Egunaren senti-sentian iratzarri zuen leihotik sartutako argi printza bihurriak hartz jauna, sudurrean kilimak eginez". Era erraz eta kuttun horretan hasten du Felipe Juaristik Euskadi Haur-Literatur saria lortzera eraman duen "Animalien Inauteria" liburua. Askatasunean bizi direla pentsatzen duten animalien istorioa kontatzen da bertan, hala ere, beraiek ere gizaki edo munduaren arau ezarrien itzalaz zapalduak sentitzen dira, eta identitate propioa mantentzearen borroka hasiko dute, hori bai, estrategia bero eta sendagarri bat aurrera eramanaz...
Haur-literaturan sailkatua dagoen edozein liburu adin guztietako zaletuok irakurri beharrekoa bilakatzen da sarri. Berdin gertatzen da honekin; bertan helduei pentsarazteko den hainbat aipu aurki baitaiteke. Orriz-orri.

Haur txiki batek bere lehen oparia hartuko lukeen moduan. Alde batetik, pozik, oso pozik, haurrak erraz kontentatzen baitira; bestetik, harrituta, benetakoa ala gezurra ote den oso ondo ez jakinik. Horregatik, batzuetan lo nagoelarik, Saria kendu egiten didatela egiten dut gaiztoan amets.

Etxean bi neska txiki bizi dira nirekin. Nik maite ditut eta haiek ni maite naute, hala esaten didate behintzat, eta nik sinestu nahi dut, eta ordainean ipuinak kontatzen dizkiet. Hasieran besteek idatzitako ipuinak ziren, baina halako batean neure buruari galdetu nion: zergatik inoren ipuinak erosi, etxean fabrika osoa izanda? Alabentzako oparirik ederrena neure ipuinak kontatzea zela erabaki nuen.

Hala da, ipuingintzan hasi eta neure ipuinak kontatzen nizkien alabei, eta haiek ameto emandakoan, haiek baleko jotakoan, paperera pasatzen nituen. Bestela, zakarrontzira zuzen. Eta besteenak kontatu behar. Ikasteko modua ere bada, umeak askotan gu baino jakintsuagoak dira, gure benetako mailara ekartzen gaituzte.

Poesia, hitz batez esanda. Poesia, izan ere, mundu guztiak gurera ekartzen dituen mundua baita; fantasia errealitate bihurtzen du.

Desberdina da. Dirudien baina zailagoa. Froga hortxe: idazle gutxi dago haurrentzat idazteko gauza denik.

Euskal Literatura txikia da, oraingoz, eta horrek bere alde onak eta bere alde txarrak dauzka. Alde onen artean idazleak genero guztiak ukitzeko aukera -eta askotan beharra- aipatuko nuke. Alde txarren artean, genero guztiak ukitzeak dakarren ahuldadea aipatuko nuke. Dena dela, helduen literaturan arrakastarik ez izanagatik haur literaturara jotzen duenak porrot egingo du normalean. Umerik maite ez duten gizon-emakumeak haurra egitea erabakitzea bezala iruditzen zait hori.

Ezer ez da kasualitatez gertatzen. Asko idatzi behar izaten da, azkenean nahi duzuna egiteko; folio pilo bat bota behar izaten da zakarrontzira, azkenik folio itxuroso bat lortzeko.
Esan nahi dut, "Animalien Inauteria" baino lehenago haurrentzako liburu piloa dut idatzita.

Itzultzaile lana gurean bere balioan ordaindu ezin dena dugu. Alde horretatik hitz onak eta eskerrak besterik ez ditut Jose Luis Padronentzat, nirea gazteleraz jarri duelako, era txukun eta dotorean. Esan didatenez, Literatur Sari Nazionalean, finalista izan baita, goraipatu egin zuten itzulpena bera. Eta ez naiz harritzen, ni ere harrituta bainago.

Idazleak, bere burua idazletzat duenak, independientetzat beraz, ez du bere burua makurtzen sekula santan. Ez du baldintzarik onartzen, eta areago ez du bere lana baldintzatzen. Dakiena egiten du, idatzi alegia, eta lanaren ondoren sariren bat eskuratzen badu, nire kasua esaterako, onartu egiten du, izan ere Euskadi Literatur Saria ez da aurkeztu behar den horietakoa.
Niri ondo datorkit, ez baitut beste ofiziorik, idazlearena baino. Eta ez naiz besteen jokabiderik kritikatzen hasiko. Azken finean, gure kontzientzia da gure kritikorik latzena eta gupidagabeena.

Iritsi gara azkenik mundu modernora. Kultura eliteena da; eta telebista gainerakoena. Ez dakit konponbiderik ote duen, eskola-sarean, etxean ez bada. Hezkuntzaren bidez, noski.

Poesiak ez du mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez du mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.

Azeria eta hartza dira basoko animaliarik adintsuenak. Memoria dute, eta memoria dutelako eskarmentua ere badute. Iraganaren jabe direlako, izango dira horregatik geroaren eraikitzaile.

Musika hartu badut, bere kodea, hizkuntzarena ez bezalaxe, unibertsala delako da. Musikak ez du aberririk ezagutzen, musikak batu egiten gaitu. Errusian edo Euskal Herrian, Txaikovsky Txaikovsky da, eta Guridi Guridi, itzulpenik gabe.

Eta animaliari ere bai, norberekoikeriaz ez jokatzearen erakusle. Azken finean, denok denona errespetatu beharra adierazi nahi dut; baita ere aldamenekoa gure laguna izan daitekeela, eta arazoak konpontzeko ez zaiola arazo gehiago erantsi behar lehendik dugunari, baizik eta borondatea eta hitza jarri behar direla konponbidean.

Goreckyren Hirugarren sinfonia (opus 36). Polonieraz, Symfonia Piesni Zalosnych. Gure hizkuntzan, Kanta Tristeen Sinfonia.

Pare bat liburu gazteentzat. Eta nobela bat helduentzat.