Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko apirilaren 25an
Julian Eizmendi: «Gu ez gara beste Udalbiltzaren ilegalizazioaren erantzuleak»
Ekonomian eta zuzenbidean lizentziaduna da; Gipuzkoako Foru Aldundiko funtzionarioa, borondatezko lan-utzialdian. EAJko kidea ere bada, behiala Euskadiko Ezkerrekoa (EE) izan zen. EE desegindakoan kide batzuk PSE-EEn sartu ziren eta beste batzuk Euskal Ezkerrean. Eizmendi azken honetan aritu zen. Euskal Ezkerra EArekin aurkeztu zen EAEko hauteskundeetan baina arrakastarik gabe. Esan digunez, «umezurtz» geratu zen. 1996 aldean hurbiltzen hasi zen EAJra.
Aurtengo Gipuzkoako Batzar Nagusietako aurrekontuak hizpide izan ditugu solasaldiaren abiapuntuan. EAJ-EAren koalizioak Udalbiltzaren egitasmoak garatzen laguntzeko diru laguntza proposatu zuen osoko bilkuran. PSE-EEk proposamenari aitzi egin zion ordea: «Tamalgarria da. Bai Nafarroarekin bai Iparraldearekin komunean ditugun ezaugarriak eta hauen garapenerako -kultura eta euskararen sustapena, adibidez- laguntzak zeini egiten dio kalte? Nahiz eta politikoki administrazio ezberdinetan egon, denok euskaldunak gara. Elkarren ezagutzarako bideak oztopatze hori bizi dugun egoeraren adierazlea da, egoera zaila da-eta», esan digu Eizmendik. Udalbiltzako Zuzendaritza Batzordeko Lehendakaria izendatua izan zen eguna aipatu diogu jarraian.
Basauriko Social Antzokian hautatua izan zinen, Udalbiltzaren III. Batzarrean. Nola bizi izan zenuen ekitaldia?
Udal hauteskundeen ondoren EAJ eta EAko batzar eragileek Udalbiltzaren zuzendaritza berritzea adostu zuten. Zuzendaritza horretan nik hartu nuen lehendakari kargua eta Debako alkateak lehendakariordekoa. Nahiz eta dena ondo prestatuta zegoen urduri samar egon nintzen.
Hautetsi independente batzuek batzarra alderdikoitzat jo zuten, EAJ eta EAren batzarra bezala. «Manipulazio eta faltsukeria» aipatu zuten.
Aldez aurretik adostutako zuzendaritza izan zen eta horrela aho bateko bozketaz onartua. Udalbiltzaren historia aztertzen badugu, ezker abertzaleko hautetsiak aldendu ziren Udalbiltzatik beren asanblada osatuz.
Hautetsi independente batzuek batzarra alderdikoitzat jo zuten, EAJ eta EAren batzarra bezala. «Manipulazio eta faltsukeria» aipatu zuten.
Aldez aurretik adostutako zuzendaritza izan zen eta horrela aho bateko bozketaz onartua. Udalbiltzaren historia aztertzen badugu, ezker abertzaleko hautetsiak aldendu ziren Udalbiltzatik beren asanblada osatuz.
Nola laburbilduko zenuke Udalbiltza honen lau urteko lana?
Zenbait proiektu lagundu eta finantzatu dira euskal kultura eta historia arloan, euskara eta hezkuntzan batik bat. Nafarroan eta Iparraldean bereziki: «Seaska» lagundu dugu Hazparneko ikastolaren zabalkuntzan eta berrikuntzan eta Donibane Garaziko ikastola eraikitzen. Nafarroako Ikastolen Federakuntza lagundu dugu, baita Irunberri-Arrangoitiko ikastola eraikitzeko diru laguntza eman ere. Halaber, Nafarroako Sortzen Ikasbatuaz, bertako Euskara Kultur Elkargoa (EKE), Udako Euskal Unibertsitatea (UEU), eta kirol arloan Euskal Herriko kluben arteko liga ere lagundu dugu.
Bestalde, «Hurbiltzen» programa, Euskal Herriko udalerrien arteko senidetzak, eta «Xendrak» programaren sustapena ere aipatu behar dira. Honek «Euskal Herrien bideak» programa eskaintzen du, bertan zazpi ibilbide lotzen dituzten euskal lurralde desberdinetako zenbait herri agertzen dira. Azken finean, euskal herritarrak hobeto elkar ezagutzeko eta ulertzeko programak dira, zaila da maitatzea ezagutzen ez dena. Gure eginkizunekin, gure ekimenen bidez, sei lurraldeetako euskaldunak gerturatu nahi ditugu, elkarrekin kontaktuan jarri, elkarlanean jarri.
