GAZTERIAN FEDE SUHARRA

  • Gizartea berritzeko itxaropena jartzen zuen astekariak gazteengan. Kritikarako astirik gabe, baikor deskribatzen zituen euskal gazteen dohainak.

2001eko urtarrilaren 21ean
Urte berria itxaropenez hasteko gogoz azaltzen zen Z. ARGIA, eta esperantza hori adierazteko, kantu moduko bat egiten zien belaunaldi berriei, Lourdes Iriondok abestutako "Gazte gera, gazte; ta ez gaude konforme" hartaz baliatuz. "Ez da kantari baten deiadarra bakarrik izan. Itzari egintzak erantzun dio eta or ikusi dugu gaztedi berria, nolabahiteko gizarte onen berritzeari ekiten", baieztatzen zuen, hasteko. Eta horren jarraian, banan-banan aipatzen zituen euskal gazteriari ikusten zizkion merezimenduak. Ez ziren gutxi!


ASKI MEREZIMENDU

Arrazoiak soberan zituen horretarako, antza. Izan ere, lehen orrialde laudoriotsu hartan esaten zuenez, "nork esan orain amar-hamabost urte, olako gazte taldea gure herri zaharra jasotzen asi behar zuela? Nork uste zezakeen, oinbeste neska-mutillek bide zabalari utziaz estuari eldu behar ziotenik? Nork konta dezazke gure artean, erri-miñaz eta zuzentasun-miñaz, aspaldi ontan bide latzetik jo duten gazteak?".
Ez ziren haiek hitz eta pitz egindako gogoetak, ordea. Frogak ere bazituen hura guztia adierazteko: "Ezagutzen ditugu bi ta lau baiño gehiago, eroso bizi zitezkenak edo karrera aundi batekin dirua aisa irabaziaz, eta gaur kartzeletan daudenak. Egon ez, jardun. Beren buruak jakiteaz ornitzen eta lantzen ari dira, andik ateratzen diranean, lehen baiño ere sakonago errigintzako lanari berriro ekiteko". Baina preso eroritakoez gain, bazuen gehiagoren berri ere: "Ezagutzen ditugu, norbaiti biderako bi sos eskatuta, Europako unibersidadetara joan diranak, gaurkotasunezko jakitatez beren buruak jantzi nahiz, gure erriari hobeki erakusteko. Pentsa gero, olako oien bizimodua ez dala gozoa. Maiz asko mehe egin behar izaten dute eta hamaika aldiz beren burueri ukatu ere bai, beste edozeinek bere esku dauzkan milla ta milla atsegintxo ta goxotasuneri".
Euskal gazteen jatortasuna oso hedaturik zegoen garai hartan, Z. ARGIAk zioenaren arabera, behintzat: "Zertan ari ikusten ez ditugunak aipatzen, egunero gure ondoan dauzkagunak eta zer egiten duten ikusten ditugunak emen eukita?", galdetzen zuen bat-batean, "edonun, gutxien uste dan txokoan, uri aundietan nahiz erri txikietan, langille artean bezela estudiante artean, nunnahi" topa zitezkeen gazte haietaz gogoratzeko.


AITZAKIAK BESTE BATERAKO

Eta zinez barkaezina zela haiek zokoratzea, benetan gazte eredugarriak baitziren! Irakurri, irakurri, nolakoak: "Or dagoz -or ari dira-, egunaz lan egin eta iñularretan ikasten diardutenak. Or, buruausterik gabeko lanaz errezago bizi zitezkeelarik, aurrak ezitzeko lana beren gain artu dutenak, gure erriak berari dagokion irakaslerik ez daukalako. Or, lantoki-eraketak berritu nahiz, diruari uko egin diotenek eta dirutan beren buruak saldu ez dituztenek. Or, langille-burrukan sartuek, arrixku ederretan... Or dabiltz beren zarpa zarretan, amari jersei bat erosten uzten ez diotenek, lehengoa soñean erabilli diteken bitartean".
Egungo gazteak, zer iruditzen zaizkizue ordukoak? Zuen gurasoen erretratoa da! Ez hasi, bada, kirol zapatila garestienak eskatzen haiei! Ezin antzeman dituzuela Z. ARGIAren argazkian? Zuentzat kalte! Euskarari zegokionean ere, lan franko egiten zuten, bada. "Nork kontatu, askok eta askok, gaur gure izkuntza ikasten, ari eta ari, sartzen dituzten orduak? Noiz eman diote bere semeek oinbeste esker gure erriaren izkuntzari? Jakitekoa izango litzateke, zenbat ordu sartu behar izan dituzten euskera bateratzeari lanari su ta gar ekin ziotenek. Jakitekoa... Hainbeste gauza lirateke jakitekoak eta... Jainkoak bakarrik dakizkinak...".
Goresmen demasa iruditzen zaizuela guztia? Beno, behar bada arrazoirik ez zaizue falta. Z. ARGIAk ere kontuan izan zuen iritzi hori: "Intzentsu askotxo? Laudorio gehiegi?" galdetzen zion orduko sinesgogor posibleari, bere berotasuna zegoenean mantenduz, baina. "Aitzakirik ez al dute? Beude aitzakiak beste baterako. Has dezagun urte berria itxaropenaz, iñoz badata, izatekoa du-ta gure erri zaharrak, bere seme gazteeri eskerrak. Euskal-gaztetxoentzat eredu aparta!". "Poxia behingo, aipamena betiko", dio esaera zaharrak...

