Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko apirilaren 25an
Mikel Arana: «Ez dugu PPk babestutako lehendakarigaia sostengatuko»
EArekiko gorabeherak izan ditugu hizpide hasieran: «Harrituta gaude EArekin. Hirukoaren alderdi izandakoaren jarrera ez da dotorea izan. Talde Mistoak -Aralar eta EBk osatuta- hamar minutuko tartea izango du osoko bileretan: guk zazpi eta Aralarrek hiru. Batzuek diruaz eta aholkulariez interesatuta baino ez ginela esan dute eta ez da egia. Guk ez dugu arazorik bozen araberako proportzionaltasuna izateko. Gure diskurtsoa azaltzeko aukera parekatuago bat baino ez dugu eskatu. Europako Parlamentuan horrelako arazoak egokitzen dira, hemen zergatik ez?», diosku Aranak.
Bake eta normalizazio politikoak gobernagarritasunari aurrea hartu izanak konplikatu bide du Legebiltzarraren eraketa. Egoera berriak hirukoaren berrosaketa oztopatuko al du?
Espero dut hala ez izatea. Horrela izango balitz, hasiera txarra izango litzateke-eta. Finean, hauteskundeen emaitza estuen ondoren bakoitzak bere lekua ondo finkatu nahi izan du. EHAK-k erdiko rola jokatu dezake, alderdi klabea bihurtu da mahaiaren eta taldeen eraketan. Neurri batean haiei begira jokatu dute gaineratiko alderdiek. Gertatua horrela ulertu behar da eta EAk protagonismoa bilatu duela. Baina horrek ez ditu bake eta normalizazio prozesuan alderdien artean dauden sintoniak zapuztuko, ezta hiruko gobernua berregiteko gogoa ere. Hirukoan eta bake prozesuan adostasunak sendoak direla uste dut.
EBk Ibarretxe babestuko du lehendakariaren inbestidura saioan, beraz.
Arriskutsua da profeta gisa aritzea. EAJ nahiz EArekin hitz egiten ari gara akordio bat lortzeko hirukoaren inguruan. Printzipioz, gobernuan sartuko garen edo ez bigarren planoan utzi dugu, baina inbestidura saioan Ibarretxeren aukera sostengatuko dugu, baldin eta -gutxienez- lau urteko gobernu programa adosten badugu, noski.
Bake eta normalizazio prozesua nola kudeatu nahi luke EBk?
Bake eta normalizazio politikan ezin dugu joan den ekitaldiko prozedura errepikatu. Legebiltzarrak onartu zuen plana Madrilera eraman eta kito, alegia. EBrentzat funtsezkoa orain alderdien arteko mahaia osatzea da eta horretan bakoitzak Estatutuaren erreforma bideratzeko proposamen bat aurkeztea. Hori da prozedura.
Prozedura horretan funtsatzen al da hirukoaren arrakasta edo Jaurlaritza berriaren iraupena?
Ez guztiz. Iraupenaren arazoa ez da bakarrik gobernu osaketaren araberakoa izango, oposizioaren jarreraren esku ere badago. Hiruko gobernua gutxiengoak osatua izango den aldetik, oposizioak -ados jarriz gero- legealdi motz baten aurrean jar dezake gobernua. Baina, hauteskunde garaian esandakoa mantentzen bada, hau da, elkarrizketa eta akordioetara iritsi behar dugula, orduan legealdi osoa bete liteke. Zapaterok gehiengo sinplea dauka Madrilen eta inork ez du zalantzan jartzen legealdi osoa beteko duenik. Egoera honek osagai funtsezkoa dakarkio euskal politikagintzari eta da: oposizioaren beharra izatea lau urtez gobernatu ahal izateko. Erantzukizuna ez litzateke hirukoarena bakarrik beraz.
EHAK gakoa dela aipatu duzu.
EHAK gako izan daiteke edo ez. Alderdi sozialistak eta alderdi popularrak bat egiten badute EHAK gakoa izango da. Berdinketa EHAK-k apurtu dezake, baina EBren ustez hurrengo lau urteetan logika berriak agertuko dira politikagintzan.
Zein logika?
PPk eta PSE-EEk ez dutela beti bat egingo pentsatzea logikoa da, adibidez. Ez da ulergarria Estatuan arerio zuzenak izatea eta Euskadin bat egitea. Horrela jokatzeak zailtasunak ekarriko lizkioke PSE-EEri.
Zein aukera landu dezake PSE-EEk?
Katalunian lantzen ari dena. Horretan EBren rola funtsezkoa izan daiteke. Katalunian alderdi sozialistarekin gobernatzen ari gara. Euskadin hainbat udaletxetan ere bai, eta Madrilen IU eta PSOEren arteko harremanak onak dira. Aurrekontuetan ados gaude, elkarri babesa ematen diogu. Hemen ere bide hori urratu daiteke. Normalizazio politikoa ahalbidetzen den neurrian alderdi sozialistarekin harremana finkatuz joango da.
