Otsagi mundu berrian
Zaraitzu ibaiaren uren lurretan sorturiko herri honek, Otsagik, badu landareen munduan bere txokoa. Egun Ameriketako Estatu Batuek mundu honetan jokatzen duten kolonizatzailearen lan odoltsua Espainiako erreinuak berea izan zuen duela lau bat mende. Gogor jo zen orduan Amerika eta euskaldunak dotore nabarmendu ginen konkistan... Duela urte batzuk AEBetako Mexiko Berriko Acoma hiria bisitatzera joan eta euskaldunak ginela jakin bezain pronto bertako gidariak muturrera bota zigun nola Juan de Oñate batek bere herria kostata bereganatu eta egin zuena: gizon guziei hanka bana moztu eta bederatzi haur esklabo gisa eraman... Euskaldunok Mundu Berri horretan egin ditugunak ez dira hain lotsagarri eta gaitzerdi.
Silvestre Ochagavía Txileko hezkuntza ministroa izan zen 1853 eta 1854 urteetan eta nik behintzat ezagutzen ez ditudan botanikaren aldeko lanen ohoretan landare genero oso bati Ochagavía izena jarri zitzaion. Genero hau bromealiazeoen familiakoa da. Familia honek ezaugarri bitxi bat, bat ez pare bat badu: batetik epifitoak dira -beste landareen gainean bizi ohi dira- eta bestetik Ameriketan bakarrik bizi dira. Epifitoak izaki, sustraiak beste landare eta batez ere zuhaitzen adarren gainean eusteko erabiltzen dituzte eta onil itxurako hostoetan edo bereziki garatutako ile batzuen bitartez hartzen dituzte elikagaiak. Amerikarrak soilik izanagatik mundu osoko etxeak apaintzeko erabiltzen dira eite dotoreak, hostaila ikusgarriak eta lore bikain koloretsuek ikaragarri erakargarriak egiten baitituzte. Otsagiko etxeetan ere baten bat izango da apaingarri...
Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.
Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]
San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.
Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]
Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.
Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]