Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteartea 2025eko maiatzaren 20an
URTE BERRIKO ZENBAKIAK DANTZAN
Munduko eta Europako ekonomiak Estatu Batuetan izandako irailaren 11ko erasoaren ondoren sortu den zalantzazko egoeraren ondorioak jasan beharko badituzte ere, Euskal Herriko ekonomiak 2002. urtean gora egiten jarraituko du, aurreko urteetan baino indar gutxiagorekin izan arren, %2-3. Nolanahi ere hainbat aditu ezkorragoak dira, esaterako Zubizarreta Consultingeko Antton Perez Calleja, eta horien iritziz hazkundea %2tik gorakoa ez da izango. Erreportaje honetan jasotako datuak EAEkoak eta Nafarroakoak dira, Ipar Euskal Herriko daturik ez baitugu. Bi esparru horietako ekonomia Espainiakoa, Frantziakoa eta Europakoa baino gehiago haziko da.
Ikuspegi orokor batetik, AEBen aurkako irailaren 11ko erasoa baino lehenago hasia zegoen ekonomia krisialdia 1982tik izandako larriena da. AEBak, Zubizarretaren esanetan, hiru hiruhileko baino gutxiago iraungo ez duen atzeraldi batean sartu dira. Ekonomiako aurreikuspen guztiak beherantz berregokitu dira. Krisialdi hori larriagoa edo luzeagoa ez gertatzeko guztiz erabakigarriak izango dira ekonomiaren oinarri sendoak (inflazioa, defizit publikoa...) batez ere AEBetan eta Europan, interes tasen jaitsiera, petrolioa merkatzea eta zerga arloko pizgarriak.
EAE-KO ETA NAFARROAKO EKONOMIAK
. EAEko eta Nafarroako gobernuetako erakunde ofizialek diotenez 2002. urterako aurreikusten den hazkundea %3 ingurukoa izango da. Espainiako Gobernuak, aldiz, lehendik zituen aurreikuspenak %3 ingurukoak baziren ere, orain %2,4ra jaitsi ditu. Nolanahi ere, beste iturri batzuk ez daude ados datu horiekin. Horrela, BBVAren Azterketa Zerbitzuak dioenez, Espainiako Estatuaren BPG %1,7 haziko da eta %2,5eko inflazioa izango du, eta Frantziako Estatuan, berriz, BPG %1,6 haziko da eta inflazioa %1,2koa izango da.
Antton Perez Calleja ekonomiako adituak %2tik gora egingo ez duen hazkundea eta %2,5eko inflazioa iragarri ditu. Izan diren gertakarien ondoriozko zuhurtasun jarreraren eraginez kontsumo pribatua pixkanaka gutxitzen joango dela iruditzen zaio aditu honi. Inbertsioak, batez ere ekipo ondasunetan, nabarmen jaitsiko dira enpresa arloko aurreikuspenak erori egin direlako eta gaitasun produktibo soberakinak agertu direlako. Atzerriko sektoreak arazoa arindu baino gehiago larriagotu egingo du. Zentzu horretan, Callejak dioenez, Europako ekonomia datorren 2002ko urtean %1 inguru haziko dela kontuan izanik, ezin da inolako itxaropenik izan barne eskaeraren hutsunea esportazioek beteko dutenik.
Arrazoi horiek Espainiako ekonomiarentzat baliagarriak baldin badira, are baliagarriagoak gertatzen dira euskal ekonomiarentzat, zeren, Zubizarretaren arabera, gure nazioartekotasun maila handiagoagatik eta industriaren pisu handiagoagatik, gure ekonomiak Espainiako Estatuak baino beherakada handiagoa jasan beharko baitu. Eta hori ez zaio harrigarria iruditzen, garai onetan gu besteak baino gehiago hazi baikara (%5etik gora 1999-2000n). Edozein modutara ere, Hego Euskal Herrirako ez da %2tik beherako hazkunderik aurreikusten, eta erakunde ofizialek %3rainokoa aurreikusten dute. Hala ere, aditu guztiak bat datoz zentzu batean, hau da, krisialdi honen aurrean 1993koan baino hobeto prestaturik gaudela. Garai hartan langabezia %25era iritsi zen. Callejak dioenez, gaur egungo euskal enpresek finantza sendotasunean, lehiakortasunean, tamainan, atzerrian duten presentzian eta, zer esanik ez, errentagarritasunean ez dute inolako zerikusirik duela bederatzi urteko enpresekin. Eta, gainera, oinarri makroekonomikoek ere, defizit publikoari edo interes tasari dagokienez, berak dioenez, ez dute garai hartakoen antzik. Euskal aztertzaile honen ustetan, gune ilun bakarra prezioen eta soldaten jokaera izango da, eta horrek eragotziko du okupazio orokorrari eutsi ahal izatea.
