PP ETA EAJ-EA BLOKEETAKO ATE, PSE, EH ETA EB BALIZKO GILTZAK
- Badator eguna, eta erabaki beharra. Maiatzaren 12a garrantzitsua izango da, baita EAEtik harat ere, baina 13an egunak berriz argituko du, loguraz bada ere. Blokeen arteko lehiak hor dirau, eta blokeen baitakoak ere bai, batez ere abertzaleen artean.
Edozein modutan, apurka gauzatu beharrekoa zen errealitate batek indarra hartu du kanpainak aurrera egin ahala, PP eta PSE-EEren arteko lehiak. Indar estatalista bien artean elkarri gogor ez erasotzeko halako itaun bat zegoen, alderdi biek ETAren aurka sinatutako akordioaren itzalpean ulertu beharrekoa. Mezu nagusia "aldaketa"ren inguruan zentratu behar zen, abertzaleak Lakuan ordezkatzearen gainean. Hala izan da eta hala izaten jarraitzen du, baina PSOEk badaki jokaldi horretan buru-belarri arituz gero, orain arte eskaini duen PPrekiko menpekotasun irudia handituko dela. Zer egin, beraz? Buruzagi batzuen aldetik -Madrildik datozen Jose Luis Rodriguez Zapatero idazkari nagusia eta besteren batzuen aldetik- popularrei ziria sartu. Zerekin? Popularrengandik gehien aldendu ditzakeen mezuarekin eta, aldi berean, haientzako mingarriena dena: EAJrekiko balizko gobernu bati ateak zabaltzea, hori bai, jeltzaleei aukera hori oso garesti salduz. Mezu horrekin zentratuago azaldu da PSE-EE nahiz eta barne tirabira batzuk ere ekarri dizkion. Rosa Diez buruzagi sozialistak Espainiako telebista bateko elkarrizketa batean PP-PSE koalizioaren aldeko apustu tinkoa egiten zuen bitartean, Zapateroren prentsa arduradunak harriduraz galdetzen zuen ea nola den posible Rosa Diez telebistan horrenbeste ateratzea. Hala gertatu zela diote kronikek.
Halakorik gertatuz gero, PPren gehiengo osoak Espainian izan dezakeen erreakzioa edonor kikiltzeko modukoa izan daiteke. Sozialisten hipotesien artean hor izango da, dena den, eta gainera beren azken hogei urteetako kultura politikoaren osagaia ere bada jeltzaleekiko aliantzarena. Ez da aukera samurra jeltzale eta sozialisten aliantzarena, baina egon hor dago, jeltzaleen amets eremuan.
Eta EAk, zer egingo luke? ETAren su-etenaren aurreko legealdian EAJ, PSE eta EAk osatzen zuten Jaurlaritza, baina EAko zuzendaritzak orain arte adierazitakoaren arabera sozialistek asko aldatu beharko lukete beraiek halako jokalditan sartzeko. Sabin Intxaurraga Justizia Kontseilariak, esate baterako, EAJ eta EAren gobernu akordioan ez dela halakorik aurreikusten aipatu izan du, eta gertatzekotan EAk herrigintza oposiziotik egin beharko lukeela. Bestetik, zerrendetan parlamentarigai izateko aukeratik baztertua, Gipuzkoan nagusi den EAko sektore kritikoak ez dirudi hiruko gobernuaren aukera horretatik kanpo geratzea atsegin handiz hartuko lukeenik.
EHren egoera askoz korapilatsuagoa da, Aralar Ildoarekin izandako ika-mikak agerian utzi zuen moduan. Ezker abertzalearen beste banaketa bat saihestu da oraingoz, baina hauteskundeen biharamunean Aste Santu aurreko jokaldiaren errepikaldia ikus dezakegu, EHk hartzen duen erabakiaren arabera. Aralar eta EHko zuzendaritzaren arteko desberdintasunak EAJ-EAko lehendakarigai bat sostengatzea baino askoz sakonagoak dira, baina hori izan daiteke banaketaren sua piztu dezakeen txinparta. Aralarrek %9ko ordezkaritza lortu du Batasuna prozesuaren barruan, baina inozoenak ere badaki bere planteamenduek sostengu askoz zabalagoa izan dezaketela ezker abertzalearen esparru soziologiko zabalean. Bestela arazoa ez litzateke horren burrunbaratsua eta akaso 'garbitua' legoke.
