"ARKALAZ", ZAHAR ETA GAZTEEN ARTEKO IDATZIZKO ZUBIA

  • Amorebieta-Etxanoko herritarrek euskara hutsezko Zorrontzako Euskara Alkartearen eskutik "Arkalaz" herri aldizkaria jaso dute berriki. Egunotan, otsaileko bigarren alea prestatzen dabiltza eta, gesu batean, kalean izanen da zornotzar ororen gozagarri.

2001eko otsailaren 25ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Amorebieta-Etxano (Bizkaia) herriko lau gaztek Zorrontzako Euskara Alkartea sortu eta "Arkalaz" herri aldizkaria plazaratu dute, herriko euskara normalizatze eta haren erabilera sustatze aldera. Hilabetekari eratu berri honen bidez, sortzaileek zornotzarrei Amorebieta-Etxanoko euskara egunero edonon erabiltzeko balekoa dela helarazi nahi diete; eta, halaber, orain arte, arrazoi bat edo besteren aitzakian, euskara irakurle izan ez dena, irakurle bihurtu. Bestenaz, Euskal Herriko berein herri euskaldunetan jazo den legez, aiton-amona eta ilobek ez dute elkar erraz ulertzen -herri hizkera eta euskara batuaren arteko aldea izaki-, eta ondorioz, gai horretan aditu diren zenbait soziologoren aburuz, arazo horrek norberaren euskararekiko konfiantza galera ekar lezake, baita guraso eta seme-alaben arteko hizkuntza loturaren etena ere. Horixe berori herrian gertatu izanak zer edo zer egitera bultzatu zituen, eta, halaxe, lan egiteko ordua zela erabaki zuten. Azkenean, hara-hona ibili eta aldizkariaren proiektua ondo erregosi ostean, euskara eta kultura ardatz duen "Arkalaz" (elkarrekin, euskara batuan) hilabetekaria argitaratu dute, euskara batuaren eta herri hizkeraren arteko zubi lana egin eta herritarren kontzientzia astintzeko xedez. Euskara elkarteko eta "Arkalaz" aldizkariko zuzendari den Karmele Aurtenetxe andreak dioskunez, "sasoiko jendeak ez du batuaz idatzitako egunkari edo aldizkari bat irakurtzen, ulertzen ez duelako. Eta horrexegatik guk euskara ulerterraza erabili gura genuen, edonork ulertzeko modukoa. Lehengo batean, adibidez, sasoiko gizon bat gugana hurbildu eta zera esan zigun: 'ez dago aldizkarian letra bat bera ere irakurri ez dudana'".
Amorebieta-Etxano herria Durangaldean lekutua dago eta artean, zonalde honetan bertan, Durangoko Berbaro euskara elkarteak sona handiko "Eras" aldizkaria argitaratzen zuen. Amorebieta-Etxano herrian bestalde, bada lehendik gaztelaniaz idatziriko beste aldizkari bat ere. Hartara, "Arkalaz"ekoek gomendio eta aholkuak hurretik jaso dituzten arren, aldizkari berri bat sortzea ez da inondik ere egiteko makala, norbera non sartzen den kargu hartu aitzin, afera askori (diru laguntzak, lokala, publizitatea, baliabide teknikoak eta abar) aurre egin behar baitzaio. Edozelan ere, egitasmoa gauzatu da eta aldizkariak, oraingoz informazio lokala izango du abiapuntu; inguruko berriak nahiz bizilagunen bizimodu, ohitura eta iritziak gailenduko direlarik. Lehenengo alean, hainbat gai aztertu dute: herriko Zubietxe iturriari buruz Maite Ingunzak izkiriatu duen azterketa historikoa, edota herrian arras ezaguna den Daniel Lauzirika jaunari beren beregi eginiko elkarrizketa, besteak beste. Laster banatuko duten bigarren alean, ostera, azpimarratzekoak dira herriko seme den Mikel Urdangarin kantari entzutetsuari egiten dioten elkarrizketa, edota, Amorebieta-Etxanon bertan, ikusizko antzerkigintza lantzeko helburuarekin sortu zen Markeliñe antzerki taldeari buruzko erreportajea. Bidenabar, aipa dezagun aldizkariak hamar atal edo sail dituela xeheki: Zornotza Atzo, herriko historiaz mintzo dena; Zornotzan Zer, herriko berriak aztergai dituena; Elkarrizketa; Zer Dinozu?, herriko elkarteen esku dagoen atala; Bertotik&Kanpotik, herritarren iritzia jasotzen duen atala; Ikastetxeak, gai bat edo beste jorratzeko herriko ikastetxeek euren esku duten atala; Gutunak; Komikia; Inkesta; eta Agenda. Atal hauek behin-behinekoak dira, aurrerantzean atalen bat gehi edota ken baitaiteke. Urtarrileko lehen zenbakitik, orotara, 3.500 ale argitaratu eta herritarren artean banatu dira, irakurketaren trukean. Dohain. Guztia lortzeko, Eusko Jaurlaritzatik eta Amorebieta-Etxanoko udaletik jaso du laguntza euskara elkarteak. Maketazio lanetan Graficas Lizaso-ren laguntza izan du. Eta aldizkaria egiteko, Zornotzako Koralak utzi dio lokala.


AURRERA BEGIRA.

Orain artekoa herritarren kontzientzia harrotzeko grinak eta herriko euskarari dioten maitasunak eraginda izan bada ere, geroak bide bertsua edo hobea izan beza gura dute. Halaz, kolaboratzaile bila hasi dira herrian nahiz inguruetan, eta dagoeneko, kazetaritza ikasten diharduten zenbait ikasle hurreratu zaizkie. Alabaina, "Arkalaz" hilabetekariaren etorkizuna irmo errotzeko, lehen-lehenik tresneria informatiko egokia erosi behar dutela adierazi digute, orain arte euren etxeetan dutenaz baliatu baitira. Eta, ondoren, aldizkaria finantzatzeko nahitaezko diren iragarkiak lortu. Mikel Ingunza Diseinu eta Publizitate arduradunak zera adierazi du: "ez dugu inondik ere aldizkaria iragarkiz bete gura, nahiz eta horrelakoak gure inguruan ikusten diren. Dena dela, guk argitaratzen dugun aldizkaria bere horretan mantentzeko hamar-hamabi iragarki behar-beharrezkoak direla uste dugu".


Azkenak
Ez hil, faborez

HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3

Data: 2025eko ekainaren 14a.

--------------------------------------------------------

[+]


EAEko herritarren %58k mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu du 2024an

EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.


2025-06-25 | Hala Bedi
Gasteizko lorezainek grebarako eskubidea aldarrikatu dute hiriko hainbat iturri berdez tindatuz

ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]


2025-06-25 | Rafael Poch | CTXT
Mendebaldea bere mundu-gerra eskalatzen ari da

Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]


2025-06-25 | Xiberoko Botza
Ikusgarrietako intermitenteek lana mentx düe

Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]


Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek

Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]


Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k

Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.


Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute

Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]


2025-06-24 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du

Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]


Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik

Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


NATOtik ukatu egin dute Sánchezek iragarritako gastu militarraren salbuespena

Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.


Trumpek Israel eta Iran arteko su-etena iragarri du eta ordu gutxira zalantzan dago jada

Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]


Eguneraketa berriak daude