolestu ondoren berdin jarraitzen dutela ziurtatzen dute. Bide honek trantsistoreak orain arte kokatu ezin ziren lekuetan kokatzea ekarriko du, hau da, ingurunearen egitura geometrikoa edozein dela ere, trantsistoreak kokatzerik izango da orain arte ez bezala, beti ere zerbait leuna den bitartean.


Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Eguneraketa berriak daude