Beherakada handia aurreikusten zaio EHri, baina EHk horrenbestekoa ez izatean jarri du bere konfiantza. Beherakada ez handiegiak ez dirudi berebiziko eraginik izango lukeenik egungo soberanismo moldearen estrategian. Bederatzi eserleku edo hortik beherako emaitza izateak "pandorako kutxa" irekiko luke seguruenik. Gehiengo abertzalearen giltza, dena den, bere esku dago.
Jeltzaleak, popularrak eta sozialistak dira kanpaina zirrikiturik gabe eramaten ari direnak, nahiz eta sozialisten buruzagien artean ika-mikaren bat izan den. Hauen benetako koska, beti ere emaitzen arabera, hauteskunde biharamunean etor daiteke, gobernua norekin osatu erabakitzerakoan.
Gobernu autoritario baten botereak ematen dien segurtasunarekin, popularrek harria bezain trinko azaltzen dute euren burua. Gehiengo osoa, alderdi izaera eta iragan nahiko hurbil baten oinordekotza zenbaiten ondorioak.
Bukatu den legealdi honetan jeltzaleek zenbaitetan eskaini duten banaketa irudiak -komunikabide espainiarrek anplifikatua- plaust egin du kanpainan sartzeaz bat. Ibarretxe lehendakariak apaiz onarena egin du eta -gutxi agertu arren- espainiar agintaritzari zaunka egitea Xabier Arzalluzi egokitu zaio. Buruzagi jeltzale desberdinen artean gisa horretara banatu dituzte rolak. Esparru zabalenetara iristeko modu eraginkorra eta jeltzaleek ondo menperatzen dutena.
Kanpainak aurrera jarraitzen du eta azken hogei urteetako EAEko hauteskunde garrantzitsuenak ei diren hauen galdera esanguratsuenak airean dira. Erantzunetako batzuk 13ko gauean hasiko dira azaleratzen, beste batzuek denbora luzeagoa beharko dute.
Ricardo Montoro CISeko lehendakariak Espainiako aldizkari batean esandakoaren arabera, "Euskal Herrian populazioa mehatxuan bizi da", eta hori gertatzen denean datuak interpretatzeko behar den intuizioa korapilatu egiten da eta errealitatearen ezagutzara hurbiltzea gaitzagoa da.
Beste aditu askoren arabera, ordea, egiazkoa da herritarrek gero eta gutxiago erantzuten dutela, baina edozein lekutan eta edozein gairi buruz. Arrazoiak ugari izan daitezke: azken hamarkadetako arlo guztietako inkesten ugaltze geraezina eta intimitatea gordetzea leudeke nagusienen artean, eta horiei tokian tokiako testuinguruaren presioa gehitu beharko litzaieke. Jose Valencia EHUko irakaslearen ustez, argi ibili behar da ondorio azkarregiak ateratzearekin: "Gizartearen zati batek inkestarien aurrean izan duen isiltasuna hor egon da beti. Inkestetan hori nola islatzen den metodologia arazoa ere izan daiteke. Orain beldurragatik erantzuten ez dutela esaten dutenak, lehen botoa nori eman ez zekitela edo erabakitzeke zutela esaten zutenak izan daitezke".
Arrazoi oso sakonak egon daitezke ez erantzutearen atzean, edo oso sinpleak, zenbait adituren arabera inkestatzaile emakumezko gaztearen aurrean, gizonezko gaztearen aurrean baino samurrago erantzuten baita, adibidez.
Frantzian ere beste horrenbeste gertatzen da eta berdin EEBBetan. 1990etik 1995era, adibidez, erantzun gabekoak %15 hazi ziren EEBBetan. Herrialde bereko lehendakaritzarako azken hauteskundeetan, estatistikaren kontrol erakunde batek (Statistical Assessment Service) telefonoz egindako galdeketetan, %60-%80k ez zuen erantzuten.
