Makina bat kontu


Eguzkiak kliman duen eraginaren aztarna
Maine unibertsitateko ikerlari-talde batek lotura topatu du eguzkiaren jarduera-aldaketen eta Lurraren klimaren artean.
Hori lortzeko Antartikoko orografia desberdineko lau gunetako izotz-plaketan kaltzio, nitrato eta sodioa neurtu dituzte eta Hego Poloko izotzean dagoen Berilio-10 indikatzailearen (eguzki-jardueraren neurtzailea) datuekin alderatu dituzte. Ikerlariek gauden garaiko 1400. urtetik aurrera 500 bat urte arakatu dituzte, epe horretan Lurrak Aro Glaziar Txiki bat jasan baitzuen.
Lortutako datuen arabera, eguzki-erradiazioa handitzen denean bi gunetan beste bitan baino kaltzio gehiago azaltzen da. Kaltzioa haizeak ekartzen du, kasu honetan, Australia, Afrika eta Hego Ameriketatik eta baita Ozeano Atlantikoko itsasotik. Beraz, eguzki-jarduera handitzeak latitude ertainetan dagoen ozono-kantitatean aldaketak eragiten ditu eta honek haize-boladak eragiten dituela ia erabat frogatuta geratu da.
Sodio-aldaketak ari dira uneotan aztertzen, baina Hego Ozeano Pazifikoan gertatzen diren presio-aldaketekin zerikusia izan dezakete.

Espazioko laino erraldoiek Lurra izoztu zuten
NASAren Astrobiology Institutek egindako ikerketa-pare baten arabera, antzinean espaziotik Lurrera etorritako laino erraldoiek izugarrizko suntsipena ekarri zuten. Aipatu lainoak glaziazio orokorrak sortzea ezezik espazioko ioien bidea erraztu zutela uste da eta ozono geruza babeslea ahuldu zutela, suntsipen orokorrak eraginez.
Coloradoko unibertsitateko Alez Pavlov-en ustez, izarrarteko hautsa atmosferan pilatzen bada eta Lurrak espazioko laino erraldoi batekin topo egiten badu, aldaketa klimatiko erabatekoak gerta daitezke. Ikerlari honek dioenez, atmosferako hauts-geruzak eguzki-erradiazioa xurgatu eta dispertsatuko luke eta horrela Lurreko beroak ihes egingo luke libreki.
Orain 600 eta 800 milioi urte-bitartean gutxienez bi glaziazio gertatu ziren, baina inoiz ez da ezagutu horien benetako arrazoia. Geologoak laino erraldoien arrastoari segika ari dira, gertaera haiek zuzenean jasan zituzten harkaitzen bila. Material hau topatzean uranio-235 kontzentrazioa neurtu nahi dute zeren eta hori da hain zuzen ere espazioko lainoek garraiatzen dutena.
Espaziotik etor daitekeenaren peskizan beti dabil gizakia; askotan zer dagoen hor ezagutzea eta topatzea izaten da helburu nagusia, baina azken urteotan zer etor daitekeen eta nola egin aurre kezka zientifiko bihurtzen ari da.


Azkenak
2024-09-25 | Gedar
Bilboko Udaltzaingoak pertsona bat atxilotu du etxegabetze batean

Poliziak hiru pertsona etxegabetu ditu asteartean Alde Zaharrean, eta protesta egiten ari zirenen kontra jo du.


Sail Ofiziala. 5.eguna
Langile klasearen erretratu bat

Marko baten barnean beti, baina denetarik ikusten ari gara Zinemaldiko Sail Ofizialean. Eta hori, egia esan, eskertzen da. Alde handia dago toreatzaile horren pelikulako dozenaka “olé tus huevos”-etatik On Falling-eko isiltasun amaigabeetara.

Sare... [+]


EHUn euskaraz ikasi nahi eta gaztelaniaz egitera behartuta

Filosofiako laugarren mailan, EHUn, nahitaez ikasgairen bat gaztelaniaz hautatu behar dute ikasleek, ez baitago nahikoa ikasgai euskaraz. Gaztelaniazko ikasleek ez dute arazo hori, eta bitxia da, euskarazko ikasle gehiago dagoelako gaztelaniazkoak baino. Beste karrera batzuetan... [+]


2024-09-24 | ARGIA
Libanon “ofentsiba areagotzeko” asmoa azaldu du Israelgo Armadak

Asteartean Beirut hiriburua bonbardatu du Israelek, aurreko egunetan erasoak nagusiki herrialdearen hegoaldean eta ekialdean egin ostean. “Ofentsiba areagotzeko” asmoa azaldu du Israelgo Armadako burua Herzi Halevik. Gerra “eskualde osora” zabaltzeko... [+]


NBEko Batzar Orokorrak gehiengo zabalez agindu dio Israeli okupazioa amaitzeko urtebeteko epean

181 estatu kideetatik 124k babestu dute neurria, eta hamalauk soilik bozkatu dute kontra. Ez da erabaki loteslea, eta ez da espero honen ondorioz Israelek jarrera aldatzerik.


2024-09-24 | Mikel Aramendi
Mintegi akademiko batek astindu ote dezake potentzien geoestrategia?

Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.


2024-09-24 | ARGIA
6.000 emakume ari dira prostituzioan Hego Euskal Herrian, gehienak hegoamerikarrak

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 5.158 emakume eta Nafarroan 817 ari dira prostituzioan, orotara 5.975, Espainiako Gobernuaren Genero Indarkeriaren Aurkako Ordezkaritzak emandako datuen arabera. Espainiako Estatuan, 18 urtetik gorako emakumeen  %0,56 ari da prostituzioarekin... [+]


2024-09-24 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 4. eguna
Hurbilekoa beti da hunkigarria


2024-09-24 | ARGIA
Musika munduko emakumeen erantzuna Alex Sarduiri: “Ikusi nahi ez duena baino itsuagorik ez dago”

Musikan inoiz ez dela diskriminaziorik egon adierazi du Alex Sardui abeslariak, eta haserre erantzun diote Euskal Herriko musikagintzako emakumeek*, 150 lagunek sinaturiko komunikatuan: “Denbora asko daramagu tankera honetako egoerekin nazkatuta”. Barkamena eskatu du... [+]


2024-09-24 | ARGIA
Otsoa babesteko neurriak salatu dituzte abeltzainek Amurrion, hildako ardiak jendaurrean erakutsita

Abeltzainek otsoen azken erasoak salatu dituzte igandean ospatutako Amurrioko Artzain Egunean, UAGA Arabako Nekazarien Elkarteak deitutako elkarretaratzean. Iragan astean otsoek Kuartangon hildako zortzi ardiak eraman dituzte Amurriora, erakusteko artaldeak otsoen erasoetatik... [+]


2024-09-24 | Mondraberri
Faxistek fusilatutako arrasatearrak omenduko ditu irailaren 26ko ekitaldiak

88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.


Ehunka sare komunitarioa martxan da Bilbon

Larunbatean aurkeztu dute Ehunka San Frantzisko, Bilbo Zaharra eta Zabalako sare komunitarioa, hiru auzoetako bizi baldintzak hobetzearen alde lanean dabiltzan eragileek osatua.


Eguneraketa berriak daude