Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Itsas ondo abisaleko biztanleak
Itsas ondoan 11 km-ko zuloan bizitzea organismo mikroskopikoen esku baino ez dago. Hiroshi Kitazato eta lagunek Challenger deituriko eta 10.896 m-ko sakonerako itsas ondoan foraminiferoak aurkitu dituzte. Ozeano Pazifikoan dagoen itsas ondo hau Lurreko sakonena omen da eta bertan dagoen presioa itsas azalekoa baino 1000 aldiz handiagoa da.
Foraminiferoak itsas azalean ere aurkitzen dira eta plaktonaren osagaietako bat dira eta beren hezurdura kaltzio karbonatozkoa da. Baina aipatu itsas ondoan kaltzio karbonatoaren kontzentrazioa hain da txikia non mikroorganismoek kaltzio karbonatozko hezurdura horma malgu batez ordezkatu duten.
Kitazato eta lagunen arabera, Challenger itsas zuloa orain 6 edo 9 milioi urte sortu zen eta arteko biztanleen oinordeko bakarrak foraminiferoak dira, hauek izan baitira arteko biztanletik presio aldaketara egokitu diren bakarrak.
Laginak lortu ahal izateko, Japoniako itsas ikerketa eta teknologiarako agentziak (JAMSTEC) kaiko deituriko submarinoa jarri du. Submarino honek murgilketa ugari egin zituen Challenger zegoen Mariana irletan eta horietako batean itsas ondoan galdu zen.

Saturnoko gune bero harrigarria
Glen Orton-ek zuzendutako astronomo-talde batek gertaera klimatologiko harrigarri bat topatu du eguzki-sisteman, hots Saturnon zurrunbilo polar bero bat topatu dute. Aurkikuntza hau Lurreko Kech teleskopioan oinarrituz egin da eta une honetan Cassini-k zundak bidaliko dituen datuen azterketen zain daude, ea hobeto ulertzen den eraztunen planetan gertatzen dena.
Berri hau joan den astean argitaratu zen Science aldizkarian.
Lurrean zurrunbiloak edo vortex-ak Artiko eta Antartikoaren gainean sortzen dira. Latitude altuko eta ertainen arteko tenperatura desberdintasunak korronte polarrak sortzen ditu eta aire-masa hotzak isolaturik geratzen dira. Antartikoan, neguan adibidez, zurrunbilo polarrak ozono-geruzaren ahultzean parte hartzen du eta Artikoan, adibidez, Ipar Amerikara haize hotza bidaltzen du.
Orain arte, Lurrean, Artizarrean, Jupiterren edo Marten topatutako zurrunbilo polar guztiak haize hotzez osaturikoak izan dira, Saturnokoa izan ezik. Honen hego poloa berez da beroa Eguzkiaren aurrez aurre baitago orain hamabost urtetik gaurdaino. Polo honetan 30°ko latitudera topatu dute ikerlariek poloetakoa baino beroagoa den gune bat.
Uste denez, partikula ezezagun batzuk Eguzki-izpiak xurgatzean gertatzen da aipatu fenomenoa, baina hipotesi honek ez du oraingoz oinarri zientifikorik. Cassini zundak martxoaren eta maiatzaren artean neurketak egingo ditu zona horretan eta orduan itxaron da datu zehatzagoak izatea.


Azkenak
2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


‘Esnatu ala hil’, kaleko euskaltzaleentzako liburua ondu dute Goikoetxeak eta Iurrebasok

Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]


2025-09-08 | Gedar
Igorreko Kiñu Gaztetxearen aurkako epaiketa, irailaren 15ean

09:00etan Durangoko epaitegi aurrean biltzera deitu dute Kiñuko kideek. Duela bost urte hasi zen Gaztetxearen aurkako prozesua.


2025-09-08 | Ahotsa.info
Bideoa: Labaren irekiera festa ospatu dute Iruñean

Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]


2025-09-08 | ARGIA
“Terroristak” dira Espainiako Vuelta geldiarazi zuten Bilboko ekintzaileak, Israel-Premier Tech taldeko jabearen arabera

“Ez gintuen harritu nola hartu gintuzten Euskal Herrian, ezker muturreko ekintzaileen eta separatisten gotorlekua baita”, adierazi du Sylvan Adams-ek.


Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


2025-09-08 | ARGIA
Desplazamendua behartzeko Gaza hirian palestinarrak hiltzen eta eraikinak suntsitzen jarraitzen du Israelek

Astelehen goizaldean 23 palestinar gutxienez hil dira Gazako hiriburuan, tartean bi haur gosetearen ondorioz. Igandeaz geroztik gutxienez 50 etxebizitza eraikin eraitsi ditu Israelek, beste 100 kaltetu, eta desplazatuen kanpamenduetako 200 denda suntsitu.


2025-09-08 | Sustatu
Hiru urteko isilaldiaren ondoren, Bermeoko Itsuki Irratia berriro uhinetan da

Itsuki Irratia Bermeoko ahotsa izan zen 1985etik 2022ko otsailera arte. Orduan, zailtasun ekonomiko eta teknikoek proiektua bideraezin bihurtu zuten, eta irratiaren itxiera ekarri. Baina urtebeteko berrantolakuntza prozesu baten ondoren, irailaren 1ean berriro martxan jarri dute.


2025-09-08 | Jon Torner Zabala
Ertzaintza beste 11 pertsona ari da ikertzen, uztailaren 20an Azpeitian izandako liskarren harira

Uztailaren 20an, goizaldeko 04:00ak aldera, Azpeitiko Gaztetxearen ondoan jazo ziren gertakariak, gazte batek pilen edukiontzi batean ACAB leloa [All Cops Are Bastards edo "Polizia guztiak sasikumeak dira"] idatzi eta ertzainek isuna jarri ostean. Hasiera... [+]


2025-09-08 | Bertsozale.eus
Bertsolaritza lurralde guztira hedatzeko apustua egingo da Nafarroako Bertsolari Txapelketan

24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: “Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu”

Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.


Euskarazko ekoizpen ugari, Zinemaldian

Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.

Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]


Gida bat Donostiako Zinemaldiaren atarian

Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]


ANALISIA
CAFek Israelekin kontratua eteteko asmorik ote du?

Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]


Eguneraketa berriak daude