"BILBONHEIM" EFEKTUA IKUSGAI

  • Canal + eta ETBren arteko elkarlanaren emaitza dugu "Guggenheim konstelazioa" dokumentala. Artea eta museoen zeregina ezagutarazteko asmoz, Bilbo, New York eta Venezian grabatu da. Bilbo hiriaren 700. urteurrena dela eta, ETBn estreinatuko da hilaren 17an.

2000ko ekainaren 11n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Inoiz ez bezalako indarra du egun Bilbok. Guggenheim museoaren eraginez, neurri handi batean, nazioarteko oihartzunak turismoa erakarri eta ekonomiari bultzada eman dio. Halaxe, Guggenheim izpiritua atxikiz, dokumentalak ibilbide ikusgarria egiten du Bilbo, New York eta Veneziako museoetan barrena, inspirazio iturri duten filosofiaren berri ere emanez, hau da, erakusketa areto soila baino harantzago doan kontzepzioa azaltzea. Hain zuzen, Guggenheim fundazioak arte garaikideko bildumarik interesgarrienetakoa izanik, saioaren xedea ikusleei aukera bat ematea da artearen unibertsoa uler dezaten, beti ere museoen zeregina eta hedapen kulturala nabarmenduz.
Arkitektura dugu dokumentalaren muina. Frank Gehry Nerbioi ibaia ondoan sortu zuen eraikinaz mintzo da. Sona handiko arkitektoa New Yorkeko museoaren egoitza berri baten proiektuan murgilduta dagoela, Los Angeleseko bere etxetik eraikin sinboliko hau asmatzeko jarraitu zuen prozesua argitzen du, baita bere ikusmoldea eman ere arkitektura, margoa eta eskulturaren arteko loturaz. Halaber, Cesar Pellik bere iritzia emango du, Abandoibarra eremuan berak egin diseinua Frank Gehry-ren obrarekin lehiatuko baita aurki. Museoko zuzendaria den Thomas Krensek ere "Guggenheim filosofia" izango du hizpide.


PEGGY ETA FRANK BERPIZTUTA.

Fikziozko keinua ere badu dokumentalak, non errealitatetik abiatuz, Guggenheim filosofia ezarri zuen jendearen lorpen eta irrikak irudikatzen diren, zenbait aktorek antzeztuta. Hala, Guggenheim fundazioaren historia azaltzeko, Solomon R. Guggenheim sortzailea, Peggy Guggenheim bere iloba, arte zale amorratua eta bildumaren bultzatzailea, Hilla Rebay margolari alemaniarra, Solomon R. Guggenheim-i arte garaikidearekiko grina piztu ziona, eta azkenik, Frank Lloyd Wright New Yorkeko museoaren arkitektoa aukeratu dira. Lau pertsonaia hauen testu, idatzi eta adierazpenen bidez, bildumak 30, 40 eta 50eko hamarkadan izan zuen bilakaera agerian uzten da. Dramatizazio hauei esker hortaz, dokumentalean Hilla Rebay-en eragina ikusiko da Solomon R. Guggenheimek antzinako artearekiko zaletasuna utzi eta arte ez objektiboa erosteari ekin ziezaion, Kandinskyren abstrakzioa begiz jota, batik bat. Peggy Guggenheim-i dagokionez, bere bizitzaren une erabakiorrak islatzen dira, hala nola, Rebay-ekin istilua izan zuenekoa artearen funtsa eta zereginaren inguruan, eta New Yorken "Art of this century" aretoa inauguratu zenekoa. Azkenik, Frank Lloyd Wrighten azalean sartu den aktorearen bidez, New Yorkeko museoa 1950an eraikitzeak eragin zuen zalaparta gizarte, eta kultura mailan ikusten da.
Diego de la Sernak zuzendua, Vicente Moraren gidoi baten oinarritua, ekoizpen ostean irudien aberasgarri diren kolore eta formak kutunki erantsi dira. Gisa horretan, estilo arras ezberdina duten sei margolarik dokumentalari estetika berritzailea eman diote. Esate baterako, errealitatea eta fikzioa bereizteko orduan, interpretazio grafiko handiagoa erabili da aktoreen aurpegi, hondo eta gorputzek originalaren antza izan dezaten. Gainontzean, marrazkiek askoz presentzia txikiagoa dute, nahiz eta deigarriak izaten jarraitu


Azkenak
“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


Eguneraketa berriak daude