Bestalde, «Hurbiltzen» programa, Euskal Herriko udalerrien arteko senidetzak, eta «Xendrak» programaren sustapena ere aipatu behar dira. Honek «Euskal Herrien bideak» programa eskaintzen du, bertan zazpi ibilbide lotzen dituzten euskal lurralde desberdinetako zenbait herri agertzen dira. Azken finean, euskal herritarrak hobeto elkar ezagutzeko eta ulertzeko programak dira, zaila da maitatzea ezagutzen ez dena. Gure eginkizunekin, gure ekimenen bidez, sei lurraldeetako euskaldunak gerturatu nahi ditugu, elkarrekin kontaktuan jarri, elkarlanean jarri.
Euskara eta kultura sustatu dituzue bereziki. Batzuek nortasun politiko falta eragotzi diote Udalbiltza honi. Zer diozu?
Euskal Herrian sinesten dugu, Pirinioen alde bietara hedatzen den herria. Egun hiru eremu politiko-administratibotan banaturik dago, abertzaletasun kontzientzian maila eta erritmo desberdinak dituztelarik. Udalbiltzan sei lurraldeetako udal hautetsiak gaude eta gure helburua Euskal Herriaren nazio eraikuntza bultzatzea da, prozesu dinamiko eta demokratiko gisa ulerturik. Naziogintza integratzailea, pertsonekiko eta lurraldeekiko errespetuan oinarrituta, hiritarren borondate askean eraikia, behetik gora. Lurraldetasuna ez dago herritarren borondatearen gainetik inposatzerik, printzipio hau estatuek errespeta dezatela eskatzen ari bagara, geuk ere gure nazio eraikuntzan errespetatu beharra daukagu.
Hasitako bidetik jarraituko dugu, batik bat hizkuntza zaharra ahulago dagoen lurraldeetan, eta ahal dugun neurrian saiatuko gara ere beste esparruetara zabaltzen. Egunetik egunerako lanarekin, aurrera pausoak ematen jarraituko dugu naziogintzan.
Hasitako bidetik jarraituko dugu, batik bat hizkuntza zaharra ahulago dagoen lurraldeetan, eta ahal dugun neurrian saiatuko gara ere beste esparruetara zabaltzen. Egunetik egunerako lanarekin, aurrera pausoak ematen jarraituko dugu naziogintzan.
Iazko Aberri Egunean adierazpenok egin zituen Udalbiltza honek: «Bide baketsua, ideia eta erakunde politikoen legezkotasuna eta zilegitasuna, hala nola autodeterminazioaren ideia landu nahi ditugu». Nola dago printzipio horien garapena?
Nola dagoen? ETAk herriaren borondate nagusiaren kontra jarraitzen du, defendatu behar diren eskubide nagusiak bortxatzen. Halaber, ilegalizatu dituzten alderdi eta plataformen ondorioz Hegoaldeko udaletan eta foru aldundietan herri honen zati garrantzitsu bat behar bezalako ordezkaritza politikorik gabe dago. EAEn Ibarretxeren planaren eztabaida galarazi nahi dute eta hori lortzeko Estatua bere botere guztia ari da erabiltzen, hiru botereek bat eginez.
Egun ere printzipio horiek defendatzen eta aldarrikatzen jarraitzen dugu: politikagintzan bide baketsu eta demokratikoak erabili behar dira soilik. Alderdi eta erakunde politikoen ilegalizazioaren aurka egongo gara beti. Herri honek hiritarrok erabakitzen dugun bezalakoa izan behar du.
Egun ere printzipio horiek defendatzen eta aldarrikatzen jarraitzen dugu: politikagintzan bide baketsu eta demokratikoak erabili behar dira soilik. Alderdi eta erakunde politikoen ilegalizazioaren aurka egongo gara beti. Herri honek hiritarrok erabakitzen dugun bezalakoa izan behar du.
Zer ekar dezake Udalbiltza honek etorkizunean? Zer behar da hasierako Udalbiltza izan zena berriz izateko?
