Elite ekonomiko-politikoak Davosen du hitzordua
Enpresaburuen, politikoen eta akademikoen arteko 2.000 liderretik gora -erabakia mundu guztian duten liderrak- Davosen bilduko dira urtarrilaren amaieran. Alpeetako leku horretatik datorkio izena Davoseko Munduko Foro Ekonomikoari eta duela urte batzuk, foro kapitalista horixe izan zen Brasilgo Porto Alegren jaio zen Munduko Foro Sozialaren iturburu. Porto Alegrekoa Davosekoaren alternatiba sozial gisa eratu zen eta halaber, urtero antolatzen ditu ekintza alternatiboak ikuspegi antikapitalista eta solidariotik, munduko boterearen elite horren eraginari aurre egiteko.
2005ean, 96 herrialdetako 2.250 lagunek parte hartu zuten; besteak beste, munduko 500 pertsona aberatsenak bertaratu ziren. Foroak, berez erantzukizunik ez balu bezala, ohartarazi zuen gobernuena dela erantzun beharra, nahiz eta «funtsezkoa izan enpresaburuek ekintza filantropikoak (!) hedatzea, munduko pobreziaren eta eritasunen kontra borrokatzeko».
90eko hamarkadaren bukaeran, Internet eta globalizazioa izan ziren gai nagusi. Hamarkada honetan -betiere Davoseko Foroa fundatu zuen Klaus Schwab-en arabera-, medikuntzako aurrerapenak eta haien gorabehera etikoekiko konexioak gailenduko dira, eta terrorismoaren kontua ere ez da desagertuko. Urtarrileko Davoseko Foroko aztergai posibleei dagokienez, Klaus Schwab fundatzaileak ideia batzuk azaldu zituen joan den irailean, baina oraindik ikusteko dago aurreratu zituen gaiak aztertuko direnentz. Klaus jaunak 2006ko urtarrileko bileraz galdetu ziotenean, honela erantzun zuen: «Nondik norako batzuk baditugu; esate baterako, Txinaren eta Indiaren hazkundea, munduaren gobernazioan gertatzen ari diren hutsuneak, oraintsuko NBEko Batzar Nagusian frogatu direnak; terrorismoa ere bai, jakina, eta abar».
Davoseko Foroaren fundatzailearen aburuz, humanitatearen arazo handiak ezin dira konpondu botere publikoen eta pribatuen arteko aliantzarik gabe, eta honela dio: «Estatu indartsua eta zerbitzu publikoak behar ditugu. Bide horretatik baino ez da erdiesten ekonomia irmoa. Zenbait arlotan, merkatuak ez du behar bezala funtzionatzen, eta hobe da era horretako eremuetan estatuek jardutea, betiere efikazia maximoa garantizatzen badute. Gaur egun, dena dela, botere publikoen eta pribatuen arteko aliantza da noraezekoa. Adibidez, ez gobernuek soilik, ez enpresek soilik, ez GKEek soilik konpon ditzakete osasuna bezalako arazo larriak».
6.464 milioi biztanleen artetik 3.000 milioi lagun eguneko 2 dolar baino gutxiagorekin (1,66 euro) bizi dira, eta herrialde industrializatuek ez dute bideratzen agindutako laguntza -nazioko aberastasunaren %0,7-. Humanitatearen ia erdiak pairatzen duen pobrezia 2015erako erdira murriztea lortu ahal izateko, nahitaezkoa da gizonen eta emakumeen arteko berdintasunera eta osasun erreproduktibora (familiaren planifikazioa barne) heltzea. NBEaren arabera, minutu oro hiltzen da emakume bat munduan, eragotz daitezkeen amatasunaren ondoriozko kausengatik (525.000 bat urteko). Hiesaren birusa duten 40 milioi infektatuen erdia inguru dira emakumeak, zeren, egokitu zaien pobrezia, diskriminazioa eta biolentzia tarteko, berak dira ahulenak. NBE erakundearen datuekin jarraituz, aski da segidako konstatazio hau: 2003an, 5.000 milioi kondoi banatu zituzten herrialde pobreetan, baina, berez, 13.000 milioi dira beharrezko.
Davoseko Foro Ekonomikoa -Munduko Foro Ekonomikoa- fundazio pribatua da. Kideek diru-zenbateko handiak ordaintzen dituzte urteko goi-bilera horretan parte hartzeko, han entzunak izateko eta politikako eta finantzetako handienekin egoteko. Azken buruan, botere ekonomikoaren eta politikoaren elitearen bilgunea da. Botere hori, gaur gaurkoz, filosofia neoliberalaren mende dago, zein, orain arte, eufemismoak alde batera utzita, kapitalismo huts eta gordin gisa ezagutzen baitzen. Zer elitez ari garen ohartzeko, aski da datu honetan erreparatzea: Davosera bertaratzen direnen artean, munduko konpainia eta multinazional pisutsuenetako enpresaburuak dira %50.
Goi-bileran enpresaburuak, politikoak, akademikoak, zientifikoak eta antzekoak biltzen dira. Goi-bileraren jomuga, teorian, ez da erabakiak hartzea, ezta akordioetara iristea ere, baizik eta eztabaida sustatzea, eta, batik bat, politikaren eta enpresaren arloetako harremanak bultzatzea. Zenbaitetan, "ideien merkatua" izendatu izan da eta, bestetzuetan, enpresen fusiorako, tendentzia sozialak proiektatzeko edo elkarrizketa politikoa sustatzeko parada izan da.
Azken urte hauetan, gai hauek tratatu dira besteak beste, Davoseko Foroan: lidergorako norabide berria, kooperazioa eta megakonpetizioa, errekuperazio globala, globalizazioaren puntu oinarrizkoen birdefinizioa, hazkundeaz haratagoko desafioak, munduko ekonomiaren globalizazioa, RDaren (Interneten) gizartea eraikitzen, XXI. menderako lehentasunak, Asiako krisia eta euroaren jaiotza, globalizazioaren inpaktua.
Klaus Schwab ekonomiako irakasleak sortu zuen Munduko Foro Ekonomikoa. 1970az geroztik, Europako lider ekonomiko nagusiak Suitzako Davos mendian urtero biltzea pentsatu zuen eta, orobat, nazioarteko desafioei aurre egiteko kontinenteko industriaren iniziatiba suspertzea ere bai. Denbora igaro ahala, Europaz harantzago hedatu da fundazioa, eta beste hainbat herrialde ere hartu ditu: besteak beste, Txina, Estatu Batuak, Kolonbia, Argentina eta Brasil.
2001. urtean, Davoseko Foroari erantzute aldera, MFS Munduko Foro Soziala sortu zen Brasilgo Porto Alegren. Eztabaidarako eta proposamenetarako lekua da, bereziki gutxien garatutako herrialdeei begira eratua. Inperialismoa baztertzeko aldarria egiten du, eta bilgune alternatiboak proposatzen ditu, «globalizazio solidarioa eraikitzeko». Orain artekoan, behin izan ezik, Brasilen egin ditu bilerak Davoseko Foroaren egun beretan, eta Euskal Herriko mugimendu herrikoiek ere beti hartu dute parte. Salbuespeneko urtea 2003a izan zen: urte horretan, Indian bildu zen foroa.
Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]
Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".
Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]
Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.
Eta, honekin bai, honekin amaitu da Donostiako Aste Nagusia! Piratei aste bete motz geratzen zaiela eta, egun bat gehitzen diote Aste Nagusiari. Aurten hogeigarren urtez jarraian egin dute Irrikitaldia.
Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".