Ihesi: Ea, zubiek jositako herria


2006ko otsailaren 26an

Busturialdea eta Lea-Artibai eskualdeen mugan dago Ea herria. Ispaster, Ibarrangelu eta Ereño artean. Itsasoak eta mendiak bat egiten duten lekuan bertan eta Urdaibai Biosfera Erreserbaren mugan. Hiru gune nagusik osatzen dute herri berezi hau: Natxitua, Bedaroa eta Eak. Hiru gune dira, baina Ean dago udaletxea eta berau da herrigunea.

Udara begira dagoen herria dela ere esango du norbaitek. Izan ere aurpegi bi ditu Eak: negukoa bata eta bestea udakoa. Udan jendez gainezka egoten da. Gehiegi askoren gusturako. Asko dira asteburutarako edota uda pasatzeko Ea aukeratzen duten kanpotarrak. Berez, 800 bat lagun bizi dira bertan urte osoan.


Erreka, herriaren ate

Gaur egun ahateen bizileku da ur gutxiko Ea ibaia historia handikoa da. Ea herria ibaiaren alde bietan banatzen da. Alde bata Bedaroako elizatekoa zen XVI. mendera arte eta bestea berriz, Natxitukoa. Horregatik daude eliza bi Ean, ibaiaren alde banatara.

XVI. mendean sortu zuten herria Bedaroa, Ereño eta Natxituako elizateetako arrantzaleek. 1883an elkartu ziren Natxitua eta Bedaroako herriak Ea ibaian eraikitako zubiei esker.

Portua Ea herrigunean dago, ibaiko bokaleko eskumaldean. Itsas goran bakarrik erabili daiteke portu txiki hau, ur eskasia dela eta. Ea ibaia itsasoratzen da bertan, itsasadar estua sortuz. Hondartza bera ere estua da eta beste aldean, bokaleko ezkerraldean dago. Areazko hondartza da berau. Natxituan ere badago beste hondartza bat, baina basatiagoa, harkaitzez osatutakoa da: Lapatza.


Letanien ibilbidea

Gaur egingo dugun ibilbidea PR-BI 168 da. 3,2 kilometrokoa da eta ordubete eta 50 minutu beharko ditugu, gutxi gorabehera. Beraz, denbora izango dugu herria ezagutu, bueltatxo bat egin eta inguruko jatetxeren batean otordu ona egiteko. Ibilbidearen izenak berak adierazten duenez, garai batean eliza eta ermita inguruetan egiten ziren letaniek zein prozesioek Ean izan zuten garrantzia gogorarazi gura du ibilbide honek. Ibilbide osoa »edo ia osoa» ondo markatuta dago margo zuri horiekin zein seinaleekin. Erraz egiten den bidea da, baina zer ikusi asko duena. Baseliza zein baserriez gain, itsasoaren kresala ere badakar letanien bideak.

Eako Jesusen Andramari elizaren ondotik hasten da ibilbidea. Elizaren aurrez aurre jarri, eta ezkerrean dagoen bidea hartu behar dugu. Bide hau, aldapa gora, Bedaroara doan errepideraino heltzen da. Guk errepide nagusia zeharkatu eta goazen bidetik jarraitu behar dugu.


San Bartolome baseliza

San Bartolome baseliza dagoen landaraino helduko gara. Hau Bedaroako lurretan dago. Baseliza izen bereko baserriari lotuta dago, siamesen antzean. Zuri-zuri dago, bidexkaren amaieran.

Inguruan atsedenleku bat ere bada. Mahaiak, sua egiteko lekua, iturria... Ondo prestatuta dago hamaiketako egiteko edota bazkaltzeko. Hemendik Bedaroara doan burdin bidea hartu behar dugu, Olabe baserria eskumara utziz. Honek ere sinpletasunaren enkantua dauka.


Eukalipto eta pinu artean

Bedaroara doan errepide nagusiarekin topo egiten dugunean ezkerrera dagoen Portu baserri ondotik telefonia mugikorreko antenatarantz jo behar dugu. Portu baserriaren eskumatik hasten da errepidea, hesi txiki bat pasatuta. Hau antzina Eatik Bedaroara igotzen zen bidea da, gaur eguneko errepidearekin paraleloa.

Antenarantz bidean Eara edota Bix baserrirako bidea markatzen duten seinaleak aurkituko ditugu. 1,4 kilometro falta dira. Parean usoak ehizatzeko beren beregi jarritako postua dirudien aldamioa dugu. Atentzioa deitzen du, hain handi ikusita. Eukalipto eta pinu artean egingo dugu bidea. Zoritxarrez, Busturialdean bertoko zuhaitzen lekua hartu dute bi zuhaitz horiek.


Itsasoari begira

Berriro ere errepide nagusiarekin egingo dugu topo. Autobus geltokia dagoen lekutik hurbil dagoen Bix baserrira doan bidea hartu behar dugu. Baserrira heldu orduko eskumara dago Earako bidea. Hemendik dena aldapa behera da. Momentu batzuetan malda nahiko bizia da gainera. Batez ere basatza edo lokatza dagoen egunetan. Itsasoari begira egingo dugu hemendik aurrerako bidea. Bizkaiko golkoari begira.


Talako Ama baseliza

Konturatu orduko Talako Ama baselizara heldu gara. Leku aproposa da aulkian jesarri eta itsasoari begira lasai lasai egoteko. Neguan behintzat. Udan seguruenez jendez lepo egongo baita. Diotenez arrantzale batzuk aurkitu zuten amabirjina olatu artean eta euren ontzian hartu. Ermita eraiki zuten gero bere omenez. Arrantzaleek portura sartzean edo portutik irtetean bozina jotzen dute (edo zuten) eta salbea ere eskaintzen diote (zioten) babes ditzan. Hori dio kondairak.

Baselizatik Eako portura ondo egokitutako bide txiki bat dago, kurutzebidea izenekoa. 350 metroko bidea da eta batez ere asteburuetan eta udan jende asko ibiltzen da paseatzen bertatik. Ibilbidea Beletxe etxe ezagunean amaituko da. Belaontzien belak bertan gordetzen zirelako hartu du izen hau etxeak.
Eako portuan gaude. Eako itsasadarra ere politagoa da neguan. Lasaitasuna dakar berarekin. Koloretako txalupa hutsak. Hondartza parean dagoen eraikin erraldoiagatik ez balitz... Udara begira egindako erakinean pertsiana itxiak dira nagusi.

Non jan
Bedarona. Herriko taberna: 946275129
Ea. Aritza taberna: 946275029
Natxitua. Ermintxo: 946277700


Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


Eguneraketa berriak daude