Lopezek ba al du zuen sostenguaren aukera lehendakariaren inbestiduran?
Patxi Lopez lehendakari hautagaia da, baina PPren bozekin kontatuz. 18 bozekin aurkezteak ez du zentzurik, PPren bozekin kontatu nahiko du, baina guk ez dugu sostengatuko PPk babestutako lehendakarigaia, bere bozak dohainik emanda ere. PPk ez dio inongo mesederik egiten euskal politikaren normalizazioari.
Artean zer da objektibo normalizazioa bideratzeko eta gatazka gainditzeko?
PP ez dela Gobernuan, horrek aldaketa sakona ekarri du. ETAk azkenaldian ez duela inor hil. Ezker abertzaleak Eusko Legebiltzarrean bere ordezkaritza daukala, Batasunaren Anoetako proposamena barne. Bertan ETAri rol bat ematen zaio, Gobernuarekin eztabaidatu beharrekoa. Bi mahai osatzearen aukera dago, alegia. Eta alderdi sozialistaren diskurtsoa aldatu egin dela. «Orain arte Estatutua eta aski!» zioen. Orain Estatutu berri baten beharra onartzen hasia da. Hitz egiteko aukera ez dute erabat errefusatzen. Horiek horrela, gure itxaropena bi mahaien osaketan dago. Hasteko, alderdien arteko mahaia osatzeko aukera badago. Bien bitartean, azken zortzi urteetan PPk eta ezker abertzaleak ez dute behin ere bat egin mahai baten inguruan, orain PP eta EHAK elkarren ondoan eseri dira hainbat mintegi publikotan eta irrati-telebistetako tertulietan. Horrek legealdiari beste ukitu bat emango dio.
Nola dakusazu EB normalizazio bidean?
Gure proposamena Atxikimendu libreko federalismoa da, normalizaziorako funtsezkoa, normalizazio bidean aipatzen den hirukiaren erdibideko osagaia. Hiruki hori bloke konstituzionalista litzateke -PP kanpo oraingoz-, ezker abertzalea eta EAJ-EA-EB hirukoa. Independentismoaren eta konstituzionalismoaren artean, erdibidea atxikimenduzko federalismoa da. Hau da: euskal gizarteak erabakitzeko eskubidea dauka, erdibidetik Estatuarekin adostasunera irits gaitezke. Inork ez du nahi duen guztia lortzen baina denok lortzen dugu nahi dugunaren parte bat.
Gobernuan segituz gero zer ekarri nahi zenukete kudeatzen duzuen sailetik?
EBk etxebizitzaren politika berri bat ekarri du. Alokairuaren aldeko apustu sendoa egin dugu. Arlo honetan ez zegoen politika zehatzik ez garbirik, dena zozketaren bidez egiten zen, promozio pribatuak barne. Etxebizitzaren gaiari orain arte ez zuen duintasuna eman diogu. Halaber, inmigrazioaren arloan pauso garrantzizkoak eman ditugu. Lurzoruaren legean aldiz, ustekabe mingarria hartu genuen Batasuna, PSOE eta PPk bat egin zutelako guk aurkeztutako legea errefusatzeko. Ekitaldi honetan lege hori aurrera ateratzea eta gizarte ekimen guztiak hobetzea da gure nahia.
EB alderdi posibilitistatzat jo dezakegu? EAJrekin gobernatzea lekuko.
Jaurlaritza honen barruan sail bakoitzak autonomia handia dauka bere politika egiteko. Mugak daude aurrekontuetan, baina hortik aurrera bakoitzak bere politika egin dezake, eskuin, zentro nahiz ezkerrekoa izaki. Guk EAJrekin adostasunak normalizazio politikoaren arloan ditugu ez hainbeste politika sozialean, hori begi-bistakoa eta logikoa da. Gobernuan izateko arrazoia ez da EAJrekin bat egiten dugulako gizarte politikan, Euskadik gobernu transbertsala behar duela irizten dugulako baizik, eta bertan zentro eta ezkerreko interesek bat egin dezaketela ikusten dugulako. Posibilismoa ez, elkarrekin lan egiteko aukera daude.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Jenofa Berhokoirigoin
#2
Karmelo Landa
#3
Miel Anjel Elustondo
#4
Juan Aldaz Arregi
Azkenak
2024-04-28
Jenofa Berhokoirigoin
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
2024-04-28
Olaia L. Garaialde
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"
Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]
2024-04-28
Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
2024-04-28
Miel Anjel Elustondo
Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"
25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]
2024-04-28
Urko Apaolaza Avila
Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Eguneraketa berriak daude