PASAI DONIBANE
Iñalurreta, 1971-I-10
Gabonetako egunetan, bi gazte ibilli dira etxez-etxe Z. ARGIAren suskritore edo harpide egiten. Izan ere, bai gure herri hontan, bai Euskal-herriko herri askotan ere, badira euskal familiak periodiko hau oraindik ezagutzen ez dutenak. Suskrizio dexente izan dirala, esan didate Z. Argiaren ofizinan. Suskribitu zeratenei, ongi-etorriak izan zaitezte euskal irakurlearen zelaira! Eta hauxe esango nizueke: Etzaiteztela desanimatu hitz hau edo artikulu hura entenditzen ez duzutela-ta. Gogoan izan euskera, belarriz eta ahoz ikasi dugula eta bat-batean dana entenditzea zailla dala. Entenditzen ez dituzuten hitz hoiek, norbaiteri edo Z. Argian galdetu edo dizionarioan begira zazute; baiña, inoiz ez esan: "Nik ez diat tutik entenditzen, hor konpon beraz!". (...)

ARRAZOIAREN INDARRA TA INDARRAREN ARRAZOIA
A. Arrinda, 1971-I-10
Giza emakumeen jatorrizko eskubidea: Sortzetik ditugu eskubide batzuek eta ez du iñork guri eskubide oiek kentzeko deretxorik: Iñork ere ez. Ezta indardunek ere... Gizon eta emakume osoak, beteak izateko egin ginduen egiñ ginduzenak... Osoak izateko, ordea, gauza asko bear ditugu, naiz kanpotik naiz barrutik begiratuta: Gorputz bat degu gurekin. Gorputz horren barnean ba degu arima ere kanpora begira... Soiñak soiñekoa bear. Arimak arimakoak (...)

PRESO POLITIKOAK
S.Z., 1970-I-10
Libertadea kendu zaion edozein presok du -reglamentuak galdegiten dituen zera batzuk bete ondoren- kondenaren lautatik bat libertade halamoduzkoan (Libertad vigilada) pasatzeko eskubidea. Preso politikoei, sistematikoki ukatzen zaie eskubide hori. (...) Presondegietako zerbitzuen reglamentua aldatu egin da, eta badirudi, preso bat bederak "erreforma" kontu hontan egin dituen aurrerapenak hobeto neurtzeko presoak gain gainetik eta sakon sakonetik obserbatzeko sistema indibidual berezi bat sartu dela, baita pertsonarekiko trato berezi bat ere. Preso politikoek eginen eztutenez gero, eta bestalde berrikuntza hoien barne gelditzen baitira, badirudi, libertade kondizionalez ez direla sekula aprobetxatuko. Preso komunek eta politikoek ez dute, beraz, azken finean, kondena berdina: laurden batez luzeago diteke politikoen kondena. (...)


Azkenak
2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


48 eragile batu dira Donostian turistifikazioaren aurka antolatutako manifestaziora

BiziLagunEkin desazkunde turistikoaren aldeko Donostiako plataformak ekainaren 15erako deitu du manifestazioa, Europa Hegoaldeko beste hainbat hiritako eragileek bezala. Turistifikazioa salatu eta hiri eredu alternatiboa aldarrikatuko dute.


Metro Bilbaok I-SEC Aviation Security enpresa israeldarrarekin sinatu duen kontratuaren aurkako kexak aurkeztu dituzte

Metro Bilbaok I-SEC Aviation Security S.L. segurtasun-enpresa kontratatu zuen apirilean. Horren aurrean, kexak aurkeztu dituzte dozenaka herritarrek Metro Bilbaoren bulegoetan, Bilbo-Palestina Herri Ekimena eta Nodo BDZ-Bizkaiak deituta.


