SOZIOLINGUISTIKA INSTITUTUTIK GEROZ ETA GERTUAGO

  • Euskal Herriko lau unibertsitatek eta euskararen inguruan lan egiten duten hiru taldek antolaturik, "Euskal Soziolinguistika Institutua Sortzen" sinposiuma egingo da azaroaren 24an Gasteizen. Helburua institutua abian jar dezakeen proiektu bat finkatzea da.

2000ko azaroaren 26an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Euskal Soziolinguistika Institutua sortzeko ideia "Bat" soziolinguistika aldizkariaren inguruan jaio zen. Haren argitalpenaren ardura zeraman EKB (Euskal Kulturaren Batzarrea) taldea iaz desagertu zen, eta haren eginbeharra SEI taldeak hartu zuen bere gain. Aldizkariaren argitalpenaz arduratzeaz gain, SEIko kideek esparru zabalagoa bete nahi zuten, eta horregatik eman zitzaion elkarteari izen hori, SEI edo "Euskal Soziolinguistika Institutua Sortzen", alegia.
Eta hain zuzen ere, izenburu hori darama hilaren 24an Gasteizko Europa Jauregian egingo den kongresuak. Berton izango diren lagunek Euskal Herrian soziolinguistika institutu bat abian jar dezakeen proiektu bat finkatzea dute helburu. Inazio Marko EHU eta Udal Euskal Unibertsitateko irakasle eta sinposiumaren koordinatzaileak adierazi digunez, gerora institutua izango denaren modelo bat zehaztu gura da Gasteizen.
Halako institutu bat sortzearen beharraz zera esan digu Markok: "Euskalgintzaren inguruan premia ugari daude, eta zenbait lan eta ikerketa egiten diren arren, horiek batera ditzakeen esparrurik ez dago". Arlo honetan hainbat erakunde, herri talde eta administrazio teknikari ari dira lanean batetik, eta unibertsitateko irakasle eta ikerlari gutxi batzuk bestetik. Horien artean ordea, lotura eskasa dago. Markok formazio aldetik ere hutsuneak daudela dio. "Soziolinguistika oinarri duten ikerketa batzuk burutu dira, baina ez dago ikerketa horien fruituei probetxua atera diezaiokeen behar bezala antolaturiko biderik".
Bost fase dauzkan prozesu zirkular moduko bat erabiltzen du Inazio Markok sinposiumaren nondik norakoak hobe ulerrarazteko. Faseak hauexek dira: praktika, ikerketa, teoria, metodologia, formazioa, eta atzera berriro ere praktika. Egun bost arlo horiek sakabanatuta daude, bakoitza bere aldetik eta loturarik gabe. Alegia, fase bakoitzean talde konkretu batzuk ari dira lanean, eta horien artean harreman eskasa dago. Batek egiten duen lanaz beste bat baliatzeko modurik ia ez dago, eta hutsune hori bete nahi du hain zuzen ere soziolinguistika institutuak. Fase horiek guztiak antolatzea litzateke beraz bere eginbehar nagusiena. Markok dioenez praktika badago, hots, soziolinguistikaren inguruan lan egiten duten talde eta pertsonak badaude. Ostera, zirkulua osatuz joateko beharrezkoa litzateke praktika horren gaineko ikerketa bat egitea. Praktika hori nola ematen ari den edota haren helburuak eta lorturiko emaitzak zeintzuk izan diren zehaztea, alegia. Behin ikerketa burututa, horrek bide emango luke planteamendu teoriko batzuk osatzen joateko. Markoren arabera, teoria hauek erreferente bat izan beharko dira normalizazio prozesuan, eta dauden arazoei irtenbide bat emateko lagungarriak. Zirkuluaren osaketan aurrera jarraituz, modelo teoriko horietatik lan metodologia batzuk garatzen joan daitezkeela esan digu kongresuaren koordinatzaileak, "zein inkesta egingo diren eta nola planifikatu diren argituko duten lan-teknika batzuk zehaztuko dira adibidez". Hori guztia esku artean izanda, lorturiko materiala zabaltzeko formazio bat eskainiko litzateke. Azkenik, eta zirkulua itxiz, praktika bera hobetuko litzateke. Aipatu prozesu horretako bost faseak bateratzea litzateke azken finean soziolinguistika institutuaren egitekoa.


ANTOLATZAILEAK ETA EGITARAUA.

Euskal Soziolinguistika Institutua Sortzen Sinposiumaren antolatzaileak zazpi dira: Nafarroako Udal Euskara Teknikarien Sarea, SEI elkartea, Euskal Kultur Erakundea eta lau unibertsitate: EHU, Mondragon Unibertsitatea, NUP eta Udako Euskal Unibertsitatea, hain zuzen ere.
Egitarauari dagokionez, goizeko 9:15etan emango dio hasiera biltzarrari Iñaki Martinez de Luna EHUko irakasle eta sinposiumaren zuzendariak. Goizean zehar hiru hitzaldi izango dira: soziolinguistikaren ikuspegi orokorrari buruzkoa lehena, Euskal Herriko soziolinguistikari buruzkoa bigarrena eta soziolinguistika institutuen esperientzien gainekoa hirugarrena. Jarraian bazkaria izango da, eta 16:00etan Inazio Marko moderatzaile izango duen mahaingurua hasiko da, "Zer eskatu institutuari?" izenburupean. Mahainguruaren ostean ponentzia nagusiaren txanda helduko da, eta jada azken txanpan, Xabier Aizpurua Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak hitzaldi bat eskainiko du. Arratsaldeko 19:00etan eta sinposiumari amaiera emateko, Iñaki Martinez de Lunak ondorio nagusiak ezagutaraziko ditu. Ondorio horietatik abiatuta, Euskal Soziolinguistika Institutua abian jarri zain geratzen gara, hori bai, zorte ona opatuz.


Azkenak
2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


2025-08-28 | UEU
Ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute UEUk eta BadaLab-ek

UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]


2025-08-28 | Euskal Irratiak
Maiten Chohobigarat:
“Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako”

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Eguneraketa berriak daude