Udalbiltza duela lau urte sortu zen. 1988ko irailaren 18an, ETAren tregoa garaian, alderdi abertzale guztien partaidetzarekin. Sortu eta berehalaxe, 1999ko abenduan, ETAk su-etena amaitutzat eman eta 2000ko urtarrilean atentatuekin hasi zen. Ondorioz Udalbiltza zatitu egin zen -2000ko martxoan-. Indarkeria politikoaren aurrean genuen postura ezberdinak zatitu gintuen. ETAren indarkeria garbi kondenatu behar da. EAJ eta EAk erabaki zuten orduan EHrekin (Euskal Herritarrak) elkarlanik ez egitea. Ea aurreko denborak itzultzen diren.
Zein dira Udalbitza honen eragozpenak?
Udalbiltzaren eragozpen nabarmenena zatituta egotea da. Udalbiltzak Euskal Herriak bizi duen egoera politikoa islatzen du, alderdien arteko zatiketa.
Zer nolako harremanak dituzue beste Udalbiltzarekin?
Ez dugu harreman formalik, kontaktu puntualen bat edo beste izaten dugu. Ez dugu lan komunik egiten ordea.
Zer nolako harremanak dituzue beste Udalbiltzarekin?
Ez dugu harreman formalik, kontaktu puntualen bat edo beste izaten dugu. Ez dugu lan komunik egiten ordea.
Udal hauteskundeen ondorioz sortutako egoerari irtenbide bat ikusten al diozu?
Egoeraren erantzukizuna ez da gurea. Guk elkarlana bilatu nahi dugu, baina hainbat printzipiotan oinarritua: indarkeria politikoaren kontrako jarrera garbia, giza-eskubide guztien errespetua, naziogintza integratzailea, pertsonekiko eta lurraldeekiko errespetuan oinarrituta, hiritarren borondate, atxikimendu librean oinarrituta.
Nola ikusten duzu beste Udalbiltza. Kide asko espetxean daude, beste batzuk ihesi. Zein da zure Udalbiltzaren jarrera hautetsi horiekiko?
Gu beste Udalbiltzaren ilegalizazioaren aurka azaldu gara, baina ez gara ilegalizazioaren eta bere ondorioen erantzuleak, bakoitzak bere hausnarketa egin beharko luke. Guk aipatu printzipioetan oinarritutako naziogintzan elkarlana bultzatzen saiatu behar dugu, indarrak batzen, denon beharra dugulako.
Izan ere, legez kanpo geratu diren tokian tokiko ordezkaritza horiek egoera politiko normal batean aritzea gustatuko litzaiguke. Baina horren erantzukizuna ez da gurea, hori garbi daukagu. Gure bailaran, Zestoa, Zumaia, Errezilen ez zituzten herri plataformak atzera bota. Orduan hemen ere, Azpeitian adibidez, batzuek hausnartu beharko dute horren zergatia. Eraso politiko horri buruzko azterketa egin beharko lukete, bakoitzak nola jokatu duen hausnartu. Haien estrategia eta gurea ezberdinak diren aldetik erantzukizunak ere ezberdinak dira, gu ez gara haien estrategiaren ondorioen erantzuleak.
Izan ere, legez kanpo geratu diren tokian tokiko ordezkaritza horiek egoera politiko normal batean aritzea gustatuko litzaiguke. Baina horren erantzukizuna ez da gurea, hori garbi daukagu. Gure bailaran, Zestoa, Zumaia, Errezilen ez zituzten herri plataformak atzera bota. Orduan hemen ere, Azpeitian adibidez, batzuek hausnartu beharko dute horren zergatia. Eraso politiko horri buruzko azterketa egin beharko lukete, bakoitzak nola jokatu duen hausnartu. Haien estrategia eta gurea ezberdinak diren aldetik erantzukizunak ere ezberdinak dira, gu ez gara haien estrategiaren ondorioen erantzuleak.
Nolako ikusten duzu legalitate arazoa?
Legalitateak islatzen duena aldatu nahi dugu, beste Euskal Herri bat nahi dugu. Horregatik nago politikan, konforme egongo banintz ez nintzateke ez EAJn ez Udalbiltzan egongo.
Herriko jende xeheak ulertzen al du zer den Udalbiltza gaur egun?