Edozein modutan, bere egunean (martxoan) albiste izan zena ahaztua dago jadanik eta gaur egun nekez jartzen da zalantzan inkesten sinesgarritasuna (lehen herenak ez zuela erantzuten azpimarratzen bazen ere). Aditu batzuen ustez, dena den, ez erantzutea ez da arazo, zuzenketa estatistikoak estaltzen baitu laginean horrek sortzen duen akatsa.
Saltsa hor da aspaldi, eta akaso gune berezituetan gaia jorratzen bada ere, arazo honek ez du oihartzun handirik izan komunikabide handienetan.
Instituzioetatik, Eusko Jaurlaritzak bi inkesta egin ditu orain arte: iazko abenduan eta apirilean. Euskal Herriko Unibertsitateak ere beste bi atera ditu, bata uztailean eta bestea abenduan; eta CISek (Espainiako Ikerketa Soziologikoen Zentrua) bat, martxoan. Gainerakoak medio pribatuek egin dituzte, egunkariek, irratiek, horietako gehienak Espainiako medio handienenak. Egiten diren beste batzuk pribatuak dira, gehientsuenetan alderdi handienek bideratutakoak.
Hamar inkesta aztertuta (Eusko Jaurlaritza bi, EHU beste bi, CIS , Correo Taldea, "El Periodico", "ABC", Tele 5, eta SER irrati katea), emaitzak bat datoz zenbait ondoriotan. Ez da gehiengo osorik izango (38 boto) eta EAJ-EA koalizioa izango da garailea. EAJ-EA eta PP-PSOEren arteko blokeen arteko lehian estatalistak aurretik dabiltza inkesta denetan, gehienetan hiruzpalau eserlekuen abantailarekin. EH 10-11 eserlekura jaitsiko da (14tik) eta Ezker Batuak 3 lortuko ditu.
Desberdintasunak EAJ-EA eta PSE-PP blokeen arteko eskainu kopuruetan dira. Gutxienean 26 parlamentario lortuko lituzke EAJk (EHUko iazko uztailekoan) eta gehien 33 ("El Periodico"renean). Bloke espainolistari dagokionez, gutxienez 31 eserleku eta gehienez 36, gehiengo osotik oso gertu. PSE-EEk enkargatutako beste inkesta bat, halaber, bat ei dator Eusko Jaurlaritzako apirileko inkestarekin: bloke espainolista gehiengo osotik oso gertu izango da eta jeltzale eta EAtarrak 27 eta 29 eserleku artean geratuko.
Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]
Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.
Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.
Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.
Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.
Heriotzak Eduardo du izena
- Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
- Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
- Noiz: Maiatzaren 23an.
-------------------------------------------------------------
Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]
Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]
Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]
AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]
Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]
Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.
Ostegun goizean hil da langilea, Bilboko José María Ugarteburu kalean. Astelehenean bi langile hil ziren, Andosillan (Nafarroa) eta Atxondon (Bizkaia), eta asteartean beste bat Amurrion (Araba).
Dozenaka lagun elkartu dira gaur arratsaldean Aiaraldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) Tubos Reunidoseko lan heriotza salatzeko deitutako mobilizazioan. Laneko heriotzen "odolustea" salatu eta egoera ez normalizatzeko deia luzatu dute.
Maiatzaren amaiera eta ekainaren hasiera artean Gora Herriak jaialdia antolatu du Bixi Bixi elkarteak, zortzigarren urtez, Pasai Donibanen. Aurreko urteetan jatorrizko hainbat herriren errealitatea ezagutzera eman ondoren, aurtengo jaialdiak Ameriketako edo "Abya... [+]
Jaurlaritzak Valogreene enpresari ingurumen baimena eman izanari helegitea aurkeztu zioten Bergarako Udalak, Ekologistak Martxan taldeak eta Bergarako bi bizilagunek 2022ko apirilean. Udalak azpimarratu du auzitegiak arrazoia eman diola, ebatzi baitu Jaurlaritzak hartu... [+]