Makina bat kontu


Eguzkiak kliman duen eraginaren aztarna
Maine unibertsitateko ikerlari-talde batek lotura topatu du eguzkiaren jarduera-aldaketen eta Lurraren klimaren artean.
Hori lortzeko Antartikoko orografia desberdineko lau gunetako izotz-plaketan kaltzio, nitrato eta sodioa neurtu dituzte eta Hego Poloko izotzean dagoen Berilio-10 indikatzailearen (eguzki-jardueraren neurtzailea) datuekin alderatu dituzte. Ikerlariek gauden garaiko 1400. urtetik aurrera 500 bat urte arakatu dituzte, epe horretan Lurrak Aro Glaziar Txiki bat jasan baitzuen.
Lortutako datuen arabera, eguzki-erradiazioa handitzen denean bi gunetan beste bitan baino kaltzio gehiago azaltzen da. Kaltzioa haizeak ekartzen du, kasu honetan, Australia, Afrika eta Hego Ameriketatik eta baita Ozeano Atlantikoko itsasotik. Beraz, eguzki-jarduera handitzeak latitude ertainetan dagoen ozono-kantitatean aldaketak eragiten ditu eta honek haize-boladak eragiten dituela ia erabat frogatuta geratu da.
Sodio-aldaketak ari dira uneotan aztertzen, baina Hego Ozeano Pazifikoan gertatzen diren presio-aldaketekin zerikusia izan dezakete.

Espazioko laino erraldoiek Lurra izoztu zuten
NASAren Astrobiology Institutek egindako ikerketa-pare baten arabera, antzinean espaziotik Lurrera etorritako laino erraldoiek izugarrizko suntsipena ekarri zuten. Aipatu lainoak glaziazio orokorrak sortzea ezezik espazioko ioien bidea erraztu zutela uste da eta ozono geruza babeslea ahuldu zutela, suntsipen orokorrak eraginez.
Coloradoko unibertsitateko Alez Pavlov-en ustez, izarrarteko hautsa atmosferan pilatzen bada eta Lurrak espazioko laino erraldoi batekin topo egiten badu, aldaketa klimatiko erabatekoak gerta daitezke. Ikerlari honek dioenez, atmosferako hauts-geruzak eguzki-erradiazioa xurgatu eta dispertsatuko luke eta horrela Lurreko beroak ihes egingo luke libreki.
Orain 600 eta 800 milioi urte-bitartean gutxienez bi glaziazio gertatu ziren, baina inoiz ez da ezagutu horien benetako arrazoia. Geologoak laino erraldoien arrastoari segika ari dira, gertaera haiek zuzenean jasan zituzten harkaitzen bila. Material hau topatzean uranio-235 kontzentrazioa neurtu nahi dute zeren eta hori da hain zuzen ere espazioko lainoek garraiatzen dutena.
Espaziotik etor daitekeenaren peskizan beti dabil gizakia; askotan zer dagoen hor ezagutzea eta topatzea izaten da helburu nagusia, baina azken urteotan zer etor daitekeen eta nola egin aurre kezka zientifiko bihurtzen ari da.


ASTEKARIA
2005eko martxoaren 27a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Elektrizitate kontsumoa geldituta dago Espainiako Estatuan 2004ko mailan

Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


2024-08-30 | Gedar
Pertsona migratuen deportazioaren alde agertu da Pedro Sanchez

"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.


Talgo erosteko eskaintza kenduko du Ganz MaVag talde hungariarrak

Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.


2024-08-30 | ARGIA
Polio txertaketa igandean hasiko da Gazan

Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.


Amezketako paper fabrikako langilearen heriotza salatu dute

30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.


2024-08-30 | Axier Lopez
Espainiar eta britainiar kolonialismoaren arrastoak ezabatzen hasi da Trinidad eta Tobago

Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.


2024-08-30 | ARGIA
Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


Europako Mugikortasun Astea irailaren 16tik 22ra egingo da Iruñean

Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]


2024-08-29 | Sustatu
Suitzan diote: Diru publikoa, kode publikoa

Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]


2024-08-29 | Gedar
Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra

2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.


Eguneraketa berriak daude