Askok ez. Kalean galdetu izan didate ea zer den. Batzuek badute ideia orokor bat. Ezin dugu ahaztu herri mailan ari den erakunde bat dela, orain urte gutxi eratua. Erakunde berria den aldetik herri ekimenen bidez gehiago ezagutu gaitzaten lortu nahi dugu. Jende xeheak lana baloratzen duen heinean ezagutuko da Udalbiltza.
Denbora behar da, gure lanaren emaitzak ikusi dituztenek -batik bat Iparraldean eta Nafarroan- ondo baloratu dute erakundea. Dena dela, komunikabideak gehiago erabili behar ditugu, ahalegin horren jabe gara. Komunikazioa berebiziko tresna da naziogintzan, hori ere gure erronka da.
Denbora behar da, gure lanaren emaitzak ikusi dituztenek -batik bat Iparraldean eta Nafarroan- ondo baloratu dute erakundea. Dena dela, komunikabideak gehiago erabili behar ditugu, ahalegin horren jabe gara. Komunikazioa berebiziko tresna da naziogintzan, hori ere gure erronka da.
«Legez kanpo direnek parte hartze bat izan dezaten saiatzen gara»
EAJ-EA koalizioaren izenean alkate zara Azpeitian. Zenbaiten ustez, zu zeu alkate-gai izateak egin zuen posible koalizioa.
Zertan dago udalerrirako azken hauteskundeetan, legez kanpo izanagatik, eserleku gabe geratu ziren hautatuen egoera?
Ez, nire pertsonak ez zuen baldintzatu koalizioa egitea. Nik dakidanez aldaketa egin beharra zegoen, aurreko alkateak, Jose Maria Bastidak, ez omen zuen jarraitzeko asmorik, horrela adierazi omen zion alderdiari -EAJri-. Beste bat aurkitu behar izan zen. Ni edo beste bat izan, berdin izango zen.
Zertan dago udalerrirako azken hauteskundeetan, legez kanpo izanagatik, eserleku gabe geratu ziren hautatuen egoera?
Gu alderdi politikoen legearen aurka egon ginen, Batasunaren eta plataformen -AuB edota gainerakoen kasuan, Habea izenekoa Azpeitian- ilegalizazioen aurka. Plataforma horiek legezko ordezkaritza izatea gustatuko litzaiguke, gure bailarako hainbat herritan bezala. Azpeitiari 17 zinegotzi dagozkio.
Egun, EAJ-EAk 15 zinegotzi ditu. PPk eta PSE-EEk bana dute. Habea plataformak 2027 boto inguru jaso zituen, legez kanpo geratu izan ez balitz 4 zinegotzi legozkioke. EAJ-EAk 5.560 boto inguru jaso zituen, 13 zinegotzi legozkiguke. PPk eta PSE-EEk ez lukete ordezkarririk izango.
Nolanahi ere, gu saiatzen gara haiek nolabaiteko parte hartze bat izan dezaten. Mugak muga, udaleko bizitzaren gaietan eta batzordeetan egoten dira eta hauen jarraipena egiten dute, beren iritzia ekartzeko aukera dute. Baina, ez daukagu udaletxeko lana geldiaraziko lukeen ezer egiteko asmorik, herriak aurrera egin behar du.
Egun, EAJ-EAk 15 zinegotzi ditu. PPk eta PSE-EEk bana dute. Habea plataformak 2027 boto inguru jaso zituen, legez kanpo geratu izan ez balitz 4 zinegotzi legozkioke. EAJ-EAk 5.560 boto inguru jaso zituen, 13 zinegotzi legozkiguke. PPk eta PSE-EEk ez lukete ordezkarririk izango.
Nolanahi ere, gu saiatzen gara haiek nolabaiteko parte hartze bat izan dezaten. Mugak muga, udaleko bizitzaren gaietan eta batzordeetan egoten dira eta hauen jarraipena egiten dute, beren iritzia ekartzeko aukera dute. Baina, ez daukagu udaletxeko lana geldiaraziko lukeen ezer egiteko asmorik, herriak aurrera egin behar du.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Ahoztar Zelaieta
#2
Jenofa Berhokoirigoin
#3
Miel Anjel Elustondo
#4
Karmelo Landa
#5
Juan Aldaz Arregi
Azkenak
2024-04-28
Jenofa Berhokoirigoin
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
2024-04-28
Olaia L. Garaialde
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"
Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]
2024-04-28
Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
2024-04-28
Miel Anjel Elustondo
Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"
25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]
2024-04-28
Urko Apaolaza Avila
Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Eguneraketa berriak daude