ESPAINIA SAKONA NEW YORKERA ERAMAN ZUEN GIZONA
- A. M. Huntington-ek pintura espainiarreko ale mordoa bildu zuen New Yorkeko Hispanic Society of America-n, XX. mendeko lehen erdian. Gezurra badirudi ere, obra horiek ez dira Espainiako Estatuan ikusgai egon orain arte. Egunotan Bilbon dira horietako batzuk.
1904an Hispanic Society sortu zenetik eta hurrengo hiru hamarkadatan Huntingtonek helburu nagusi batekin bildu zituen artelanak: berak maite zuen Espainiaren erakusleak estatubatuarrei eramatea. Nekazari zonalde lehorretan topa zitekeen Espainia autentikoa bere ustez -98ko belaunaldikoentzat bezalaxe- eta esentzia hori islatzen zuten margolariak zituen gogoko. Zuloaga eibartarrari zera idatzi zion behin: "Niretzat zu zara Espainia, hiltzen ari den Espainia zahar hori salbatuko duzulako".
Kulturalki eta ekonomikoki familia probilegiatu batean hazia, 1882an Londresen, hamar urte besterik ez zituela, erosi zituen bere lehen piezak -txanpon hispaniko batzuk- eta bi urte beranduago, zurezko kaxekin eta aldizkarietatik moztutako koadroen erreprodukzioekin bere lehen museoa osatu zuen. Hemeretzi urterekin erabaki zuen "museo espainiar" bat egitea. Hiru urte beranduago, 1892an bisitatu zuen lehen aldiz Espainia eta aurretik hartutako erabakiak indar gehiago hartu zuen orduan. "Nik Espainia den bezalakoa ezagutu nahi dut eta museo batean islatuta utzi" idatzi zion amari. Bizi guztian mantenduko zuen printzipio bat ere orduan ezarri zuen: artelan espainiarrak lortuko zituen, baina Espainiako mugetatik kanpoko iturrien bitartez. Ez zion Espainiari bere ondare artistikoa ukatu nahi.
-Picasso, Rusiñol...- muzin eginez, horrelakoek ez baitzuten bere interesik pizten. Horregatik atzera ere jo zuen eta XIX. mendeko lan ugari bildu zuen XX. mendeko lehen hamarkadatan. Goya, Domingo y Marqués, Raimundo de Madrazo edo Salaren lanak, Beruete, Viladrich, Graner, Ricardo de Madrazo, Casas, Alvarez de Sotomayor, Lopez Mezquita edo Zubiaurre bizkaitarraren lan berriagoekin batera bildu zituen. Sorolla eta Zuloagarekin zuen harreman estuak ere emaitzak ematen jarraitu zuen.
Archer M. Huntington 1955ean hil zen, baina handik aurrera berak hasitako bildumak hazten jarraitu zuen, donazioei esker batez ere.
Modu honetan, eta BBVAko erakusketan ikus daitekeen moduan, Huntingtonen bildumak Espainia tradizional eta sakonena zuen gai nagusitzat. Toreroak, mantilak, erlijioa, ohiturak... dira ikusgai mihisetan. Erretratuak ere ugariak eta bikainak dira Bilboko erakusketako aleen artean bederen, eta, nola ez, pertsonaia espainiar tipikoak -eta topikoak- dira erretratatuak.
Fiskalak eta akusazio partikularrak zazpi auzipetuen zigor eskaerak berretsi dituzte, 46 hilabeteko kartzela zigorra eta 56.000 euro enpresei egindako kalteen ordain gisa. Auzipetuen abokatuek absoluzioa eskatu dute. Epailearen eskuetan geratu da erabakia.
231.000 panel jarriko dituzte, Arabako hego-mendebaldeko ehun hektareatan zehar: Armiñonen. EUskal Herriko bigarren eguzki parke handiena izango da.
PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.
Maiatzaren 22an EAEko Legebiltzarrak mila milioi euro zorpetzeko lege proiektua onartu du “zientzian, teknologian, enpresan eta industria sektorean eragiteko”. Naiz hedabideak jakitera eman duenez, Eusko Jaurlaritzak KPMG Asesores SL enpresari eskatu dio plana... [+]
Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.
Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Israelgo Gobernuak zuzenean lotu ditu Washingtongo erasoak eta Europako zenbait gobernuburuk Gazako sarraskiaren aurka egindako adierazpenak.
Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]
Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.
Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.