POWER TO THE PEOPLE

  • Vietnamgo gerra sarraski bihurtu zela-eta milaka estatubatuar kalera atera zen gerra amaitzeko eskatuz. Herritarrek bat egin zuten gazteek hasitako ekimenekin.

2001eko maiatzaren 27an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Horixe zen, 1971ko udaberrian, Washingtonen bildu ziren milioi erdi iparramerikarren nahia. Vietnamgo herriarena ere izango zen, baina Estatu Batuek bere lurraldera bidalitako indarren bonbak, napalm eta beste jasaten ari zen bitartean, ez zegoen hura adierazteko egoerarik onenean... Dena dela, azkenean bazirudien estatubatuarrak ere ohartzen ari zirela han gertatzen ari zenaz, eta haietatik milioi erdi behin betiko Vietnamgo gerra gelditzea eskatuz inguratu zela Etxe Zurira, han agintean zeudenen "demokrazia" defendatzeagatik beren senide eta lagunak hilik, zauriturik, elbarriturik gertatzeagatik erabat aspertuta. Estatu Batuek Vietnamen aurrera zeramaten gerraren aurkako garrasia ozenagotzen ari zen nonnahi. Haatik, manifestazio hori gerra hura martxan jarri zuen Gobernuaren kokagunean bertan eman zen, eta horrek Vietnamgo txikizioa gelditzearen aldekoei itxaropena berpizten zien."Pakea leen bait leen!" irakur zitekeen ZERUKO ARGIAren lehen orrialdean ere.


VIETKONG-EN IKURRINA WASHINGTONEN

"Bereala, azkar, ezeri itxoin gabe, PAKEA" eskatzen zutela manifestari iparramerikarrek aldarrikatzen zuen gure aldizkariak aldez aurretik. Zeintzuk ote ziren estatubatuar horiek, ordea? Azaltzen zuen hori ere. Dirudienez, "geienak gazte eta gazteen artean, geienak ikasle" ziren manifestariak. Baina protestarien gaztetasunarena oso garrantzitsutzat jo arren, beste puntu bat azpimarratu nahian zebilen artikulu hura sinatzen zuen Y. A. Hauxe: "Pakearen naia bizi-bizia da gaur Iparramerikarren biotzetan; ain zuzen, guda -irabazitako guda- ain maitea izan zuten biotz beroietan sortu da pake giroa". Hortxe baitzegoen gakoa! Aldaketa haren arrazoia, bestalde, nahikoa sinplea zen, Y.A.-k bira-biraka eman bazuen ere: "Gazteei esker, munduko erri indartsuenak gorroto dio gaur erri txiki baten aurka dagian gudari. Gorroto, hainbeste Indotxinar gizarajo il eta gero. Gorroto, erriko miloi- erdi seme galduz gero".
Washingtonera vietkongen bandera eraman zutenek Vietnamen eginiko iraultzaren alde borrokan ari zirenei irabazteko era ikusi izan balute, norberaren senide eta lagunek arrastorik txikiena jasan gabe irabaztekoa esan nahi da, hain bakezale agertuko al ziren estatubatuar haiek beraiek? Nork daki! Erantzuna haizean zebilela abestu ohi zuen garai haietan Bob Dylanek...