2025-06-04 | Caitlin Johnstone
Analisia
Baliteke arratoiak genozidioaren itsasontzitik alde egiten hasi izana

Urtebete eta erdiz sarraski genozidak gauzatu ondoren, Erresuma Batuko zenbait hedabidetako kontseilu editorialek hitza hartu dute, bat-batean, Israel Gazan egiten den sarraskiaren aurka. Establishmenteko gizatxar mediatikoek aldaketa usaina hartu diote haizeari.


Ertzaintza Gasteizko Korda espazioa desalojatzera agertu da, eta “erresistentzia” egitera deitu dute

Joan den astelehenean bilera egin zuten Kordako kudeatzaileek 21 Zabalgunea sozietate publikoko ordezkariekin, baina ez zuten inongo akordiorik lortu. Husteko agindua, hortaz, indarrean da. Ertzaintza bertaratu egin da gauerdian, eta espazioaren barruan itxi dira hamar lagun... [+]


Israelek janaria jasotzera joaten diren palestinarrak hiltzen jarraitzen du: 27 hil ditu asteartean, eta 90 zauritu

Gazako Osasun Ministerioaren arabera, AEBek eta Israelek kontrolatzen dituzten laguntza humanitario banatzeko zentroetan 102 palestinar hil dituzte azken zortzi egunetan: "Gerra krimen beldurgarria da, nahita egindakoa eta behin eta berriz errepikatutakoa". Erasoa... [+]


Osakidetzak kargu hartu dio pediatra bati, hil zorian zegoen ume bat artatzeko ospitaleko baliabideak “lan ordutegitik kanpo” erabiltzeagatik

Faltan Botatzen Dugu plataformak eman du gertakariaren berri, eta zaintza aringarrien zerbitzuaren "egoera kritikoa" salatu du. Medikuak haren kontakizuna argitaratu du sare sozialetan, eta jakinarazi du lana utzi duela denbora batez: "Ezinezkoa zait baldintza... [+]


Analisia
Diruz konpondu dira “etxe barruko arazoak”

Urteroko oroimen eta sari banaketa ekitaldia egin du Ertzaintzak Arkautin, Eusko Jaurlaritzako agintarien parte hartzearekin. Duela bi urteko kronikatik aurtengora auziek edota gaiek berdintsuak izaten segitzen badute ere, nabarmena da begiratzeko moduak nola aldatu diren.


Bilboko epaitegi batek arrazoia eman dio ‘phishing’ biktima bati eta Santander bankua zigortu du

Kontsumitzaileen eskubideen defentsan, epaileek ebatzi dute bezeroak ez duela arduragabekeriaz jokatu eta bankuak 1.923 euro itzuli beharko dizkio biktimari.


Amnistia Legea konstituzionala dela ebatziko du Espainiako Auzitegi Konstituzionalak

PPk ezarritako helegiteari erantzunez, legearen testua ia bere osotasunean konstituzionala dela dio auzitegiaren ebazpen proposamenak. Hala ere, legea pertsona gutxi batzuentzat dela dioen argudioan arrazoia eman dio eta herritar guztiei aplikatzea proposatu du.


“Eskola txikiak, herri eta auzo txikiak, bizirik gaude, eta hori ospatzeko elkartuko gara”

Herri txikiak bizirik dauden eremuak direla eta bizirik jarraitzeko herriari begiratuko dion eskola gakoa dela aldarrikatuko dute, aurten ere, Gipuzkoako Eskola Txikien Festan. Ekainaren 8an ospatuko dute, igandean, Ezkio-Itsason, landa guneko herri txikiak hezkuntzarako zein... [+]


Ukraina eta Errusia berriz bildu dira Istanbulen, Kievek Moskuren gerra hegazkinei drone bidez eraso egin berritan

Duela bi aste bezala, mila preso inguru trukatzea adostu dute Ukrainak eta Errusiak, eta batak besteari 6.000 soldaduren gorpuak ere itzuliko dizkio. Trukea egiteko, Moskuk hiru eguneko su-etena eskatu du fronteko hainbat eremutan, eta Kievek Putin eta Zelenski aurrez aurre... [+]


2025-06-03 | Mikel Aramendi
ANALISIA | Shangri-La 2025
Elkarrizketa eta harenga nekez etortzen dira bat

Asiako herrialde gehien-gehienak bertan izateak oso izaera eta giro berezia ematen diolako, eta hedabide-estaldura ere halakoa duelako, aparteko sona lortu du hogei urteren buruan IISS-International Institute for Strategic Studies britainiarrak Singapurren antolatzen duen Asia... [+]


Eguneraketa berriak daude