Bero-beroan


2005eko urtarrilaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Une oso garrantzitsuen atariko doinuak?

Egunetik egunera berotuz doa giroa euskal politikaren esparruan. Batasunak Jose Luis Rodriguez Zapaterori bidalitako gutuna berritzailea da. Ondoren emandako mugimendu batzuek, ordea, une klabetan izandako zenbait pausu ekarri dute gogora. Zapateroren erantzuna ez da izan ezer arbuiatzekoa, El Paisek gutunari emandako tratamendua, ETAren komunikatua eta honi oro har emandako erantzun leuna, biolentzia amaituz gero PSE-EEko zenbait kidek ezker abertzalearekin hitz egiteko erakutsitako borondatea... Eta guztiaren zurrunbiloan ETAren balizko su-etena, berandu baino lehen heldu beharko lukeena, bai une berezi hau baliatzeko eta, batez ere, Batasunak »edo haren ordezko batek?» EAEko hauteskunde autonomikoetan parte hartu ahal izan dezan. Etorkizuna asmatzea aztien kontua da, baina hainbat elkarrizketa eta negoziazio garaitan antzeko aurrekariak egon ohi dira.


Ibarretxe lehendakaria, duin eta euskaldun Madrilen

Ez zen txantxetakoa izan Ibarretxe lehendakariak Madrilen izandako agerraldia eta honek lortu zuen oihartzuna. Egin beharrekoak duintasun eta segurtasun handiz jorratu zituen, non eta bere aurkako ekaitz mediatiko-instituzionalaren bihotzean. Zapaterorekin bildu ondoren, Madrilgo komunikabideen aurrean azalpenak emateko orduan euskaraz »eta luzez» ekin izana izan zen keinu esanguratsuenetakoa euskaldun askoren begietara. Juan Mari Atutxak ere berdin egin zuen Espainiako Kongresuan Estatutu Berriaren proposamena utzi zuenean. Eta ez da oharkabean pasatzen ari azken garaian, oso modu sinbolikoan bada ere, Patxi Lopezek zenbait unetan euskarari emandako lehentasuna, esate baterako joan den larunbateko mitin garrantzitsuan.


Laborarien ganbera: ausardia eta errealismoa

Prefetaren mehatxuaren gainetik, Euskal Herriko Laborarien Ganbera zabaldu berri da Ainhize-Monjolosen, prefetak agindu bezala Chambre (Ganbera) hitza erabili gabe. Ezin uka ganberaren irekitzearen sinbolismo sakona, baina onartu behar da, halaber, sinbolismotik haratago joan direla Iparraldeko laborari abertzaleak, abertzale eta ez abertzaleen zerbitzura aritzeko asmoz. Ipar Euskal Herriaren txikitasunetik eta etorkizunarekiko apustu handia eginez, ausardia eta errealismoa uztartzen jakin izan dute ELBkoek.


Kontsulta saihesteko tresnak

Espainiako Kongresuak martxoan botako ei du atzera Ibarretxe Plana. Orduan, Ibarretxe lehendakariak bere hitza beteko badu, Eusko Jaurlaritzaren hurrengo pausoa herri kontsulta deitzea izango da. PSE-EE eta PPren iturrietan, nahita ere Jaurlaritzak ez luke bitartekorik kontsulta normaltasunez eramateko. Gauzatzea erabakiko balu, ordea, Espainiako legedian honen aurka egiteko dauden tresnen artean asko hitz egiten da Konstituzioaren VIII. (armada) edo 155. (autonomiaren indargabetzea) artikuluez. Behar adinako «inpultsu politikoarekin», dena den, beste tresna batzuk ere izango lirateke, El Correok bildu ditu horietako batzuk, eta hiru azpimarratu ditugu hemen: Konstituzioaren 161.2 artikuluaren arabera, Auzitegi Konstituzionalaren aurrean jarritako helegiteak kontsulta deialdia bertan behera utziko luke Auzitegiak berea »5 hilabete luke horretarako» ebatzi arte. Kode Penalaren 506. artikulua medio, halaber, eskumenen usurpazioaren kontzeptua bitarteko, bat eta hiru urteko kartzela zigorrak egon daitezke; eta kode bereko 410.1 artikuluaren bidez isunak eta kargugabetzeak izan daitezke.


