JAKIN GUTXI ETA HITZ EGIN...
- Nafarroa euskararen paradisua ez dela gauza jakina da. Gaztelania nagusi da ia herrialde osoan, eta hainbat udalerritan euskara darabilten biztanleak aurkitzea lan nekeza da. Hala ere, jende ugari ari da lanean euskarari bultzada bat emateko asmoz. Horren lekuko dira Iruñerriko euskaltegiak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Bere osotasunean hartuta, euskararen egoera kaskarra da Nafarroan. Herrialde honetako biztanleen hizkuntza gaitasunaren isla diren grafikoei begirada azkar bat botatzea nahikoa da egoeraren larritasunaz ohartzeko. 1996ko datuen arabera, %80,6a erdaldun elebakarra da Nafarroan. Euskarazko hitz solteez haratago zerbait ulertzea beraz zail gerta dakieke, eta zer esanik ez euren ahotan gure hizkuntzak duen presentziari buruz. Euskaldun elebakarrak ordea %0,3a soilik dira. Hau da, Nafarroan bizi diren ia 507.000 lagunetatik 1.500 inguru. Elebidunak bestalde %9,3 dira, duela bederatzi urte baino %0,4 gehiago. 1991 eta 1996ko datuak alderatuz gainera desberdintasun nabarmenik ez dagoela kontura gaitezke. Bai 1991. urtean eta baita 1996.ean ere, euskaldun elebakar eta elebidunen artean biztanleriaren %9,6a osatzen zuten, eta gauza bera gertatzen da erdaldun elebakar eta elebidun hartzaileekin. Azken bi hauen batura %90,5ekoa zen bai duela bost urte eta baita duela bederatzi ere.
Ezagutzari dagokionez, 1996ko datuek erakusten dutenez ehunekoak 10 azpitik daude ia kasu guztietan. Zubieta da salbuespena, %98,40ak ezagutzen baitu euskara. Hau horrela izanik, Iruñerrikoa izan arren eremu euskaldunaren barnean dagoen udalerri ia bakarra da Zubieta. Iruñean adibidez %6,70ekoa da euskararen ezagutza maila, duela bederatzi eta duela hamabost urteko datuek erakusten dituzten ehunekoen oso antzekoa. Zizur Nagusian bestalde, biztanleen %9,86ak ezagutzen du euskara. Kopurua oraindik oso txikia den arren, 1991. urtekoa baino bi puntu handiagoa da. Bost urte igaro ondoren Zizur Nagusian eman den aldaketa beste udalerrietan ere topa dezakegu. Hala nola, Atarrabia, Berriozar eta Garesen.
Erabileraz hitz egiterakoan ordea datuak gero eta ezkorragoak dira. 1997ko datuei gainbegiratu bat eman eta kalean euskara darabilten lagunak oso gutxi direla konturatuko gara berehala. 1991ko datuekin alderatuz gainera, euskararen erabilera maila beherantz doa. Atarrabian adibidez %6,83koa da, Iruñean %2,86koa, Berriozarren %1,52koa, Zizur Nagusian %1,11koa, Obanosen %0,62koa, Burlatan %0,37koa, Antsoainen% 0,35ekoa eta Tiebasen %0,00koa.
Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]
Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.
Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]
Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.
LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.
Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]