ZUBITIK ZINTZILIK
- Ezkerralde langile eta eskuinalde burgesaren artean, edo berauek lotuz, Portugalete dugu, bien arteko nahasketa atsegin eta kontzentratua, eta, batez ere, Bizkaia zubia ala zubi esekia deiturikoa, Bizkaiako sinboloetako bat.
"Portu" (ingurukoen artean hala izendatua baita) kasu bitxia da, batetik hiru kilometro karratutan 50.000 pertsonatik gora bizitzeak, imajina dezakezuenez, herrian sekulako giro eta animazioa sortzen dituelako eta bestetik, nahiz eta Ezkerraldean kokatu, beti langile baino burges kutsu handiagoa izan duelako.
Gaur egun, Portugaletek pozik eskaintzen ditu bere alde zahar gogoragarria, Nerbioi ondoko pasealeku polita, eta batez ere, honen gaineko Bizkaia edota zubi esekia, Bizkaia osoko ziluetarik ezagunenetarikoa eta portugaletetarrak harrotzeko arrazoi nagusia.
Laburpen historikoa
Bitartean, itsasadarraren ondoko gotorleku gisa sortutako hiria merkataritza eta industrian murgiltzen hasten da, XVI. mendean gaur arte iraun duen garapen ekonomiko eta demografikoa hasiz. Hirugarren Karlistadan (1871-75) setioa eta hiria hartzea jasan ondoren, hortik aurrera bere modernizazioa azeleratu egin zen, trenbidea, zubi ospetsua eta abar inauguratuz.
Urte horietan Portugalete modan jarri zen burgesiaren baitan, hondartzak eta bainuetxearengatik batik bat, eta gaur berau edertzen duten eraikinetako asko egin ziren. Mende honen bigarren erdian berriz, ondoko guneetako industrializazioak eraginda, hiriak sekulako hazkunde demografikoa izan du, Euskal Herriko "Hong-Kong txikia" dei genezakeena bihurtzeraino.
Ikustekoak
Erdigunerantz, aldiz, Txurruka kaia hasten da, portuko lanak zuzendu zituen injeniariaren omenez. Bere gainean XIX-XX. mendeko etxe burges ederrak altxatzen dira. Halere, bertatik paseatzen hasi aurretik eskuinean dugun Areilza Doktorearen parkean sartu gaitezke.
Txurruka kaiaren erdian hiri honetako sinboloa hasten da, itsasadarra zeharkatzen duen Bizkaia zubi ospetsua. 1893an eraikia, munduan bere moduko lehenengoa izan zen, hots, bi mutur dituen zintzilikako lehen zubia, (gaur egun bederatzi daude soilik), itsasontzi handiak pasatu beharrak ez baitzuen zubi arrunta egiteko aukerarik uzten. Burdinazko eraikin harrigarri honek ibaiaren zabalerak dituen 160 metroak lotzeko sistemarik erabiliena izaten jarraitzen du, eta bere interesagatik, Gizateriaren Ondaregai izendatu dute.
Zubia igaro eta laster Orubearen plaza ederrera iritsiko gara, herriaren erdigunea markatzen duen zabalgunera.
Plazan bertan, estilo nahasketa nabaria erakusten duen mende hasierako Musika kiosko ikusgarria dago. Plazaren erdi-erdian, berriz, Victor Txabarriri eskainitako monumentua dago, XIX. mende amaierako euskal ekonomia eta politikagintzan eragin handia izan zuen portugaletetarraren oroimenean.
Enparantza edertzen laguntzen duten beste bi eraikinak 1884ko udaletxe barroko-neoklasikoa (arkupeduna eta tonu urdinetan margotua dagoenez oso ikusgarria), eta estilo kolonialeko (beste batzuentzat neoklasikoa) hotela dira. Azken hau Bizkaiko mende hasierako aristokraziaren topagune zen. Azkenik, udaletxearen alboan, Santa Maria eta Salcedo kaleen kantoian, Portugaleteko urrezko garaiko beste eraikin ikusgarri pare bat ikusiko dugu, plaza ederrari amaiera ezinhobea emanez.
Salcedotik jarraitu eta Iturrizar kalean ezkerrera joz Santa Clara komentura iritsiko gara. Bertan Errenazimentuko plateresko estiloko kanpandorrea azpimarra dezakegu. Herriko beste tenplu erlijioso nagusira joateko, aldiz, bide beretik itzultzea eta Santa Maria kale aldapatsua igotzea gomendatzen dizuegu, horrela "Portu"ko kalerik girotsuenetarikoa ezagutuko duzue-eta. Kale honetan bertan, lehenbizi topatuko duzuena Salazar dorretxea izango da, 1379. urtean egina eta 1934an berreraikia izan zena.
Itsasadarra behatzeko begiratoki aparta osatzen duen inguru honetan antzinako harresien zatitxo bat ere ikusiko duzue, erdi puntuko arku bat eta guzti. Ondoan dagoen Santa Maria basilika hiriko eraikin historikorik garrantzitsuena da. Gotiko-Errenazimenduko estilokoa, gurutze latindarrean hiru nabe ditu. Barruan zutabeak, triforioa, gurutzeriako sabaia eta erretaula nagusia nabarmentzen dira. Azkenik, bisitaldia La Canilla pasealekuan buka dezakegu, lau urtaroak irudikatzen dituzten estatuen inguruan.
Turismo Bulegoa:
Udaletxea:
Udaltzaingoa:
Anbulategiak: <
General Castaños 34. 94- 483 66 02.
Gurutze Gorria: Geltoki z/g. 94- 462 83 97.
Botikak:
- Sarria- General Castaños 20. 94- 496 21 26.
Bankuak:
- BBVA eta BBK- General Castaños.
Kotxe-tailerrak:
- Taller La Estrella- Axular 1. 94- 495 68 30.
Jatorduan:
- Nervión Jatetxea- Maria Diaz de Haro 7.
- Baserri Amaike Erretegia- Jose Zaldua 31
- Unai Bar-Jatetxea- Gipuzkoa 12.
Lo egiteko:
- Pensión La Guía- Virgen de la Guía 4. 94- 483 75 30.
Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]
EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.
Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.
Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.
Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.
Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.
Heriotzak Eduardo du izena
- Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
- Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
- Noiz: Maiatzaren 23an.
-------------------------------------------------------------
Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]
Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]
Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]
AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]
Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]
Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.
Ostegun goizean hil da langilea, Bilboko José María Ugarteburu kalean. Astelehenean bi langile hil ziren, Andosillan (Nafarroa) eta Atxondon (Bizkaia), eta asteartean beste bat Amurrion (Araba).
Dozenaka lagun elkartu dira gaur arratsaldean Aiaraldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) Tubos Reunidoseko lan heriotza salatzeko deitutako mobilizazioan. Laneko heriotzen "odolustea" salatu eta egoera ez normalizatzeko deia luzatu dute.
Maiatzaren amaiera eta ekainaren hasiera artean Gora Herriak jaialdia antolatu du Bixi Bixi elkarteak, zortzigarren urtez, Pasai Donibanen. Aurreko urteetan jatorrizko hainbat herriren errealitatea ezagutzera eman ondoren, aurtengo jaialdiak Ameriketako edo "Abya... [+]