Xaloa Telebista eta Ttipi-Ttapa Telebista lizentziarik gabe

Espainiako Zientzia eta Teknologia Ministerioak Tokiko Telebista Digitalaren Plan Teknikoa 2004ko martxoaren 12an onartu zuen. Erret Dekretuak abenduaren 3an itxi zuen aldaketak sartzeko garaia. Tokiko telebistei emango zaizkien lizentzien banaketaren arabera, Nafarroako euskal eremuan ezingo du emititu telebista bakar batek ere eta orain, bi ari dira emititzen euskara hutsean: Xaloa (Baztan) eta Ttipi-Ttapa (Bortziriak). Planaren arabera, bost eskualde hauetako telebistek emititu ahal izango dute: Iruñerria, Lizarra, Zangoza, Tafalla eta Tutera. Beraz, Nafarroako udalerrien %83ak eta populazioaren %31k ez luke tokiko telebistaren zerbitzurik izango. Zerbitzurik gabe geratzeaz gain, euskarazko toki telebistarik ez lukete euskal eremuan.
Joxe Manuel Irigoien Ttipi-Ttapako koordinatzaileak, ARGIAri adierazi dionez, «gureak zein Xaloak bizirautea zaila dute, emititzeko frekuentziarik gabe geratzeaz gain, diru-laguntzak asko murriztuko zaizkigulako eta telebistak diru asko behar du».
EAko lehendakari Begoña Erraztik bi telebistek beren egoera Nafarroako Parlamentuan azaltzea eskatu du eta otsailaren 15ean izango dira bien agerraldiak.


Kataluniako Autonomia Estatutu berriak katalanez jakitera behartuko du

Horixe adostu du Kataluniako Autonomia Estatutuaren erreforman lanean ari den Parlamentuko batzordeak. Akordioa alderdi guztietako kideen aldeko botoekin lortu da. Adostutako testu berriaren arabera, Kataluniako herritar guztiek katalana jakin beharko dute, gazteleraren maila berean. Baliteke, katalanaren obligazioa produktuen etiketetan ere aplikatzea.


2010erako 20.000 ikasle elebidun lortu nahi dituzte Bretainian

Bretainiako (Frantzia) erregio kontseiluak aho batez onartu du hizkuntza politikan egitasmo berria abian jartzea. Proiektuaren arabera, eskolan frantsesa eta bretoiera ikasten duten 9.700 ikasleren kopurua 20.000ra igo nahi dute 2010erako. 150 irakasle prestatu nahi dituzte urtero helburua lortzeko. Bretoiera hitz egiten dutenen %64ak 60 urte baino gehiago ditu.


Sakanako hezkuntza gida

Nafarroako bailara horretako ikastetxe guztien aurkezpena egin du Sakanako Mankomunitateak. Batez ere seme-alabak matrikulatzeko dituzten gurasoentzat egin du eta arreta berezia jarri die hizkuntz ereduei. Haurrak D ereduan matrikulatzea aholkatu diete gurasoei A ereduak ez duelako euskararen ezagutza bermatzen.


Azkenak
Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


Mizgin Ronak
“Turkierak hautsi zuen nire pertsona”

Egungo kurduerazko idazle esanguratsuenetakoa da Mizgin Ronak. Zortzi liburu ditu idatzita, bost eleberri eta hiru olerki liburu. 16 urte zituenean ihesera jo zuen, eta urte eta erdiren ondoren haren jaioterrian atxilotu zuten, Diyarbakirren. 1992an, 18 urte besterik ez zituela,... [+]


2025-06-25 | June Fernández
Meloi saltzailea
Persepolis

Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]


Ezusteko bila

Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]


2025-06-25 | Castillo Suárez
Alferrikako bidaia

Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


Israelek gerra hasi eta Mendebaldeak babestu

Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.

Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]


2025-06-25 | Onintza Enbeita
Oihana Bartra. Bertsolaria
“Bertsolaritzan ere badago aurrerapenaren kontra dagoen korronte erreakzionarioa”

Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.


Ey, ey... Turismo kolonialaren bonba lehertu duela bad Bunnyk

Reggaetonarekin eta antzekoekin, musika estilo bat ez ezik, Puerto Ricok beste ideia bat zabaldu du mundu osora: turistifikazioaren eta iragan kolonialaren artean dagoen lotura estua. Milioika jarraitzaile dituen Bad Bunny artista da mezu horren bozgorailu. Azken diskoan Jorell... [+]


Eguneraketa berriak daude