Euskal Herrian ez dago euskal hezkuntza publikorik


2006ko uztailaren 09an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal Herrian ez dugu sekula hezkuntza publikorik izan; bada Baskongadetan, Nafarroan, eta baita Iparraldean ere eskola publikoa deitzen diotena. Baina ofizialki, bi lehenak hezkuntza sistema espainiarraren pean daude, eta hezkuntza sistema frantziarraren menpe dago hirugarrena.

Era berean, baditugu herri ekimenetik sorturik eta bokazio publikoa izanik, pribatuaren trataera duten eskolak; administrazioa haien jabe ez delako.

Hala, euskal hiritar guztiok dugu Euskal Herrian ikasteko eta euskal heziketa jasotzeko eskubidea, eta hezkuntzarako dugun oinarrizko eskubide hori jasotzen duen eskola izango da publikoa eta herritarra.

Euskal Herria diogunean, 21.000 kilometro koadroko orubeaz ari gara: 685 udalerriz eta 3.000.000 biztanlez osatua. Beraz, euskal hezkuntzarako eskubide bera dugu hiritar guztiok; izan Barakaldokoak, Zarauzkoak, Lapueblakoak, Tuterakoak, Miarritzekoak edo Atharratzekoak.

Eta publikoaz ari garenean, hitz horren jatorrizko definizioaz ari gara: izaera publikoa, kolektibitatearena, hau da, herritik sortua. Azken bi mendeetan, batez ere, administrazioek monopolizatu dute publikoaren izaera. Ondorioz, eskola publikoa denona, bai; egitekoa, ordea, administrazioarena bilakatu da. Beraz, herritarrok dagokiguna berreskuratu behar dugu.

Garai berriak datoz mundura. Orain arteko definizio eta antolaketa asko zaharkituta geratu dira, agortuta, baita hezkuntzan ere.

Euskal herritarrok hezkuntzari buruzko erabakiak hartzeko eskubidea dugu. Europako gainerako herriak bezala, Euskal Herriak bere hezkuntza sistema izateko eta arautzeko eskubidea du. Molde zaharrak apurtu, aurrera begira jarri eta hezkuntza herritarren beharretara egokitu behar dugu, egungo egoera, eta aurretik oinordetzan jasotako sare eta ereduak gaindituz.

Herria martxan dago. Benetan sinesten badugu hezkuntza funtsezkoa dela norbanakoaren taxuketan, herri baten garapenean eta jendartearen kohesioan, hezkuntzak lehentasun soziala izan behar du.

Eta guk, hezkuntza munduan gabiltzanok, erantzukizun berezia dugu horretan guztian. Hezkuntzako erkide gisa, eta, batez ere, hiritar gisa. Historiaren ataka honetan aktore izatea suertatu zaigu.

Egungo jendartearen ezaugarriei erantzuteko publikoak izaera anitza behar du. Herri ikuspegia iparrorratz dugula, ea molde zaharrak eta gatazka antzuak gainditzeko gai garen; herri gisa, orain arte ezagutu ez dugun hezkuntza publikoa eraikitzeko. Ez da gutxi!


Azkenak
2025-09-03 | Gedar
Beste sarraski bat itsasoan: 160 bat lagun hilak Mauritanian, ontzi bat hondoratzean

Kanaria uharteetako kostaldera iritsi nahian ari ziren, baina Mauritanian urperatu zen ontzia. Desagerturik jarraitzen dute 100 pertsonak baino gehiagok.


Mirene Begiristain Zubillaga (Ekonomialari feminista):
“Ekonomia zientzia sozial bat da; hortaz, badaukagu aukera nondik joan erabakitzeko”

“Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloaren helburua emakume zientzialarien ibilbidea ezagutaraztea da, baita ikertzen duten arloari buruz daukaten ikuspegia gizarteratzea ere, kultura zientifikoa hedatzeko eta eztabaida kritikoa sustatzeko. Elhuyarrek eta... [+]


Marieneko lurren alde, Kanbon mobilizaziora deitu dute larunbaterako

Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.


Valle de Odieta makroetxaldeari 2.272 abelburu gehiago izateko baimena eman dio Nafarroako Gobernuak enpresaren aurkako epaiketaren atarian

Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]


Pentsioak osatzea “ez da beharrezkoa” Jaurlaritzaren esanetan, eta herri ekimen legegilea eztabaidatzearen aurka egin du

Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


Eguneraketa berriak daude