ESTATUBATUARREN KONTZIENTZIAKO HARRA

Gauza da, ez dela ordukoa izan Vietnamgo gerraren aurka Estatu Batuetan eginiko manifestazio bakarra, ezta gutxiagorik ere. Baina "1965 garrenean ikasleak, bakarrik gelditu ziran, guda zergatik egiten zan galdetuz. 1968 garrenean, bakarrik gelditu ziran gazteak Ipar Vietnam aldean bonba jasak bukatu zitezen eskatuz" eta "bakarrik, berriz ere 1969 garrenean, amerikar gudariak Indotxinatik alde egin zezatela eskatuz". Haatik, "orain ez dira bakarrik. Orain, zaar eta gazte bat datoz: Vietnamen zauritu ta elbarrituak, amak, langilleak, sindikatoak, ibilli dira kaletan pake eske. Inkestak diotenez, euneko 73 Iparramerikarrek Vietnamdik leen bait leen alde egin dezatela eskatzen dute".
Ez zen nolanahiko aldea! Eta Washingtongo manifestazioa espiritu berri horren isla izan zen, antza denez: "Edozein eratan jantzitako gazte pilla. Oitura zaarrei batere jaramonik egiten ez dien gazteria. 'Bizi egin bear degu, ez il!' -zioten-. Poliki poliki, 'Etxe Zuriaren' aurrean dagoen belardira iristean, kontuz, loreak zapaldu gabe, eseri ziran. Polizia gutxi, eta zegoena, geldi. Komonetara sartzeko ere, patxaran lotu zan bakoitza bere txandari; zaarrei lekua egiten zieten eser zitezen. Ikurriña ere, ez makillaren gorenean, erdi-aldean baizik, zeramaten". Eta hori, "urte t'erdi leenago, Washington-en ildakorik ere izan" zela, eta "guda giroa sortu" zela. Orain berriz "pake-erri bat zan". Hori bai, "pake-erri tristea, agintarien itz ederrez aspertua. Erriak egingo zuala pakea zioten: 'Power to the people', au da, 'aalmena erriari'". Baita vietkong herriari ere.

BA DATOZ GUTARRAK
Larresoro, 1971-V-16
Erdi txantxetan, erdi zinez, oihu hori entzun ohi zen gure artean. Gaur ez da entzuten, nik uste. Baina zegokion izpiritu-jarrera ez da gure artean hil; aitzitik, bizi-bizirik dirauela esango nuke. "Ba datoz gutarrak!". Alegia: gu hemen gaude begira, geure biziera normala patxara egiten, geure buruak nahaspilatik ongi babesturik; eta ba datoz horiek, gure arazoez arduratzen diren "gutar" horiek beraz (kanpotik etorri beharrak, bestalde); eta, kanpo urrun misteriozko horietatik heldu, gure gaitzak sendatzera datoz. Erdibiketa ezin larriago honi zeharo amaia ematea ezina izanik ere, guztiz etsi beharrik ez dago, eta ikuskera kaltegarri horren erroak ahalean erauzten saiatu behar dugu. Katalanek erauzi dituzten bezala. Ze "gutarrak" geu gara; zu eta biok, eta "gutarrak" ere zuk eta nik biok ongi ezagutzen ditugun lankide hauek eta haiek. (...) Honela esan beharko litzake, beraz: "Ba gatoz Gutarrak", geure burua, etorriko den mordo horren barnean emanez. Ez bait datoz inolako kanpoaldetik gauzari "buelta" emango diotenak. Eta hau esate hutsa ez litzake aski izango: sinetsi ere egin behar dugu, horrela bait da egia. Geu bait gara "gutarrak" egiazki (...).

BASERRI-AZTERKETA
Gaztañaga'k, 1971-V-16
Betor zorionean, betor azkar Lekuona'tar Andoni'k aditzera eman-berria duan baserri-azterketa ori! Ba zan garaia! Bi eratako jardunak ezagutzen ditugu eta bietatik asko. Batetik, gure baserriaren goraltzak: euskaltasunaren iturri dala, euskeraren gordaillu dala... e.a. Ori ukatu gabe, baiña aitortu bear egi oien inguruan beste bitxikerizko itz aizetsu ugari esan dirala. Bestetik, berriz, baserriaren egoera guziz illun eta beltz margozten duten jardun negartiak ere ugari entzun izan ditugu eta irakurri. Asko-askotan, ordea, itzezko zarata utsak. Eta orra oraingoan Lekuona'ren asmoak, ez irripar eta ez negar-malko, jator bezain egoki baserriari begira. (...) Baserriaren ondoeza sendatuko balin badute, sustraietara jo bear aurrena. Eta bide ortan barrena dijoa "Baserri-azterketa". (...) Dei bat egingo nieke, bada, baserritarrei. Uste osoa izan dezatela Lekuona'ren eta bere laguntzailleen asmoetan. Piatu ditezela, arren, "Baserri-azterketa" orren eratzailleekin, ez bait dijoaz azpikeriz, ez dijoaz diru-billa (...).


Azkenak
Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Fusilatutako bi pertsonaren gorpuzkiak atera dituzte Muniainen

Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]


2025-08-04 | Gedar
“Sinpatiaren Festak” Lizarran: erasoak Bajadika alternatiboari

Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Eguneraketa berriak daude