Hezkuntza urrats berrien beharrean


2004ko irailaren 12an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal herritarrok bermatuta al daukagu euskararen ezagutza? Galdera horrek erantzun zeharo kontrajarria jasoko du segun eta nor den erantzulea.

Batzuek, azkeneko hamarkadetan euskaraz irakasten eta ikasten eman den aurrerapena izugarria izan dela-eta, egindako galderari baiezkoa erantzungo diote. Beste batzuek, aldiz, Euskal Herrian bizi diren guztiei ez zaiela euskara ikasteko aukera eskaintzen-eta, galdera berari ezezkoarekin erantzungo diote. Galdera berak nola jaso ditzake hain kontrako erantzunak?

Datuetara joz, derrigorrezko ikasketak bukatutakoan ikasleen erdiak lortzen du euskararen maila nahikoa harremanak, ikasketak eta abar normaltasunez izateko. Hau da, 15 edo 16 urteko gaztetxoen artean %50ak ezagutzen du euskara bere bizitzan normaltasunez erabiltzeko moduan.

Euskal Hezkuntzan urrats garrantzitsuak eman dira, baina gehiago eman behar dira, jarraitu egin behar da.

Egungo estatuen osaketa gertatu zenean eta eskolatzea orokortzen hasi, Iparraldean frantsesez eta Hegoaldean gaztelaniaz eskolatu behar izan genuen euskaldunok. Estatuen jarrera itxi haren aurrean Sabino Aranak euskal nazionalismoa errebindikatu zuen, eskakizun hura euskaldunon arrazan oinarritzen zelarik, nagusiki.

Espainiako guda zibilaren aurretik euskarazko irakaskuntza zabaltzeko ahalegintxoren bat egin bazen ere, 60ko hamarkadan hasi zen hezkuntzaren benetako euskalduntzea. Aranismoaren arrazaren defentsa gaindituz, ikastolek euskara eta euskal kultura hedatu zituzten, eta horrekin batera Euskal Herria modu praktikoan ikusten lagundu zuten. Izan ere, 60ko eta 70eko hamarkadetan Euskal Herri osoan joan ziren zabaltzen ikastolak eta horrek euskal lurraldetasuna hizkuntzaren ikuspegitik ageriago utzi zuen.

Hurrengo hamarkadetan ikastolek ereindako irakaskuntza euskaldunaren hazia zabaltzen joan zen gainontzeko eskoletara, eta horrek guztiak lortu ditu goian aipatutako euskalduntze datuak. Urrats handiak eman badira ere, horrek adierazten diguna da derrigorrezko hezkuntza amaitutakoan ikasleen erdiak bakarrik ezagutzen duela euskara. Adin horretarako, gure ustez, euskara ongi ezagutzea bermatu beharra dago, norberak askatasunez erabaki dezan erabili, ez erabili, noiz, non eta abar; ezagutzen ez duenak ezin baitu erabaki.

Aztertzeko beste arloa edukiarena da. Garrantzi handikoak dira horren inguruan egiten ari diren ikerketak, hausnarketak eta proposamenak. Testu liburuek, orokorrean, gutxi aipatzen dute Euskal Herria; hala erakutsi dute liburu horien gainean egin diren ikerketek. Ikuspegi politikoa da nagusitzen dena, ikuspegi kulturala, soziala edo soziokulturala baztertzen diren bitartean. Horrek guztiak atentzio berezia eskatzen du gure aldetik, eta egoera normalizatzeko bidean urrats berriak ematera gonbidatu.

Ez dezagun ahaztu Euskal Unibertsitatearen esparrua. Euskaraz ikasi ahal izateko ahaleginak egiten ari dira hainbat unibertsitatetan, eta bide batez, pixkanaka, euskal unibertsitatea gauzatzen joateko. Oraindik ere, hutsune handiak daude ikasketen eskaintzan, egituraketan… eta egoera normalizatzeko urrats berriak eman behar direla dakusagu.