Aurrekoa bezalako krisialdia ez izan arren, datorrenari aurre egin beharra dago, eta, Callejaren ustetan, horretarako ezagutzen den estrategia bakarra 1993aren ondoren enpresen indarberritzea ahalbidetu zuen hura da: austeritatea, zorduntzeko neurrizko beldurra, langile kualifikatuen geroz eta erabilera zabalduagoa, kalitatearen aldeko grina, azpikontratazio sistematikoa, ikerketarako joera neurtua eta geroz eta nazioarteratze handiagoa.
Callejak berak, beste hainbat aztertzaile baino ezkorragoa izanik ere, aitortzen du funtsezko estrategiei eutsiz jarraitu behar dela. Dioenez, krisialdiek funtsezko oinarrietara itzultzea eragiten dute beti, baina ezin da ahaztu hau ez dela 93ko krisialdia. Batetik, ez da hura bezain gogorra izango hazkundeari dagokionez eta, bestetik, ez gaitu hura bezain ustekabean eta erreserba gutxirekin harrapatzen. Horrek esan nahi du funtsezko estrategiak ezin direla alde batera utzi epe motzeko eragozpenengatik. Dioenez, estrategia berraztertzeko garaia da, garbiketa egin eta arintzeko, baina, krisialdi eta guzti ere, funtsezkoa denari eusten jarraitu beharra dago: nazioarteratzea, aniztasunean aritzea, bat-egiteak eta abar.
Arrazoi horiek Espainiako ekonomiarentzat baliagarriak baldin badira, are baliagarriagoak gertatzen dira euskal ekonomiarentzat, zeren, Zubizarretaren arabera, gure nazioartekotasun maila handiagoagatik eta industriaren pisu handiagoagatik, gure ekonomiak Espainiako Estatuak baino beherakada handiagoa jasan beharko baitu. Eta hori ez zaio harrigarria iruditzen, garai onetan gu besteak baino gehiago hazi baikara (%5etik gora 1999-2000n). Edozein modutara ere, Hego Euskal Herrirako ez da %2tik beherako hazkunderik aurreikusten, eta erakunde ofizialek %3rainokoa aurreikusten dute. Hala ere, aditu guztiak bat datoz zentzu batean, hau da, krisialdi honen aurrean 1993koan baino hobeto prestaturik gaudela. Garai hartan langabezia %25era iritsi zen. Callejak dioenez, gaur egungo euskal enpresek finantza sendotasunean, lehiakortasunean, tamainan, atzerrian duten presentzian eta, zer esanik ez, errentagarritasunean ez dute inolako zerikusirik duela bederatzi urteko enpresekin. Eta, gainera, oinarri makroekonomikoek ere, defizit publikoari edo interes tasari dagokienez, berak dioenez, ez dute garai hartakoen antzik. Euskal aztertzaile honen ustetan, gune ilun bakarra prezioen eta soldaten jokaera izango da, eta horrek eragotziko du okupazio orokorrari eutsi ahal izatea.
Aurrekoa bezalako krisialdia ez izan arren, datorrenari aurre egin beharra dago, eta, Callejaren ustetan, horretarako ezagutzen den estrategia bakarra 1993aren ondoren enpresen indarberritzea ahalbidetu zuen hura da: austeritatea, zorduntzeko neurrizko beldurra, langile kualifikatuen geroz eta erabilera zabalduagoa, kalitatearen aldeko grina, azpikontratazio sistematikoa, ikerketarako joera neurtua eta geroz eta nazioarteratze handiagoa.
Callejak berak, beste hainbat aztertzaile baino ezkorragoa izanik ere, aitortzen du funtsezko estrategiei eutsiz jarraitu behar dela. Dioenez, krisialdiek funtsezko oinarrietara itzultzea eragiten dute beti, baina ezin da ahaztu hau ez dela 93ko krisialdia. Batetik, ez da hura bezain gogorra izango hazkundeari dagokionez eta, bestetik, ez gaitu hura bezain ustekabean eta erreserba gutxirekin harrapatzen. Horrek esan nahi du funtsezko estrategiak ezin direla alde batera utzi epe motzeko eragozpenengatik. Dioenez, estrategia berraztertzeko garaia da, garbiketa egin eta arintzeko, baina, krisialdi eta guzti ere, funtsezkoa denari eusten jarraitu beharra dago: nazioarteratzea, aniztasunean aritzea, bat-egiteak eta abar.
OCDE: ATZERALDIAREN MAMUA.
Atzeraldiaren mamua dabil lurralde industrializatuenen ingurumarian. Hala esan daiteke, behintzat, Ekonomi Lankidetza eta Garapenerako Erakundeak osatutako azken txostenak (azarokoak) dioena ikusita.
OCDE osatzen duten 29 lurraldeetako ekonomiak 2001eko bigarren seihilekoan hazkunde negatiboa izan zuen, lehen aldikoz azken hogei urteotan. AEBen aurkako irailaren 11ko erasoaren ondoriozko atzerapen hori %0,3koa izan zen, eta, nahiz eta hedapen ahul batekin izan, hasi berria dugun 2002. urtearen lehen erdian zuzenduko da, baldin eta enpresaburu eta kontsumitzaileen konfiantza hondatzen duen gertakari berririk ez badago. Honela dio, behintzat, OCDEk ezagutzera eman duen seihileko txostenean.
AEBen aurkako erasoaren ondorioz OCDEk aurreikuspenen murrizte sakona egin behar izan du. Horrela erakundea osatzen duten lurraldeek %1eko hazkunde kaskarra izango dutela iragarri du, joan den ekitaldiari nahiz datorrenari dagokienez, eta lehendik eginak zituen aurreikuspenen arabera, hurrenez hurren, %1,7koa eta %2,7koa ziren hazkunde portzentaiak.
Gainera, azpimarratzekoa da ekonomi aurreikuspenen txosten hori egin dutenek esan dutenez, beren aurreikuspenak hipotesi baikorretan oinarriturik egin dituztela, hau da, inbertsioa eta kontsumoa gerarazten dituen gaur egungo zalantzazko egoera epe motzean desagertuko dela pentsatuz. OCDEko adituen ustetan, datozen hilabeteetan "bilakaera negatiboa" ere gerta daiteke: kontsumitzaileen eta enpresaburuen konfiantza ahultzea, hirugarren lurralde batzuetako inportazioak murriztea, petrolioaren prezioa igotzea edo truke tasaren aurreikusi ezinezko gorabeherak. Gertakari horietakoren bat edo batzuk gauzatuz gero, OCDEren txostenak dioenaren arabera, "are larriagoa izango litzateke ekonomiaren ahultasuna eta oso zalantzan jarriko luke epe laburrean indarberritze sendo bat lortzeko aukera".
Ondoko taulan OCDEk 2002-2003 urteetarako aurreikusten duen bilakaera ageri da. AEBen, Japoniaren, Eurogunearen eta Europako Batasunaren bilakaera nabarmendu nahi ditugu. AEBei dagokionez 2001eko bigarren seihilekoan, dagoeneko, atzeraldian bete-betean sarturik zegoen, BPG %0,7 doi-doi haziko da 2002. urtean eta, indarberritu eta gero, %3,8 igoko da 2003an. Europako Batasuna %1,7 hazi da 2001ean, %1,5 haziko da 2002. urtean eta hazkunde hori %2,9raino igoko da 2003an.
Espainiako Estatuari dagokionez, berriz, BPG %2,7 hazi zen joan den urtean, eta %2 aurreikusten da 2002rako, OCDEren ustez. Aldiz, Espainiako Gobernuak %3 jotzen du joan den urtekoan, eta %2,9 datorren urterako.
AEBen aurkako erasoaren ondorioz OCDEk aurreikuspenen murrizte sakona egin behar izan du. Horrela erakundea osatzen duten lurraldeek %1eko hazkunde kaskarra izango dutela iragarri du, joan den ekitaldiari nahiz datorrenari dagokienez, eta lehendik eginak zituen aurreikuspenen arabera, hurrenez hurren, %1,7koa eta %2,7koa ziren hazkunde portzentaiak.
Gainera, azpimarratzekoa da ekonomi aurreikuspenen txosten hori egin dutenek esan dutenez, beren aurreikuspenak hipotesi baikorretan oinarriturik egin dituztela, hau da, inbertsioa eta kontsumoa gerarazten dituen gaur egungo zalantzazko egoera epe motzean desagertuko dela pentsatuz. OCDEko adituen ustetan, datozen hilabeteetan "bilakaera negatiboa" ere gerta daiteke: kontsumitzaileen eta enpresaburuen konfiantza ahultzea, hirugarren lurralde batzuetako inportazioak murriztea, petrolioaren prezioa igotzea edo truke tasaren aurreikusi ezinezko gorabeherak. Gertakari horietakoren bat edo batzuk gauzatuz gero, OCDEren txostenak dioenaren arabera, "are larriagoa izango litzateke ekonomiaren ahultasuna eta oso zalantzan jarriko luke epe laburrean indarberritze sendo bat lortzeko aukera".
Ondoko taulan OCDEk 2002-2003 urteetarako aurreikusten duen bilakaera ageri da. AEBen, Japoniaren, Eurogunearen eta Europako Batasunaren bilakaera nabarmendu nahi ditugu. AEBei dagokionez 2001eko bigarren seihilekoan, dagoeneko, atzeraldian bete-betean sarturik zegoen, BPG %0,7 doi-doi haziko da 2002. urtean eta, indarberritu eta gero, %3,8 igoko da 2003an. Europako Batasuna %1,7 hazi da 2001ean, %1,5 haziko da 2002. urtean eta hazkunde hori %2,9raino igoko da 2003an.
Espainiako Estatuari dagokionez, berriz, BPG %2,7 hazi zen joan den urtean, eta %2 aurreikusten da 2002rako, OCDEren ustez. Aldiz, Espainiako Gobernuak %3 jotzen du joan den urtekoan, eta %2,9 datorren urterako.
MERKATARITZA GANBEREN AURREIKUSPENA.
EAEko merkataritza ganberek eta Confebaskeko patronalak urte honetarako %2,4ko hazkunde ekonomikoa iragarri dute; beste zenbait erakunderen iragarpenekin alderatuz altuagoa da portzentaia hau. 2001eko hazkunde ekonomikoa %2,8an kokatuko da. EAEko merkataritza ganberek eta patronalak diotenez, urteko lehen hiruhilekoa mementoko geldialdiaren eraginpean egongo da, baina urteko bigarren hiruhilekoan dute halako berreskuratze txiki bat egongo den itxaropena. Gauzak horrela, uste dute hemengo hazkundea Espainiako ekonomiarena baino altuagoa (%2a baino zerbait altuagoa), Frantziakoarena baino altuagoa ( %2a baino zerbait altuagoa) eta Europako (%1,4a) batazbestekoa baino altuagoa izango dela.
Testuinguru horretan, nahiz eta euskal ekonomiak lana sortzen jarraituko duen, iazko erritmoa jaitsi egingo da 10.000 lanpostu berri iragarriz eta urte amaierako langabezia %7,9an kokatuz. Euskal Herriko hazkunde ekonomikoa barne eskarian oinarrituko da, atzerriko sektorea munduko ekonomiaren ahultasunak mugatuko baitu
Krisialdiaren zioak, ondorioak eta iraupena
Munduko ekonomia krisialdian murgilduta dagoen une honetan, bai agintariak, baita ere jakitunak, beraien iritziak, neurriak eta hausnarketak egiten ari zaizkigu. Krisiari aurre egiteko neurri gisa, hor dago interes-tasen beherakada AEBn eta EBn. Neurri hau aspaldi hasi zen hartzen, hain zuzen, ekonomia hozten hasi bezain agudo; hau da, irailaren 11 baino lehenago hartu zen neurri hau, ea inbertsioak eta kontsumoak gora egiten duten.
Bestetalde, oro har, Barne Produktu Gordinaren hazkunde tasek behera egin dute herrialde askotan; kasu batzuetan, AEBn, adibidez, hiruhilabeteko batean negatiboa izatera heldu da. Baina krisiaren definizio ofiziala betetzen ez denez, ez omen da beraz ekonomia, oraindik, krisian; izan ere, definizio horren arabera, ekonomia krisian dago, gutxienez, bi hiruhilabetekotan, jarraian, hazkunde negatiboa ematen denean. Beste jakitun batzuen arabera, -AEBko National Bureau of Economic Research- badaude beste adierazgarriak krisian gaudela ziurtatzeko eta aipatu definizioa ez da zehatza ezta nahikoa ere. Adibidez, oso esanguratsua da ekoizpen industrialaren hazkunde tasak izan duen beherakada, langabezi tasak gora egin duen bitartean.
EBn ere antzeko adierazgarriak ditugu eta Japoniak, hainbat aldiz hemengo agintariek eredu ekonomiko egokiena bezala jarri diguten lurraldeak, burua ezin altxa aspaldidanik dabilkigu. Espainiako estatuko eta Hego Euskal Herriko adierazgarriak ere ez dira hobeagoak, nahiz EBkoak baino zertxobait hobexeagoak izan.
Oro har, bi alderdi azpimarratu nahi nituzke. Lehena, teoria ekonomikoa ez dela behar bezala landu, teoria batek aurreikuspenak egiteko ez badu balio, teoria horren oinarriak ez daudela oso ondo finkatuak esango bainuke; ondorioz, urtean zehar bi edo hiru aldiz ekonomiaren aurreikuspenak doitu behar izaten dituzte arduradun politikoek. Bigarrena, irailaren 11 baino hilabete batzuk aurretik hasiak ziren krisialdiaren ezaugarriak azaltzen, nahiz NYeko ekintza horren ondoren egoera larriagotu den; ondorioz, enpresek lanpostu murrizketak areagotu egin dituzte. Beraz, honelako ekintzek jende xehearengan uste baino eragin negatiboagoa dute.
Noiz arte iraungo du depresio egoera honek? Esaten denez, hamaikaren bat hilabete iraungo omen du eta 2002ko otsaila-apirila inguruan hobekuntzak nabarmenduko omen dira. Begi-bistakoa denez, azken urte hauetako inbertsio erraldoien ondorioz ekoizpen ahalmena areagotu egin da, eta orain, inbertsio apalagoen bidez, ahalmen hori murrizten den bitartean, ekonomia ez da hasiko suspertzen
EBn ere antzeko adierazgarriak ditugu eta Japoniak, hainbat aldiz hemengo agintariek eredu ekonomiko egokiena bezala jarri diguten lurraldeak, burua ezin altxa aspaldidanik dabilkigu. Espainiako estatuko eta Hego Euskal Herriko adierazgarriak ere ez dira hobeagoak, nahiz EBkoak baino zertxobait hobexeagoak izan.
Oro har, bi alderdi azpimarratu nahi nituzke. Lehena, teoria ekonomikoa ez dela behar bezala landu, teoria batek aurreikuspenak egiteko ez badu balio, teoria horren oinarriak ez daudela oso ondo finkatuak esango bainuke; ondorioz, urtean zehar bi edo hiru aldiz ekonomiaren aurreikuspenak doitu behar izaten dituzte arduradun politikoek. Bigarrena, irailaren 11 baino hilabete batzuk aurretik hasiak ziren krisialdiaren ezaugarriak azaltzen, nahiz NYeko ekintza horren ondoren egoera larriagotu den; ondorioz, enpresek lanpostu murrizketak areagotu egin dituzte. Beraz, honelako ekintzek jende xehearengan uste baino eragin negatiboagoa dute.
Noiz arte iraungo du depresio egoera honek? Esaten denez, hamaikaren bat hilabete iraungo omen du eta 2002ko otsaila-apirila inguruan hobekuntzak nabarmenduko omen dira. Begi-bistakoa denez, azken urte hauetako inbertsio erraldoien ondorioz ekoizpen ahalmena areagotu egin da, eta orain, inbertsio apalagoen bidez, ahalmen hori murrizten den bitartean, ekonomia ez da hasiko suspertzen
Aurten 12 milioi langabe EBn
Atzeraldia ez bada ere, guztiz nabarmena da EBk moteltze eta zalantza egoera bizi duela; oso hazkunde aurreikuspen murritzak egin dizkiote nazioarteko erakunde guztiek. Horrek guztiak ondorio larria izango du gizartean: enplegu sorkuntzaren kalte nabarmena. Lehen aldiz 1997az geroztik, aurten langabeen kopuruak gora egingo du EBn, eta 12 milioiko langabe kopurura iritsiko da, joan den urtean baino milioi erdi bat gehiago.
Eurogunean, langabeen kopurua joan den urteko %8,3tik %8,6ra igoko da, lanpostu berriak sortzeko erritmoa nabarmen kalteturik gertatu delako. Eta, gainera, batez ere Europako lokomotorari ari zaio eragiten, Alemaniari, eta horixe da ezaugarririk esanguratsuena eta larriena. Iaz bere lanpostu sorkuntzaren balantzea hutsean geratu zen, eta aurten %0,3ko atzerapena aurreikusten da, eta Austrian ere gauza bera gertatuko da. Enplegu sorkuntzarako egoera txar horrek Espainian ere bere eragina izango du, eta, neurri apalago batean, Hego Euskal Herrian ere bai, besteak beste, bere hazkundea ere handiagoa izango delako. Eraikuntza eta zerbitzuak izan dira azken urteetan sektorerik dinamikoenak langabeziari aurre egiteko garaian, eta une honetan moteltze nabarmena ari dira sumatzen horien jardueran.
2002ko udazkena eta 2003ko lehen hilabeteen artekoa da, Europako Batzordearen ustez, joera hori alderantzikatu eta hobetzen hasteko garaia. 2002. urtean langabezia tasak behera egingo du berriro: Espainiako Estatuan %12ra eta Eurogunean %8,2ra
2002ko udazkena eta 2003ko lehen hilabeteen artekoa da, Europako Batzordearen ustez, joera hori alderantzikatu eta hobetzen hasteko garaia. 2002. urtean langabezia tasak behera egingo du berriro: Espainiako Estatuan %12ra eta Eurogunean %8,2ra
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Xabier Letona Biteri
#2
Mikel Garcia Idiakez
#3
#4
Asunek
|
Goiuri Alberdi
|
Aintzira Oñederra
Azkenak
2025-05-20
Aiaraldea
Etxegabetzea burutu gabe joan da AMA Desokupa enpresa Amurriotik, “herri erantzunari esker”
Airaldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) jakinarazi duenez, larunbatean hartu zuten itzulera hegazkina desokupazio enpresako kideek.
2025-05-20
Garazi Basterretxea
Pepe Mujica eta Lucia Topolansky
“Bi euskaldunek Peperi eta Lucíari poema bana xuxurlatu nahi diete”
2015eko urtarriletik maiatzera bitartean, 25 urterekin ikasketak amaitu ondoren, Irati Astobieta laguna eta biok Txilen, Argentinan eta Uruguain zehar ibili ginen Kalabazan Ibiltaria proiektuaren barruan. Poesia xuxurlatua tresna poetikoa baliatuz euskal poemak ahotik belarrira... [+]
2025-05-20
ARGIA
Behatokiak uko egin dio “gaztelania sustatzea helburu duten” jardunaldi batzuetan parte hartzeari
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak argudiatu du kontraesanean daudela jardunaldien helburua, hau da, gaztelania bultzatzea, eta euskararen normalizazioa eta biziberritzea. Observatorio Global del Español erakunde antolatzaileari gutunez eman dio erabakiaren berri, eta 2024an... [+]
2025-05-20
Unai Lomana Uribezubia
65.935 etxebizitza turistikoren iragarkiak kentzeko agindu dio Espainiako Gobernuak Airbnb-ri, tartean Euskal Herriko zenbait
Espainiako Gizarte Eskubide eta Kontsumo Sailak enpresari eskatu zion Espainiako Estatu osoan 65.935 etxebizitzaren iragarkiak webgunetik kentzeko, araudia betetzen ez zutela egotzita. Airbnbk helegitea aurkeztu zuen, Madrilgo Auzitegi nagusiak arrazoia eman dio gobernuari,... [+]
2025-05-19
Xabier Letona Biteri
Aroztegiako epaiketaren kronika (lehenbiziko eguna)
Akusazioek izen bat nabarmendu dute lehen saioan: Garbiñe Elizegi
Goiza epel esnatu da Iruñean, eta Nafarroako Justizia Jauregiaren aurrean epela beroa zen, elkartasunaren beroa. Baztandik hurbildutako Aroztegiko Elkartasun Komiteak karpa jarrita zuen auzitegiaren aurrean eta dozenaka pertsonak haien elkartasuna adierazi diete zazpi... [+]
2025-05-19
Unai Lomana Uribezubia
Iheslarien kolektiboko sei kidek Auzitegi Nazionalean deklaratu dute
Bideokonferentzia bidez deklaratu dute Euskal Iheslari Politikoen Kolektibo sei kideak, astelehen goizean. Zitazioetan adierazten zenez, 2013ko gertakarietan oinarrituta ireki dira eginbideak. Sumarioa sekretupean dago.
2025-05-19
Unai Lomana Uribezubia
Sorzabalen epaia oinarri hartuta tortura bidez eraikitako frogak indargabetzeko eskatu du Euskal Herriko Torturatuen Sareak
"Erantzukizun publikoa hartzeko ordua" dela esan du Euskal Herriko Torturatuen Sareak, Auzitegi Nazionalak Iratxe Sorzabal Guardia Zibilak torturatu zuela onartu eta horregatik errugabetu ostean. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio EAEko aitortza eta erreparaziorako... [+]
2025-05-19
ARGIA
Aroztegiako epaiketari jarraipen berezia
Aste osoan ARGIAko kazetari bat dedikazio osoz izango da auzitegi barruan gertatzen denaren berri ematen, baita kanpoan Aroztegiko Elkartasun Komiteak auzipetuen absoluzioa eskatzeko antolatutako egitarau zabala jarraitzen ere. Argia.eus-en aurkituko duzue informazio guztia... [+]
2025-05-19
Bertsozale.eus
Maiatzaren 23an eta 30ean jokatuko dira Nafarroako Bertsolari Txapelketako sailkatze saioak
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
2025-05-19
Unai Lomana Uribezubia
Ezustea Errumanian: Europar Batasunaren aldeko hautagaiak irabazi ditu presidentetzarako hauteskundeak
Bukaresteko alkate Nicusor Dan-ek eskuin muturraren hautagai George Simion garaitu du bigarren itzulian. Danek bozen %55 eskuratu du, Simionek %45. Hala ere, eskuin muturra hazi egin da lehen itzuliarekin alderatuta. Errusiaren "esku hartze" polemikan... [+]
2025-05-19
Eneko Imaz Galparsoro
Gazaren erabateko okupazioari ekin dio Israelek, eta egun bakarrean gutxienez 150 palestinar hil ditu
Maiatzaren hasieran iragarri ostean, Gaza erabat okupatzeko eta hango palestinarrak kanporatzeko plana martxan jarri du Israelgo armadak. Zerrendan jada hasiak dira ofentsibaren ondorioak pairatzen: azken 24 orduetan eginiko erasoetan, Israelek gutxienez 150 palestinar hil ditu... [+]
2025-05-19
ARGIA
Bridgestoneko erregulazio espedienteak Basauriko fabrikako 232 langileren kaleratzea jaso du
Bridgestone Japoniako pneumatikoen multinazionalak Basauriko eta Puente San Migueleko (Kantabria) fabriketan dituen 420 langileri eragingo die CCOO, UGT eta BuB sindikatuek astelehenean sinatuko duten erregulazio espedienteak. Ostiralean egindako bozketan, Basauriko plantan... [+]
2025-05-19
Unai Lomana Uribezubia
Etxegabeen kontrako bi eraso egin dituzte Bilbon eta Lekeition
Larunbat gauean gizon batek Bilboko Zorrotzaurreko pabiloi bat erre zuen, bertan bizi diren etxegabetutako pertsona batzuen kontra egiteko. Lekukoen arabera, 33 urteko gizonak errezelei su eman zien bertan zeuden batzuekin eztabaidatu ondoren. Bestetik, pasa den astean... [+]
2025-05-19
Eneko Imaz Galparsoro
Beste behin, Israelen inguruko polemika nagusitu da Eurovision jaialdian
Lehiaketan parte hartu izan duten 72 artistak iazko edizioa "historiko politizatuena eta desatseginena" izan zela salatu dute, eta aurtengoa ere ez da salbuespena izan. Online botoari esker gertu izan du garaipena Yuval Raphael Israelgo ordezkariak. Polemikaz beteriko... [+]
Eguneraketa berriak daude