Landareak: Argiaren premia


2005eko ekainaren 12an

Fotosintesia medio landareek argiaren energia erabiliz bere elikaduraren mundu konplexu hori osatu eta borobiltzen dute. Animaliok, ordea, bizi eta aurrera egin nahi badugu beste bizidunak, landare edo animalia, akabatu eta jan beste erremediorik ez dugu. Urteko egun luzeenak eta gau motzenak ditugu oraingo hauek, udako solstizioa, alegia. Landareek udaberriko izerdi berriarekin pujak eta hostajea zabaldu dituzte, lurretik hartzen dituzten elikagaiak eraldatuz jaki bihurtzeko jo eta su lanean ari diren ikaragarrizko olak. Urteko sasoi beroenaren mugan, ur exkaxiak ekarriko duen geldialdi gogaikarria arintzeko azalpea ondo hornitu behar dute.
Gogaikarriari irrifarrez zeharbegiratuko diote batzuk, gereziondoak eta marrubiak adibidez. Gauean, fotosintesiaren olak atseden hartzen duenean ere pakerik ematen ez duen bero-lama harroa etortzen denerako urteko lan garrantzitsuenak burutuak dituzte: loretu ziren, fruituetan haziak ondu eta birigarro, zozo, eskiñoso, mika eta abarrek begiz jotzeko gorri-gorri pronto dituzte. Hegazti jende honek gu konturatzerako harrapatuko dituzte, heldu ahala onenetik onenera, gozoenak aukeratuz... Gero haziak inguruan hedatzeko, bakoitza bere zirin dosi egokiarekin, ernetu behar duenerako ongarrituta pronto. Hegaztiari berari ere komeni baitzaio gereziondoa ugaritzea...
Guk gereziak kutxatxo eproposetan bakarrik ezagutzen ditugu. Garbi. Jan ere hala egiten ditugu, garbi, baina hegaztiek utzitako erreuxak direnik pentsatu ere egin gabe. Eta hezurrak zabalduko lituzkeen gure zirin-simaurra basoan zabaldu beharrean kutsadura besterik sortzen ez duten pila ikaragarrietara bideratzen ditugu estolderietan barna. Natura kontrolatzen dugulakoan... bere espezieaz beste egiten ari den bakarra da geure hau... Argi-egun hauetan argitu beharko genuke burua, baina... Solstizioko festaren oinarria ezagutzeko besterik ez bada ere...


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude