Profesionalak behar direla esan ohi da, baina gu sarritan ez gaude ados. Lehen kasuak agertu zirenean nor zen profesionala? Inor ez. Gure bitartez ikasi dute, nola sentitzen garen eta zer behar dugun azaldu diegulako. Niri pertsona batek txarto pasatzen ari dela, hil nahi duela eta abar kontatzen badit nik ulertu egiten diot, badakidalako zer den hori, hortik pasatu naizelako. Niri lagun asko eta asko hil zaizkit... Horrelakorik ez da ikasten, hori bizi egin behar da.

Ez du ikasi, ez. Zuk bestelako gaixotasun bat izanez gero, inork ez dizu galdeketarik egiten, baina guk denetarik entzun behar izaten dugu, jendeak hiesa eta bizioa parekatzen dituelako; droga, prostituzio edo sexuarekin berarekin. Pertsona "arruntok" sexu-harreman "arruntak" izaten dituzue, baina gu ez gara "arruntak", gu, jende askorentzako, "biziozaleak" gara.

Denetarik egoten da, baina familiak normalean egiten duena ezkutatzea da, gaixoa burbuila batean sartzea. Dena den, gaur egun gehiago laguntzen du. Azaltzea erabakitzen duzunean beti dago jarrera aldaketa, eta bikote-lagunen artean erreakziorik arruntena ospa egitearena da, bakarrik lagatzearena.
Hortik aurrera baduzu zure bizitza birkonpontzeko aukera, bikote edota lagun berriak aurkitzeko; zure itxura aldatzen ez den bitartean, noski, bestela askoz zailagoa delako. Bikote berria seropositiboa denean harremana errazagoa eta hobea da; bestela, bikotea ondo prestatu beharra dago.
Horrez gain, gure arteko harremanek abantaila garrantzitsua dute, gu egunez egun bizi garelako, bizitza bere intentsitate osoan bizi dugulako, eta, ondorioz, gure arteko erlazioak ere oso intentsoak direlako; dena oraintxe bertan egin, eman eta jasotzen dugulako.

Botikak egon badaude, baina botiken ondorioz inor ere ez da osatu. Azken finean, botikek, birusa bera ahuldu asmoz, gorputz osoa ukitu eta ahultzen dute. Bestalde, oso garestiak dira; merkeenak 30.000 pezeta inguru balio du eta garestienak milioi erdi bat. EAEn, seropositibo batek ez du ezer ordaindu behar, hori Osakidetzaren kontu doa, baina egin den kalkuluaren arabera, azken honi pertsonako hiru milioi eta erdi pezeta ateratzen zaio urtean.
Dena den, egun funtzionatzen duena tratamendu anitza edo "koktela" da: protokolo bati jarraiki botika batekin hasi eta honek eraginik ez duenean -kontuan izan behar da birusa mutantea dela eta aldatzen joaten dela- beste batekin hasi, behin eta berriz. Botikok ordea, oso gogorrak dira, gorputzaren barnean zein kanpoaldean eragin nabarmena dute, eta pertsona bakoitzak bat edo beste hartu behar du, bakoitzaren gorputzaren arabera.
Hau guztiaren eraginez, gero eta kutsatu gehiagoren jarrera zera da, botikarik ez hartzea; batetik, sendatu sendatzen ez dutelako, bakarrik bizirauten jarraitzeko balio dutelako, eta bestetik beren bizitza maila, nahiz eta laburragoa izateko arriskua izan, hobetzen delako.
24 pilula egunean, hiru unetan banatuak, hartu ondoren ordubete jan gabe, egunean hiru bat litro ur edan behar, elikatzeko orduan gauza batzuk hartu ditzakezu eta beste batzuk ez, gorputzean eta burmuinean eragin izugarriak dituzte... Asko ez gaude hortik pasatzeko prest. Nik ezagutzen dut botiken eraginez elbarri, itsu eta abar dagoen jenderik. Eta zera pentsatzen duzu, bizitza luzatu, zertarako? Horrela bizitzeko? Bizitzari lotzen gatzaizkio, horrek ematen digulako ilusio eta itxaropena, baina ez edozeren truke.

Hemen Euskal Herrian mediku onak daude, baina pertsona bakoitzaren birusa ezberdina dela eta ezberdin jokatzen duela kontuan izanik ezin dute erabateko ziurtasunik izan. Medikuak ez daki botika batek zuregan izango duen eragina, zeuk berak baino hobeto dakizu, zeure gorputza hobeto ezagutzen duzulako. Beraiek protokolo bat jarraitzen dute, "zuk hartu eta zerbait nabaritzen duzunean etorri", baina ez dakite benetan zer gertatuko den. Kontuan izan tratamendu hauek orain dela 3-5 urte hasi zirela, eta beren eragin orokorra ezagutzeko oraindik goizegi dela.
Guk alde batetik kristoren presioa egiten diegu gobernu eta enpresa farmazeutikoei, beti eskatzen ari gara, eta orduan, frogak egin orduko botikak merkatura ateratzen dira, hor dirutza handia mugitzen delako. Horrenbestez, askotan medikuak ez du botika berria ezagutzen eta protokoloa jarraitu besterik ez du egiten. Batzuetan medikuek guregana jotzen dute informazio eta aholku bila, ez dakitelako zer egin eta guk informazio eguneratuagoa dugulako. Eta ni ez naiz medikua, ni mekanikoa naiz. Baina hemen jendeak ezagutzen du bere gorputza eta badaki zer hartu eta zer ez.

Zurrumurruak era askotakoak dira, txertoren bat prest dagoela eta frogatzen ari direla, iazko topaketan elkarte batek esan zuen. Baina honekin arazo bat dago; botikak bezala, txertoak ez dira guztientzako egokiak izango, birus mutante batetaz ari garelako. Orain ezinezkoa dirudi eta lortzen denean gehien errepikatzen den birus motarentzako lortuko da, baina ez guztientzat.
Dena den, Afrikan ezin baduzu 13 pezetako kondoirik banatu, nola banatuko duzu txerto garestia? Kontsumitzaile potentziala Afrikan dago, eta afrikarrek ezin dute ordaindu, beraz enpresei ez zaie gehiegi interesatzen. Gainera, afrikar askoren defentsak ahulak dira, aspirina bat eman eta hil egiten dira, beraz horretan ere oso kontuz ibili behar da