Eta zer esan erabiltzen ditugun hitzei buruz? Hitz berak hainbat esanahi hartzen ditu askotan. Zertaz ari gara Euskal Hezkuntza Sistemari buruz ari garenean? Ona litzateke gure artean esanahiak adostea hobeto uler gaitezen.

Emandako eta eman beharreko urrats batzuk aipatu badira ere, batek garrantzi berezia du. Ikastolek, ikastetxe taldeek, gurasoek, langileek, ikasleek eta abarrek Herri bezala jokatzeko agertzen duten nahia. Gogo horri behar bezala erantzun nahiko bagenio, urrats berriak eman beharko genituzke. Horretarako, egoki izan liteke Herri ikuspegia dugun guztiok elkartu eta asmo hori gorpuzten jarraitzeko urrats berriak adostea, Euskal Herriak Herri gisa bere hezkuntza gara dezan. Ez al litzateke izango munduari egin diezaiokegun ekarpen kulturalik aberatsena?


Azkenak
Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


BSHko langileak gaur dira bozkatzekoak sindikatuek eta enpresak adostutako aurreakordioa

Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Bozketaren emaitza astelehen arratsaldean jakinaraziko dute. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira, alternatiba... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Ana Sagasti (AZ Ekimena)
“Jasanezina da sanferminetan pixaren kiratsa eta etengabeko soinua”

Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


Siriako armada hiritik irten den arren, beduinoek eta drusoek borrokan jarraitzen dute As-Suwaydan

Siriako armada Israelekin eta milizia drusoekin su-eten akordio batera iritsi bada ere, bi komunitateen arteko istiluek ez dute etenik Damasko hegoaldeko probintziako hiriburuan. Soldadu siriarrak As-Suwaydatik irten ondoren, Tel Avivek beduinoak bizi diren hainbat eremu... [+]


2025-07-21 | ARGIA
Ongietorrien auziko akordioak “borrokaren zilegitasuna” ezbaian jartzen duela salatu dute zenbait presok eta preso ohik

"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian. 


“Gazteen kontrako kriminalizazioa” eta “Poliziaren gehiegikeria” salatu ditu Azpeitiko Gaztetxeak

Igande arratsean ehunka herritarrek elkarretaratzea egin dute herriko plazan, "Poliziaren gehiegikeria" salatzeko. Azpeitiko Udalak udaltzainei elkartasuna adierazi die, eta, aldiz, Ertzaintzaren esku hartzea "gehiegizkoa" izan zela esan du.


Euskara, katalana eta galiziera ez dira momentuz hizkuntza ofizialak izango Europar Batasunean

Europar Batasuneko estatu kideen gehiengoak atzera bota du euskara, katalana eta galiziera EBn hizkuntza ofizialak izateko eskaera. Finantzazio eta arlo legalean hainbat "zalantza" dituztela plazaratu dute. 


Agharas ekarteak jasandako eraso arrazistak salatu dituzte Barakaldoko txosnek

Agharas migratzaile imazighen elkartearen txosnan pertsona batek hainbat irain arrazista egin zituen. Erasoa salatzeko elkarretaratzea egin dute igandean Barakaldon. 


2025-07-21 | Axier Lopez
Bilboko Aste Nagusian genozidioaren konplize bati agur esan diote: 13 konpartsak ez dute Coca-Cola txosnetan eskainiko

Bilboko Konpartsak osatzen duten 27 taldeetatik hamahiruk erabaki dute AEBetako Coca-Cola multinazionalaren produktu guztiak kenduko dituztela haien txosnetatik, Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren konplize izatea leporatuta.


Gazan 19 pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta laguntza zeramaten 25 kamioiri tiro egin diete soldadu israeldarrek

Gazako Osasun Ministerioaren arabera, Israelek 2023ko urrian  zerrendaren aurkako oldarraldia gogortu zuenetik 86 palestinar hil dira gosez, horietatik 76 haurrak. Manifestazioak egin dituzte hainbat herrialde arabiarretan, Gazarako su-etena aldarrikatzeko eta palestinarrek... [+]


2025-07-21 | Behe Banda
barra warroak
Berritu ala hil

Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.

Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]


Eguneraketa berriak daude