Makina bat kontu


Eguzkiak kliman duen eraginaren aztarna
Maine unibertsitateko ikerlari-talde batek lotura topatu du eguzkiaren jarduera-aldaketen eta Lurraren klimaren artean.
Hori lortzeko Antartikoko orografia desberdineko lau gunetako izotz-plaketan kaltzio, nitrato eta sodioa neurtu dituzte eta Hego Poloko izotzean dagoen Berilio-10 indikatzailearen (eguzki-jardueraren neurtzailea) datuekin alderatu dituzte. Ikerlariek gauden garaiko 1400. urtetik aurrera 500 bat urte arakatu dituzte, epe horretan Lurrak Aro Glaziar Txiki bat jasan baitzuen.
Lortutako datuen arabera, eguzki-erradiazioa handitzen denean bi gunetan beste bitan baino kaltzio gehiago azaltzen da. Kaltzioa haizeak ekartzen du, kasu honetan, Australia, Afrika eta Hego Ameriketatik eta baita Ozeano Atlantikoko itsasotik. Beraz, eguzki-jarduera handitzeak latitude ertainetan dagoen ozono-kantitatean aldaketak eragiten ditu eta honek haize-boladak eragiten dituela ia erabat frogatuta geratu da.
Sodio-aldaketak ari dira uneotan aztertzen, baina Hego Ozeano Pazifikoan gertatzen diren presio-aldaketekin zerikusia izan dezakete.

Espazioko laino erraldoiek Lurra izoztu zuten
NASAren Astrobiology Institutek egindako ikerketa-pare baten arabera, antzinean espaziotik Lurrera etorritako laino erraldoiek izugarrizko suntsipena ekarri zuten. Aipatu lainoak glaziazio orokorrak sortzea ezezik espazioko ioien bidea erraztu zutela uste da eta ozono geruza babeslea ahuldu zutela, suntsipen orokorrak eraginez.
Coloradoko unibertsitateko Alez Pavlov-en ustez, izarrarteko hautsa atmosferan pilatzen bada eta Lurrak espazioko laino erraldoi batekin topo egiten badu, aldaketa klimatiko erabatekoak gerta daitezke. Ikerlari honek dioenez, atmosferako hauts-geruzak eguzki-erradiazioa xurgatu eta dispertsatuko luke eta horrela Lurreko beroak ihes egingo luke libreki.
Orain 600 eta 800 milioi urte-bitartean gutxienez bi glaziazio gertatu ziren, baina inoiz ez da ezagutu horien benetako arrazoia. Geologoak laino erraldoien arrastoari segika ari dira, gertaera haiek zuzenean jasan zituzten harkaitzen bila. Material hau topatzean uranio-235 kontzentrazioa neurtu nahi dute zeren eta hori da hain zuzen ere espazioko lainoek garraiatzen dutena.
Espaziotik etor daitekeenaren peskizan beti dabil gizakia; askotan zer dagoen hor ezagutzea eta topatzea izaten da helburu nagusia, baina azken urteotan zer etor daitekeen eta nola egin aurre kezka zientifiko bihurtzen ari da.


Azkenak
Eskola inguruetako kutsadura maila neurtu dute, eta emaitzak oso kezkagarriak dira

Euskal Herrian 28 ikastetxe-ingurune aztertu dituzte: 28ek Osasunaren Mundu Erakundeak segurutzat duen kutsadura maila baino kutsadura handiagoa dute eta %75ak ez du lortzen Europako Batzordeak berak onargarritzat duen kutsadura maila. Maiatzaren 10ean kalera aterako dira... [+]


2024-05-08 | Hik Hasi
Udako Topaketa Pedagogikoen aurkezpena

Hik Hasi egitasmo pedagogikoak 2024ko Udako Topaketa Pedagogikoen aurkezpen prentsaurrekoa egin du astearte goizean. Bertan parte hartu dute EHUko Hezkuntza Filosofia eta Antropologia Fakultateko dekano Beñat Amenabarrek eta Hik Hasiko formazio arduradun Mikel... [+]


Beste preso bat hil da espetxean, oraingoan Basaurin

Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den bosgarren presoa... [+]


Eguneraketa berriak daude